ភ្នំពេញៈ អ្នកវិភាគយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរធ្វើការផ្សព្វផ្សាយអប់រំឲ្យបានទូលំទូលាយដើម្បីពន្យល់ដល់ពលរដ្ឋទូទៅកុំឲ្យជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលហៅថា ជាផែនការ «ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល» ឬ «រួមគំនិតក្បត់» ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ក្រោមរូបភាពនៃដំណើរវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញរបស់ក្រុមមេដឹកនាំនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានថ្លែងថា ការផ្សព្វផ្សាយណែនាំបានធ្វើច្រើនគ្រប់គ្រាន់ហើយ។
បើតាមការពន្យល់របស់ក្រសួងយុត្តិធម៌កាលពីខែមុនអ្នកដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើរួមគំនិតក្បត់ប្រឈមមុខជាប់ពន្ធនាគារពី ៥ ឆ្នាំ ដល់ ១០ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែបើជននោះជាមន្ត្រីរាជការទៀតនោះទោសនឹងកើនទ្វេរហូតដល់ទៅចន្លោះពី ១០ ទៅ ២០ ឆ្នាំ។ ក្រសួងយុត្តិធម៌ក៏បានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋកុំភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងបទល្មើសនេះគឺកុំចាញ់ «ឧបាយកលបោកបញ្ឆោតរបស់ឧក្រិដ្ឋជន»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ និងការឃុំខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ទៅលើសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំងលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយថ្លែងថា អ្នកគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី គួរប្រើសិទ្ធិរបស់ពួកគេដោយស្ថិតនៅក្នុងដែនកំណត់នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ពួកគេត្រូវតែចាំក្នុងចិត្តថា មិនមានសេរីភាពណាដែលគ្មានដែនកំណត់ទេ។
ប៉ុន្តែបើពួកគេត្រូវចាប់ខ្លួន ពួកគេត្រូវទាមទារសិទ្ធិក្នុងការកាត់ទោសដោយតុលាការឯករាជ្យមិនលម្អៀង ព្រោះនេះជាសិទ្ធិដែលត្រូវមាន។ លោកថ្លែងដោយយោងតាមសម្ដីរបស់អតីតអ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សលោក Surya Subedi ថា «តុលាការរបស់យើងត្រូវបានប្រើជាឧបករណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល»។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា គួរតែមានការផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានទូលំទូលាយហើយមានភាពសាមញ្ញងាយយល់សម្រាប់ពលរដ្ឋ ដូចជាក្នុងរូបភាពជារឿងកំប្លែងជាដើម។
លោកថ្លែងថា អ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើគឺដើម្បីបង្ហាញថា លោកមានអ្នកគាំទ្រ ហើយយកកម្លាំងគាំទ្រនោះទៅដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឲ្យមានការសម្រុះសម្រួលផ្នែកនយោបាយ។ ប៉ុន្តែទង្វើរបស់លោកជាក់ស្ដែងបានបង្កការលំបាកដល់អ្នកគាំទ្រ។ ទោះយ៉ាងណាលោក សុខ ទូច បញ្ជាក់ថាពលរដ្ឋក៏ជឿលោក សម រង្ស៊ី ដែរដោយសារតែមានបញ្ហាជាក់ស្ដែងខ្លះនៅក្នុងសង្គមដូចជារឿងដីធ្លីជាដើម។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃចន្ទថា អ្នកដែលបង្ហោះសារគាំទ្រចលនា «ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល» នៅលើហ្វេសប៊ុកក៏ត្រូវចាប់ខ្លួនដែរ ដោយលោកថានេះមិនមែនជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិទេ។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា៖ «ផែនការឈានដល់ការផ្ទុះអាវុធ ផ្ដួលរំលំរដ្ឋ មិនអាចអនុញ្ញាតបានទេ។ បង្ហោះតែហ្វេសប៊ុកចូលក្នុងយុទ្ធនាការហ្នឹងក៏ត្រូវតែចាប់ខ្លួនដែរ នេះមិនមែនជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិទេ គឺជាការចូលរួមអំពើក្បត់ ដើម្បីផ្ដួលរំលំតាមរយៈកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។ យើងមិនយល់ព្រមឲ្យអ្នកឯងធ្វើរបៀបនេះទេ។ គេប្រឹងធ្វើការងារចង់ងាប់»។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីតគណក្សសង្គ្រោះជាតិបានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានទូលំទូលាយអំពីទោសទណ្ឌដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ហើយពលរដ្ឋខ្លួនឯងក៏ត្រូវយល់អំពីអ្វីដែលគួរធ្វើ និងមិនគួរធ្វើ ទៅតាមកាលៈទេសៈនយោបាយ និងគិតពីផលលំបាកកើតចេញពីទង្វើរបស់ខ្លួន ដូចជាត្រូវជាប់គុក ឬរត់ចោលស្រុកជាដើម។ លោកបន្តថា មេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាច និងមេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំង ក៏គួរតែគិតដល់ពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនកុំឲ្យពួកគេក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំងតាមរយៈតុលាការ។
លោក សុវណ្ណារ៉ា បន្តថាសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំងនានាគួរតែតាមដានព័ត៌មានឲ្យបានដិតដល់ ព្រោះមកដល់ពេលនេះលោកថាមានមនុស្ស ៣០ ឬ ៤០ នាក់ហើយដែលត្រូវបានតុលាការចាប់ និងចេញដីកាជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងលោក សម រង្ស៊ី ឬអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលហៅថា ផែនការរដ្ឋប្រហារ ការផ្ដួលរំលំ ប្ដូររបបជាដើម។
លើសពីនេះរដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្ហាញប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដល់មូលដ្ឋានតាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ប៉ូលិសប៉ុស្តិ៍ អធិការ ស្នងការ ប៉េអឹម ឲ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងអំពីបញ្ហានេះ ដើម្បីចៀសវាងការចាប់ពលរដ្ឋធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ដោយសារតែជម្លោះបុគ្គល និងបុគ្គល។
លោកថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលត្រូវហៅមនុស្សដែលរងដីកានោះមកប៉ុស្តិ៍នគរបាលអប់រំពន្យល់ណែនាំទៅ ហើយដំណាក់កាលទី ១ ព្រមានគាត់អប់រំគាត់ថា បើមានលើកទី ២ ត្រូវពិន័យអ៊ីចេះ ហើយលើកទី ៣ ត្រូវជាប់គុកដោយសារខ្ញុំ (អាជ្ញាធរ) បានព្រមាន និងណែនាំហើយ។ បើយើងអាងតែអំណាចពេញដៃហើយចាប់ចងគ្នាអត់បានណែនាំនោះ យើងបាត់គុណធម៌នៃអំណាច។ អំណាចច្បាប់យើងគោរពហើយ Rule of Law តែត្រូវមានគុណធម៌ បង្ហាញហេតុផល និងគុណធម៌»។
លោកបន្តថាបញ្ហាសម្រាប់អ្នកគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី គឺការដែលមិនយល់ថា ពួកគាត់កំពុងដើរនៅលើផ្លូវហិង្សា ឬអហិង្សា។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលត្រូវពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យបានយល់។
ប៉ុន្តែលោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងយុត្តិធម៌បានពន្យល់ប្រាប់ដល់ពលរដ្ឋជាច្រើនដងហើយតាមរយៈសារព័ត៌មាន ស្ពតវីដេអូ និងតាមបណ្ដាញសង្គម។
លោកថា តាមរយៈអ្វីដែលបានវិវឌ្ឍចុងក្រោយសាធារណជនទូទៅបានយល់ហើយ ហើយមានតែមួយចំនួនតូចទេដែលរងការចោទប្រកាន់ និងឃាត់ខ្លួន។
លោកថ្លែងថា៖ «មិនមែនអ្នកនោះមិនយល់ទេ ប៉ុន្តែគាត់នៅតែចង់ធ្វើ ព្រោះគាត់ជាសកម្មជនដែលគេរៀបចំ ហើយអាចថាអ្នកទាំងអស់នោះលង់តាមការសន្យាឲ្យតំណែង ឬបានសិទ្ធិជ្រកកោននៅបរទេស ហើយពួកគេសុខចិត្តធ្វើទង្វើទាំងនេះ។ មិនមែនគាត់មិនដឹងទេ តែធ្វើដើម្បីចង់សាកកម្លាំងជាមួយសមត្ថកិច្ចតាមការអំពាវនាវ តាមផែនការរបស់ចលនាចាត់តាំងខុសច្បាប់ ដែលធ្វើឲ្យពួកគេទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ដូចជាការចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួន»។
លោកបានបញ្ជាក់ថារាល់ការចោទប្រកាន់របស់តុលាការតែងមានការពន្យល់ និងអំពាវនាវដល់សាធារណជនកុំឲ្យមានការចូលរួមព្រមទាំងលើកទឹកចិត្តឲ្យពួកគេសារភាព បើសិនជាពួកគេបានចូលរួម។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទ «រួមគំនិតក្បត់» មនុស្ស ២ នាក់ត្រូវបានរាយការណ៍ថា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទបន្ទាប់ពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានថា មនុស្ស ៥ នាក់ទៀត ត្រូវបានចោទប្រកាន់។ អ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនរួមមាន ឈ្មោះ ទិត សុផាត ជាអតីតក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់ផ្សារដេប៉ូទី ២ ខណ្ឌទួលគោកនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក សុខ ហេង អធិការខណ្ឌទួលគោកបញ្ជាក់ថាឈ្មោះ ទិត សុផាត ត្រូវបានឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនទៅស្នងការរាជធានីភ្នំពេញរួចហើយ។
ដោយឡែកឈ្មោះ ឃិន សុខហៀង អតីតចៅសង្កាត់ព្រែកប្រានៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការទៅទទួលលោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី ៩ ខែ វិច្ឆិកា៕