ត្រីដែលនេសាទបាននៅតាមដងទន្លេសាប កាលពីឆ្នាំ ២០១៧។ រូបថត Chhut Chheana/Wonders of the Mekong
ភ្នំពេញៈ ក្រុមជំនាញការជលផល និងបរិស្ថានជាតិ និង អន្តរជាតិ បានបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាអំពីការគ្រប់គ្រងនិងអភិរក្សប្រភេទត្រីបំផ្លាស់ទីនៅកម្ពុជា កាលពីម្សិលមិញ ដោយបានឯកភាពគ្នា លើសូចនាករសំខាន់ៗចំនួន ៤ ដែលនឹងធ្វើឲ្យមាននិរន្តរភាពធនធានត្រីទឹកសាបនៅកម្ពុជា។
បរិស្ថានវិទូ នៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Nevada, Reno លោកបណ្ឌិត Zeb Hogan បានថ្លែងថា នៅកម្ពុជា ទន្លេមេគង្គ បានតភ្ជាប់បឹងទន្លេសាប ដែលជាជង្រុកជីវចម្រុះដ៏សំបូរបែប និងជាជម្រកដ៏រឹងមាំ សម្រាប់ការរស់នៅនិងធំធាត់របស់សត្វព្រៃ (សត្វចតុបាត សត្វស្លាបទឹក និង សត្វល្មូន) ពិសេសត្រីមានរាប់រយប្រភេទ ដែលក្នុងនោះ មានទាំងប្រភេទត្រីបំផ្លាស់ទី ដោយកម្រ និងជិតផុតពូជផងដែរ។ ត្រីមានតួនាទីសំខាន់បំផុត នៅក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងប្រទេសនេះ ដែលទាមទារឲ្យមានកិច្ចការពារ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីធានានូវនិរន្តរភាពសន្តិសុខស្បៀង។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ដូចដែលយើងបានដឹងហើយថា សំណង់វារីអគ្គិសនីតាមដងទន្លេ និងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ ពិសេស រនាំងលូស្បៃមុង នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប នឹង ទន្លេបី (ទន្លេស្រែពក ទន្លេសេសាន និងទន្លេសេកុង) បានរាំងខ្ទប់ដល់ចលនាបំផ្លាស់ទីរបស់ត្រី។ ចំណែក ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ បានធ្វើឲ្យរបបទឹកក្នុងទន្លេមានភាពប្រែប្រួលមិនទៀងទាត់ ការកាប់រានដីព្រៃលិចទឹក ដែលជាជង្រុកត្រីពងកូន និងការនេសាទច្រើនហួសប្រមាណ បានក្លាយជាឧបសគ្គបន្ថែមទៀត ដល់ការរស់រានរបស់ត្រី ដែលចាំបាច់ត្រូវតែបង្កើតនូវចក្ខុវិស័យឲ្យបានសមស្រប ដើម្បីធ្វើការគ្រប់គ្រង អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ត្រី ឲ្យមាននិរន្តរភាពសម្រាប់អនាគត»។
.jpg)
ប៉ុន្តែការបង្កើតនូវចក្ខុវិស័យដ៏ត្រឹមត្រូវ សម្រាប់ដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ធនធានជលផល ចាំបាច់ត្រូវប្រមូលនូវរាល់មតិយោបល់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធមកធ្វើជាការវិភាគនឹងថ្លឹងថ្លែងឲ្យបានហ្មត់ចត់។
លោកបណ្ឌិត Zeb Hogan បានថ្លែងថា កិច្ចពិភាក្សារយៈពេលពីរថ្ងៃកន្លងមកនេះ ក្រុមជំនាញការជលផល និង បរិស្ថានបានលើកឡើងនូវសូចនាករសំខាន់ៗចំនួន ៤ចំណុច ដែលរួមមាន ការរៀបចំផ្លូវបំផ្លាស់ទីរបស់ត្រី (Swimways) ឲ្យបានសមស្រប នៅពេលមានការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីតាមដងទន្លេ ព្រោះត្រីត្រូវការហែលទឹកបំផ្លាស់ទី។ ពង្រឹងនិងបង្កើនការអនុវត្តន៍ច្បាប់ទប់ស្កាត់បទល្មើសជលផល និងធនធានធម្មជាតិ ធ្វើយ៉ាងណាលុបបំបាត់ ការចាប់ត្រីដោយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ ដែលរួមមាន លូឬអួនស្បៃមុង ឧបករណ៍ឆក់ និងថ្នាំបំពុលជាដើម។
លោកបញ្ជាក់ថា លើសពីនេះ ត្រូវបង្កើតតំបន់ការពារនិងអភិរក្សធនធានជលផល និងពង្រីកការងារអភិវឌ្ឍន៍វារីវប្បកម្ម ដោយត្រូវរៀបចំពិនិត្យអំពីទីតាំងអន្លង់ត្រី និងតំបន់ព្រៃលិចទឹកសំខាន់ៗ ដើម្បីដាក់ជាតំបន់ដែនអភិរក្សធនធានជលផល និងជំរុញការបណ្ដុះបណ្ដាល លើកទឹកចិត្តដល់សហគមន៍ប្រជានេសាទ ឲ្យចូលរួមការពារនិងអភិរក្សត្រីពូជ ដោយបង្កើតក្រុមល្បាតដើម្បីចុះល្បាតក្នុងតំបន់ដែនអភិរក្សធនធានជលផល និងផ្ដល់នូវបច្ចេកទេស នៃការចិញ្ចឹមត្រី ដល់ប្រជាសហគមន៍នេសាទ ដើម្បីពង្រីកវារីវប្បកម្ម សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តាមតម្រូវការរបស់ប្រជាជន។ លើសពីនេះ ត្រូវបង្កើនការត្រួតពិនិត្យតាមដាននូវការបម្រែបម្រួលផលស្តុក ដោយបង្កើតនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍រយៈពេលវែង និង មធ្យម ១០ឆ្នាំ និង ៥ឆ្នាំម្ដង។
លោកអ៊ុក វិបុល ប្រធាននាយកដ្ឋានអភិរក្សធនធានជលផល នៃរដ្ឋបាលជលផល ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះដែរ បានថ្លែងថា សូចនាករទាំងនេះ គឺជាផ្នែកមួយ ដែលអាចជួយឲ្យអ្នកធ្វើការសម្រេចចិត្តក្នុងក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ធនធានជលផលយកទៅអនុវត្តន៍ ដើម្បីធ្វើឲ្យធនធានត្រីទឹកសាបនៅកម្ពុជា ពិសេសប្រភេទត្រីបំផ្លាស់ទី ដោយកម្រ និង ជិតផុតពូជនៅក្នុងប្រទេសនេះ នឹងបន្តនៅមានស្ថិរភាពដល់ថ្ងៃអនាគតដ៏វែងឆ្ងាយខាងមុខទៀត។
លោក បានបញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ន យើងកំពុងធ្វើកិច្ចការទាំងនេះ ហើយយើងត្រូវការការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ទាំងគំនិត បច្ចេកទេស និង ធនធាន ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងថែមទៀត នៅក្នុងដំណើរការអនុវត្តគោលនយោបាយជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើង ដើម្បីធានាឲ្យបាននូវនិរន្តរភាពធនធានមច្ឆាជាតិរបស់យើងនាពេលអនាគត»៕
