ភ្នំពេញៈ អ្នកជំនាញអំពាវនាវអ្នកសារព័ត៌មាន គួរប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ និងបង្ហោះរូបភាពឱ្យស្របតាមក្រមសីលធម៌ ដើម្បីចៀស វាងនូវការរាយការណ៍ឬសរសេរព័ត៌មានយកទៅចុះផ្សាយ ដែលជាការមាក់ងាយ និងរើសអើងចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន។
លោក ឆាយ សុផល សាស្ដ្រាចារ្យផ្នែកសារព័ត៌មាន និងជានាយកប្រតិបត្តិក្លិបអ្នកកាសែតកម្ពុជាលើកឡើងថា អ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាជនរងគ្រោះ និងជាជនមានជំងឺ ដូច្នេះអ្នកសារព័ត៌មានមិនត្រូវធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ឬអត្ថាធិប្បាយ លក្ខណៈបន្ទុចបង្អាក់ធ្វើឱ្យពួកគេបាក់ទឹកចិត្តឡើយ។
ការលើកឡើងនេះនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្សព្វផ្សាយក្រមប្រតិបត្តិសម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងសេចក្ដីរាយការណ៍ទាក់ទិននឹងអ្នកទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារសារធាតុញៀន ដែលរៀបចំនៅទីស្នាក់ការក្លិបអ្នកសែតកម្ពុជា កាលពីម្សិលមិញ។
លោកថា៖ «ដូច្នេះប្រសិនណាពួកគាត់ជាជនរងគ្រោះឬមានជំងឺ ហើយយើងប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មួយចំនួនតាមរយៈអត្ថបទ ឬធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ឬតាមរយៈកាយវិការ គឺឱ្យពួកគាត់កាន់តែឈឺចាប់ទៅទៀត ដូចយើងប្រើពាក្យថា ពួកអាស្ទាវបែកថ្នាំ ស្ដ្រីបែកថ្នាំ ស្ដ្រីឆ្កួតថ្នាំ ឬអាខ្ទើយបែកថ្នាំជាដើម ពាក្យទាំងអស់ហ្នឹង គឺបំបាក់ទឹកចិត្ត។ អ៊ីចឹងក្នុងនាមជាអ្នកសារព័ត៌មានគួរព្យាយាមកុំបន្ទោស តែត្រូវប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍យ៉ាងម៉េចលើកទឹកចិត្ត មិនមែនលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រើសារធាតុញៀនទេ តែលើកទឹកចិត្តជួយជំរុញពួកគាត់មករកសេវាព្យាបាល»។
ក្រមប្រតិបត្តិសម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងសេចក្ដីរាយការណ៍ទាក់ទិននឹងអ្នកទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារសារធាតុញៀន គឺមានចំនួន ១៥ ប្រការ ក្នុងនោះដូចជា បញ្ឈប់សេចក្ដីរាយការណ៍បែបមាក់ងាយ និងរើសអើងដែលនាំឲ្យរំខានដល់ការផ្ដល់សេវាព្យាបាល ការស្ដារនីតិសម្បទា ដល់អ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន។ មិនគួររាយការណ៍ព័ត៌មានដែលបង្ហាញលម្អិតពីអត្ដសញ្ញាណទាំងខ្លឹមសារសំណេរ សំឡេង រូបថត និងរូបភាពវីដេអូរបស់អ្នកប្រើសារធាតុញៀន ឬលម្អិតអំពីសាវតារនៃសមាជិកគ្រួសារអ្នកប្រើសារធាតុញៀនឡើយ។
លើសពីនេះ មិនត្រូវរាយការណ៍នូវពាក្យពេចន៍មួយចំនួនដែលនាំឱ្យអាម៉ាស់និងរើសអើងចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀនឡើយ ដូចជា ពាក្យអ្នកបែកថ្នាំ ឆ្កួតថ្នាំ និងលេងថ្នាំជាដើម។
លោក ជួប សុខចំរើន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា លើកឡើងថា អ្នកសារព័ត៌មានបានដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ជួយជំរុញឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន មកទទួលសេវាព្យាបាល ប៉ុន្តែប្រសិនបើក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានមិនបានអនុវត្តទៅតាមក្រមសីលធម៌នោះ វានឹងធ្វើឲ្យកាន់តែប៉ះពាល់ទៅដល់អ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀនផ្ទាល់ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទី១ អាចធ្វើឱ្យគាត់ហ្នឹងមិនហ៊ានចេញមកទទួលសេវាព្យាបាល។ ទី២ អាចធ្វើឱ្យគាត់ហ្នឹងប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសរបស់គាត់តាមរយៈការផ្សាយអំពីអត្តសញ្ញាណរបស់គាត់ ដែលអាចឲ្យពួកគាត់បន្តលាក់មុខ ហើយមិនចេញមកទទួលសេវាព្យាបាល ដែលធ្វើឱ្យស្ថានភាពសុខភាពរបស់គាត់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែអ្នកសារព័ត៌មានជួយគាំទ្រលើកទឹកចិត្តពួកគាត់ ឱ្យពួកគាត់យល់អំពីតម្លៃសុខភាព នឹងធ្វើឱ្យពួកគាត់ចេញទៅរកសេវាព្យាបាលទាន់ពេល ព្រោះឥឡូវការផ្ដល់សេវាព្យាបាលមានច្រើនកន្លែងណាស់»។
តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសុខាភិបាល បានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នការព្យាបាលនិងស្ដារនីតិសម្បទាសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់សារធាតុញៀនគឺមាន ២ ប្រភេទ ទី១ គឺធ្វើឡើងតាមសហគមន៍ ដូចជានៅតាមមន្ទីរពេទ្យបង្អែក មណ្ឌលសុខភាព ជាដើម ដែលមានចំនួន ៤៣០ កន្លែង និងទី២ ការព្យាបាលនៅតាមមជ្ឈមណ្ឌលបណ្ដោះអាសន្នមានចំនួន ១៦ កន្លែង ដែលស្ថិតនៅទូទាំងប្រទេស៕