លោកមេធាវី សុក សំអឿន កាលពីកន្លងទៅ។ រូបថត ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍
ជាគោលការណ៍ ឬតាមផ្លូវច្បាប់នៅពេលតុលាការបើកសវនាការជំនុំជម្រះលើពិរុទ្ធជន ឬជនជាប់ចោទណាម្នាក់ដោយកំបាំងមុខគឺគាត់អាចប្តឹងឲ្យតុលាការជំនុំជម្រះឡើងវិញ។ ការប្តឹងសុំឲ្យជំនុំជម្រះឡើងវិញនេះភាសាច្បាប់ហៅថាបណ្តឹងទាស់។ ជុំវិញនីតិវិធីនៃបណ្ដឹងបែបនេះ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោក សុក សំអឿន ជា មេធាវីបម្រើការនៅការិយាល័យក្រុមអ្នកច្បាប់ និងទីប្រឹក្សាអមរិន្ទដែលមានការិយាល័យផ្ទះលេខ ៤៣ អឺផ្លូវលេខ ៤៥៤ សង្កាត់ទួលទំពូង ១ ខណ្ឌចំការមនរាជធានីភ្នំពេញមានខ្លឹមដូចខាងក្រោម៖
.jpg)
តើលោកមេធាវីអាចពន្យល់បានទេថា អ្វីទៅដែលហៅថាបណ្តឹងទាស់ ?
បណ្តឹងទាស់គឺជាបណ្តឹងតវ៉ាមួយដែរហើយបណ្តឹងតវ៉ាវាមានន័យច្រើន ដែលមានបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍មានបណ្តឹងសារទុក្ខអ៊ីចឹងទៅដែលភាគីណាមួយមិនសុខចិត្តនឹងរឿងអ្វីមួយ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងច្បាប់គេមិនហៅថាបណ្តឹងតវ៉ានោះទេ ដែលវាគ្រាន់តែជាពាក្យសាមញ្ញធម្មតាដែលគេច្រើនតែនិយាយទេ តែភាសាច្បាប់ហៅថាបណ្ដឹងទាស់។ ចំពោះខ្លឹមសារនៃបណ្តឹងទាស់មានដូចជា ឧទាហរណ៍ថានៅពេលតុលាការបើកសវនាការជំនុំជម្រះគឺគាត់អត់មានវត្តមាននៅក្នុងពេលសវនាការនោះទេ ហើយក្រោយមកគាត់បានប្តឹងទាស់ឲ្យតុលាការកាត់រឿងក្តីរបស់គាត់ឡើងវិញ។
តើបណ្តឹងទាស់សំដៅដល់ករណីដែលពិរុទ្ធជន ឬជនជាប់ចោទប្ដឹងស្នើសុំឲ្យតុលាការបើកសវនាការជំនុំជម្រះរឿងក្តីរបស់គាត់ម្តងទៀតឬ?
បាទ!ពិតជាបែបនេះមែនហើយ ដែលខ្លឹមសារដូចមានចែងនៅក្នុងក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌទៅតាមមាត្រាមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖
មាត្រា ៣៦៩ ចែងថាបណ្តឹងទាស់ត្រូវធ្វើនៅក្នុងរយៈពេល ១៥ (ដប់ប្រាំ) ថ្ងៃ ផ្តើមគិតពីថ្ងៃជូនដំណឹងអំពីសាលក្រមកំបាំងមុខកាលណាសាលក្រមត្រូវបានប្រគល់ឲ្យពិរុទ្ធជនដោយផ្ទាល់ដៃ ឬពីថ្ងៃដែលពិរុទ្ធជននេះបានដឹងយ៉ាងពិតប្រាកដអំពីសាលក្រមកាលណាសាលក្រមនេះមិនបានប្រគល់ឲ្យពិរុទ្ធជនដោយផ្ទាល់ដៃទេ។
បណ្តឹងទាស់អាចកម្រិតធ្វើទៅលើសេចក្តីសម្រេចផ្នែករដ្ឋប្បវេណីនៃសាលក្រមក៏បាន។
មាត្រា ៣៧០ ចែងថាកាលណាបណ្តឹងទាស់ធ្វើប្រឆាំងទៅលើសាលក្រមទាំងមូលសាលក្រមនេះត្រូវទុកជាអសារបង់។
ការអនុវត្តសាលក្រមត្រូវព្យួរ។
ប៉ុន្តែដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួននៅតែមានអានុភាព។ តុលាការនៅតែមានសមត្ថកិច្ចដើម្បីសម្រេចអំពីការដោះលែងជនជាប់ចោទឲ្យមានសេរីភាពវិញ។
មាត្រា ៣៧១ ចែងថាកាលណាបណ្តឹងទាស់ធ្វើប្រឆាំងទៅលើសេចក្តីសម្រេចផ្នែករដ្ឋប្បវេណីមានតែសេចក្តីសម្រេចផ្នែកនេះប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវទុកជាអសារបង់។ ការអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចផ្នែករដ្ឋប្បវេណីនេះត្រូវព្យួរ។
មាត្រា ៣៧១ ចែងថាសំណុំរឿងត្រូវបានលើកយកមកជំនុំជម្រះនៅមុខតុលាការដដែល។
ភាគីទាំងអស់ត្រូវបានកោះហៅតាមគំនិតផ្តើមរបស់ព្រះរាជអាជ្ញា។ ក្រោយពីបានពិនិត្យមើលភាពអាចទទួលបាននៃបណ្តឹងទាស់នេះតុលាការសម្រេចលើអង្គសេចក្តីជាថ្មីម្តងទៀត។ ប្រសិនបើអ្នកប្តឹងទាស់ដែលបានកោះហៅដោយត្រឹមត្រូវហើយមិនចូលបង្ហាញខ្លួន នៅពេលសវនាការទេ តុលាការប្រកាសថា បណ្តឹងទាស់ទុកជាឯកសារឥតបានការ។ សាលក្រមដែលគេប្តឹងទាស់មិនអាចត្រូវតែប្រែប្រួលទេ។ សាលក្រមនេះមានអានុភាពទាំងស្រុងចំពោះភាគីទាំងអស់។ អ្នកប្តឹងទាស់នៅមានលទ្ធភាពប្តឹងឧទ្ធរណ៍នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលមានចែងនៅមាត្រា ៣៨២ (រយៈពេលប្តឹងឧទ្ធរណ៍របស់ពិរុទ្ធជនដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីអ្នកទទួលខុសត្រូវរដ្ឋប្បវេណី) នៃក្រមនេះ។
មាត្រា ៣៧២ ចែងថាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក៏អាចប្តឹងទាស់នឹងសាលក្រមដែលសម្រេចដោយកំបាំងមុខខ្លួនបានដែរ។ បណ្តឹងទាស់នេះត្រូវកំណត់ទៅលើសេចក្តីសម្រេចផ្នែករដ្ឋប្បវេណីនៃសាលក្រមតែប៉ុណ្ណោះ។ បណ្តឹងទាស់ត្រូវធ្វើក្នុងរយៈពេល ១៥ (ដប់ប្រាំ) ថ្ងៃគិតពីថ្ងៃឲ្យដំណឹងអំពីសាលក្រមកំបាំងមុខកាលណាសាលក្រមបានប្រគល់ឲ្យដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដោយផ្ទាល់ដៃ ឬថ្ងៃដែលដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីបានដឹងយ៉ាងពិតប្រាកដអំពីសាលក្រម កាលណាសាលក្រមនេះមិនបានប្រគល់ឲ្យដល់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដោយផ្ទាល់ដៃទេ។ បណ្តឹងទាស់ត្រូវធ្វើជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៅការិយាល័យក្រឡាបញ្ជីនៃតុលាការដែលបានប្រកាសសាលក្រម។ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីអាចត្រូវតំណាងដោយមេធាវី សហព័ន្ធ ឬញាតិលោហិតផ្ទាល់។ អ្នកតំណាងត្រូវមានលិខិតប្រគល់សិទ្ធិឲ្យប្តឹងទាស់។ បទប្បញ្ញត្តិនៃមាត្រានេះត្រូវយកមកអនុវត្តលើបុគ្គលដែលតុលាការប្រកាសថា ត្រូវទទួលខុសត្រូវរដ្ឋប្បវេណីផងដែរ៕
