ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក និងក្រុមគ្រួសារពេលស្វាគមន៍អ្នកទេសចរនៅលើនាវា Westerdam។ រូបថត សហការី
ចាប់តាំងពីមេរោគផ្លូវដង្ហើមថ្មីដែលហៅថា Covid-19 ត្រូវបានគេរាយកាណ៍ជាលើកដំបូងថាជាបញ្ហាសុខភាពពិភពលោក នាវាទេសចរណ៍បានទទួលរងគ្រោះដ៏អាក្រក់បំផុត បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍។
បទពិសោធរបស់មនុស្សដែលបានជាប់នៅលើនាវាទេសចរណ៍ Diamond Princess ដំបូងដោយសារតែមេរោគ Covid-19 នេះ គឺជារឿងដែលមិនអាចនឹកស្មានដល់។ នាវាទេសចរណ៍នេះត្រូវបានបដិសេធមិនឱ្យចូលចតនៅកំពង់ផែនៃទឹកដីរបស់ប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀត តែនៅពេលទៅដល់ប្រទេសដើមខ្លួនវិញ គឺប្រទេស ជប៉ុន បែរជាត្រូវជាប់ឃុំ ដើម្បីសង្កេតសុខភាពដែលការធ្វើដូច្នេះធ្វើឱ្យការឆ្លងរាតត្បាតនៃជំងឺ Covid-19 កើនដល់ជាង ៦០០ នាក់ និងធ្វើឱ្យជនជាតិជប៉ុន ២ នាក់ស្លាប់ថ្មីៗនេះ។
ចំពោះនាវាទេសចរណ៍ MS Westerdam ដែលជានាវារបស់អាមេរិកដែលដឹកអ្នកដំណើរ និងនាវិកជាង ២ ២០០ នាក់ បានរងគ្រោះស្រដៀងគ្នា។ នាវានេះត្រូវបានគេបដិសេធមិនឱ្យចូលផែនៅក្នុងប្រទេសមិនតិចជាង ៥ នោះទេ ដែលមានជប៉ុន តៃវ៉ាន់ ហ្វីលីពីន ថៃ និង ទឹកដីកោះហ្គាំ (Guam) របស់អាមេរិក។
អ្នកដំណើរ និងនាវិកនៅលើនាវានេះត្រូវបានអណ្តែតដោយគ្មានភាពប្រាកដប្រជា និងមិនត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់។
គ្មានប្រទេសណាមួយចង់ជួយផ្តល់ចំណតនោះទេ។ ការអាណិតអាសូរបានបាត់បង់អស់ ខណៈដែលអ្នកនយោបាយប្រឈមនឹងសម្ពាធផ្ទៃក្នុងឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នហួសហេតុ។
ពិតណាស់ វាជាសិទ្ធិរបស់ប្រទេសនីមួយៗក្នុងការការពារពលរដ្ឋ និងផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់ខ្លួន ប៉ុន្ដែពេលខ្លះគេក៏មើលរំលងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែលធ្វើដំណើរលើកប៉ាល់យ៉ាងខ្លាំងដែរ។
នាវា Westerdam ថ្វីបើពីដំបូងស្រដៀងនាវា Diamond Princess,ប៉ុន្តែគេមានវាសនាខ្ពស់ជាង ព្រោះត្រូវបានកម្ពុជាជម្នះកិច្ចការដ៏លំបាកដោយបង្ហាញការអាណិតអាសូរ និងអនុញ្ញាតឱ្យនាវានេះចូលចតនៅកំពង់ផែនៃខេត្តព្រះសីហនុ ដើម្បីផ្តល់ជំនួយទាំងផ្នែកភ័ស្តុភារ និងសុខាភិបាល។
ប្រទេសកម្ពុជាបានបង្ហាញផ្លូវនៃការអាណិតអាសូរចំពោះជនជាតិចំនួន ៤១ ដែលជិះលើនាវាដែលភាគច្រើនជាជនជាតិអាមេរិក កាណាដា អង់គ្លេស និងហូឡង់។
កម្ពុជាបានធ្វើរឿងត្រឹមត្រូវហើយសមនឹងទទួលបានការកោតសរសើរពីការបង្ហាញផ្លូវទៅលើអត្ថន័យនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំពិតប្រាកដដោយគោរពនូវនីតិវិធីសុខភាព និងសុវត្ថិភាពដែលកំណត់ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)។
នីតិវិធីទាំងនោះតម្រូវឱ្យមានការពិនិត្យសុខភាព និងយកសំណាកទៅវិនិច្ឆ័យក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍តែទៅលើអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាចំនួន ២០ នាក់ ចំពោះអ្នកដំណើរ និងនាវិកផ្សេងទៀតអ្នកដែលគ្មានរោគសញ្ញា ការពិនិត្យត្រូវផ្អែកលើរង្វាស់សីតុណ្ហភាពប៉ុណ្ណោះតាមវិធីសាស្ត្រស្តង់ដា។
ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានការកោតសរសើរពីប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ត្រាំ (Donald Trump) អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភពលោក លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Tedros Adhanom Ghebreyesu អគ្គលេខាធិការអង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ Zurab Pololikashvili និងស្ថាប័នជាច្រើនទៀត។
សព្វថ្ងៃនេះអ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាពបានឯកភាពថា ការដាក់ឃុំអ្នកដំណើរឱ្យនៅលើនាវាទេសចរណ៍របស់ខ្លួន ដើម្បីសង្កេតសុខភាពមិនមែនជាវិធីក្នុងការបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃជំងឺណាមួយឡើយបើទោះជាមេរោគ Covid- 19 ក៏ដោយ។
The Lancet ដែលជាទស្សនាវដ្តីវេជ្ជសាស្ត្រឯករាជ្យ និងអន្តរជាតិឈានមុខគេមួយដែលចេញផ្សាយប្រចាំសប្តាហ៍ដែលបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៨២៣ ដោយលោក Thomas Wakley បានផ្តល់យោបល់ដូចខាងក្រោម ដើម្បីផ្តល់ជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាមេរោគ Covid-19។ The Lancet លើកឡើងថា ការអាណិតអាសូរគួបផ្សំនឹងវិធីសាស្ត្រឧត្ដមានុវត្តអន្តរជាតិគឺជាផ្លូវដែលត្រូវដើរ។ កម្ពុជាបានជ្រើសជម្រើសនេះ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងស្ថានឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃប្រទេសទាំងឡាយដែលមានពលរដ្ឋរបស់ខ្លួននៅលើនាវា Westerdam បានអនុវត្តការប្រុងប្រយ័ត្នទាំងអស់។ កម្ពុជាបានបញ្ជូនក្រុមវេជ្ជសាស្ត្ររួចជាស្រេចទៅកាន់នាវាទេសចរណ៍ MS-Westerdam ដើម្បីពិនិត្យសុខភាពអ្នកដំណើរ និងនាវិក និងដើម្បីធានាអះអាងថា ពួកគេគ្មានជំងឺ។
ដោយឡែកតាមរយៈ Twitter និងរូបភាពសារផ្សាយដោយអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក Patrick Murphy បាននាំទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់លោកទៅសួរសុខទុក្ខអ្នកដំណើរលើនាវា Westerdam នេះដោយផ្ទាល់។ ចំណែកមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពួកគេបានប្រមូលលិខិតឆ្លងដែនអ្នកដំណើរទាំងអស់ ដើម្បីដំណើរការទិដ្ឋាការសម្រាប់ពួកគេបានចុះពី នាវា និងហោះហើរបន្តទៅកាន់ប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ។
ការបង្ហាញពីក្តីអាណិតអាសូរ និងការជួយរបស់កម្ពុជាដល់អ្នកដំណើរទាំងនោះ មិនមែនធ្វើដោយមាក់ងាយបញ្ហាឆ្លងមេរោគ Covid-19 នោះឡើយ។
ប្រសិនបើនរណាម្នាក់អាចហៅទង្វើនៃការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌នេះថា ជាការមើលស្រាលបញ្ហា និងយកមេរោគដាក់ខ្លួននោះ គឺជាការយល់ឃើញរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងនោះគួររកព័ត៌មានពីវិធានការរបស់កម្ពុជា និងបណ្ដាអង្គទូតទាំងឡាយឱ្យបានច្បាស់លាស់សិនមុននឹងវាយតម្លៃ។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនមានបំណងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនភ័យខ្លាច ហើយប្រតិកម្មដូចពលរដ្ឋនៅប្រទេសមួយចំនួនដែលបង្កឱ្យទៅជាចលាចលដោយឆ្មក់ចូលផ្សារទំនើប និងប្រមូលទំនិញទុកដោយភ័យខ្លាច ឬដោយដាក់ការហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរចេញចូល និងការដាក់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដោយគ្មានការចាំបាច់នោះឡើយ។
ក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិចំនួន ២ ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ពួកគេកំពុងសម្របសម្រួលជាមួយមន្ទីរពេទ្យ និងគ្លីនិកឯកជននៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីពិនិត្យ និងដាក់អ្នកជំងឺណាដែលមានរោគសញ្ញាដូច Covid-19 នៅដាច់ដោយឡែក។
មន្ត្រីសុខាភិបាលក៏កំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាដើម្បីធ្វើតេស្តរកមេរោគលើអ្នកដំណើរទាំងអស់ដែរតាមការស្ម័គ្រចិត្ត និងក្រោយពីការរកឃើញថានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីថា ស្ត្រីជនជាតិអាមេរិកកាំងម្នាក់អាយុ ៨៣ ឆ្នាំមានផ្ទុកវីរុស Covid-19 តែប្តីរបស់គាត់គ្មានផ្ទុកវីរុសនេះឡើយ។
ដូចប្រទេសដទៃទៀតដែរ ប្រទេសកម្ពុជាអនុវត្តយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនូវគោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកដែលរួមមាន ការសម្របសម្រួលថ្នាក់ជាតិ ការធ្វើផែនការ ការផ្តល់ព័ត៌មានពីហានិភ័យ និងក្រុមឆ្លើយតបរហ័សតាមសភាពការណ៍។
កម្ពុជាក៏បានដាក់ការត្រួតពិនិត្យចំណុចចូល,ត្រៀមមន្ទីរពិសោធន៍ជាតិ Pasteur ដើម្បីធ្វើតេស្ត,ផ្តល់ឱវាទ លើការទប់ស្កាត់ និងត្រួតពិនិត្យការឆ្លងមេរោគ, អនុវត្តការគ្រប់គ្រងករណីក៏ដូចជា ផ្តល់ការគាំទ្រ ប្រតិបត្តិការ និងភ័ស្តុភារនៅពេលចាំបាច់។
ដូចលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន មានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្នកដទៃ ឬប្រទេសដទៃ អាចយល់ ឬក៏អាចចោទជាសំណួរថា ចុះបើមានជំងឺ Corona នេះនៅលើនាវា តើកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យចូលទេ? ខ្ញុំអាចឆ្លើយតបយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រសិនបើមានអ្នកជំងឺនេះនៅលើនាវា ខ្ញុំនឹងឱ្យចូលយ៉ាងលឿនបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
មូលហេតុនៅត្រង់ថា ប្រសិនបើមានអ្នកជំងឺនៅលើនាវានេះ តើយើងទុកឱ្យអ្នកជំងឺទាំងនោះស្លាប់នៅលើនាវានេះបន្ទាប់ទៅសាកសពតើត្រូវទម្លាក់ចោលក្នុងទឹកសមុទ្រ ឬត្រូវទុកនៅលើនាវា? នេះជាបញ្ហាដែលត្រូវឃើញអំពីបញ្ហាទទួលខុសត្រូវរបស់ពិភពលោកក៏ដូចជាការទទួលខុសត្រូវយើងក្នុងឋានៈជាសមាជិកនៃសហគមន៍អន្ដរជាតិដែលមានការទទួលខុសត្រូវ...តើឱ្យយើងនិយាយអំពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្សអ្វីទៅប្រសិនបើសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតមិនបានគោរពផងនោះ»។
ប្រៀបបាននឹងប្រផ្នូលអ្នកដំណើរម្នាក់ជនជាតិអាមេរិកអាយុ ៨៣ ឆ្នាំនៃនាវា MS Westerdam ត្រូវបានរកឃើញថាមានផ្ទុកមេរោគ Covid-19 នៅពេលគាត់បានធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដើម្បីបន្តដំណើរតាមជើងយន្តហោះទៅកាន់ប្រទេសរបស់គាត់។ សំណួរត្រូវបានលើកឡើងថា តើអាជ្ញាធរកម្ពុជាធ្វើការពិនិត្យសុខភាពបានល្អកម្រិតណា? ការពិតរយៈពេលជាក់លាក់នៃការចេញរោគសញ្ញា និងការបង្កមេរោគសម្រាប់ Covid-19 នៅតែមិនទាន់ត្រូវបានដឹងច្បាស់ពិតប្រាកដទេ។
អ្នកដែលនៅក្នុងនាវា Westerdam សុទ្ធតែបានឆ្លងផុតរយៈពេលកំណត់ដំបូង ១៤ ថ្ងៃ ដោយគ្មានរោគសញ្ញាហើយទើបកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញតាមការរៀបចំរបស់ស្ថានទូតនៃប្រទេសនីមួយៗ។ ដូច្នេះវាពិតជាអាចទៅរួចដែលអ្នកដំណើរមិនបានបង្ហាញអាការគ្រុនក្តៅ ឬរោគសញ្ញាណាមួយនៃជំងឺនៅពេលត្រូវបានពិនិត្យដោយបុគ្គលិកពេទ្យរបស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែបង្ហាញសញ្ញានៃការឆ្លងមេរោគ Covid-19 ប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយមកនៅពេលគាត់បានទៅដល់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
ការធ្វើតេស្តដែលមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធដោយគ្មានការឯកភាពពីសាមីខ្លួនក្នុងករណីគ្មានរោគសញ្ញា ដើម្បីរកមេរោគទៅលើអ្នកដំណើរ និងនាវិកទាំងអស់នឹងរំលោភលើសិទ្ធិបុគ្គល និងមិនចាំបាច់នោះទេបើយោងទៅតាមនីតិវិធីរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
ទស្សនាវដ្តី Lancet លើកឡើងថា ការទុកមនុស្សឱ្យជាប់គាំងនៅក្នុងកន្លែងបិទជិតគឺជារឿងមិនល្អនោះទេ។
ប្រទេស ជប៉ុន ត្រូវបានគេរិះគន់ “ខ្លះៗ” ចំពោះបញ្ហានេះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងឡាយដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនក្នុងនាវា Diamond Princess មិនបានទិតៀនជប៉ុន ទេទាក់ទងចំណាត់ការរបស់ប្រទេសនេះ ហើយបន្ទាប់ពីមានបទពិសោធរបស់ប្រទេសកម្ពុជា សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងប្រទេសដទៃទៀតបានយកពលរដ្ឋរបស់ពួកគេចេញពីនាវានេះដែរ។
ទស្សនាវដ្តី The Lancet លើកឡើងថានៅពេលដែលវីរុសកំពុងមានការវិវត្តមធ្យោបាយដែលអាជ្ញាធរត្រូវដោះស្រាយចំពោះអ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ក៏ត្រូវមានការវិវត្តផងដែរ។
អ្វីដែលសំខាន់នៅពេលនេះគឺរក្សានូវភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងបន្តពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋពីវិធានការការពារខ្លួន។
ជាការពិតរដ្ឋាភិបាលដែលបង្ហាញពីភាពភ័យខ្លាចហួសហេតុនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនកាន់តែភិតភ័យខ្លាំងហួសពីហេតុផល។
ប្រជាជនកំពុងរៀននូវមេរៀនបទពិសោធរៀងរាល់ម៉ោង និងរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ទាក់ទងនឹងនាវា MS Westerdam ប្រទេស កម្ពុជាបានធ្វើរឿងត្រឹមត្រូវហើយ!
Joshua Purushotman គឺជានិពន្ធនាយកប្រតិបត្តិនៃកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍។
