ទិដ្ឋភាពនៅមុខសាលាឧទ្ធរណ៍ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនាពេលកន្លងមក។ ហុង មិនា
រាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងមមាញឹកក្នុងការរកដំណោះស្រាយចំពោះភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារដែលមានអ្នកទោសលើសចំនួនកំណត់ គ្រាន់តែអ្នកដែលជាប់ឃុំរង់ចាំនីតិវិធីតុលាការមានចំនួនជាង ២ ម៉ឺននាក់ទៅហើយដូចជា ការពង្រីកបន្ថែម និងកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមន្ទីរឃុំឃាំងនៅតាមបណ្ដារាជធានី-ខេត្ត ហើយក្រសួងមហាផ្ទៃបានសម្រេចបង្កើតក្រុមការងាររៀបចំខ្លឹមសារនៃកិច្ចប្រជុំ ពន្លឿននីតិវិធី ជំនុំជម្រះក្តី និងចេញសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពរកាលពីចុងខែមុនផងដែរ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងស្តង់ដារក្នុងការអនុវត្តឲ្យបាននូវកាតព្វកិច្ចជាអន្តរជាតិស្របតាមអនុសញ្ញាប្រឆាំងទារុណកម្មនោះ។ នេះបើតាមប្រសាសន៍លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីសប្តាហ៍មុន។
ចំពោះបញ្ហាអ្នកជាប់ឃុំកើនឡើងដែលចំណាយថវិកាជាតិដ៏ច្រើននេះ ដោយសារនីតិវិធីជម្រះក្ដីយឺតយ៉ាវក៏ជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងមួយផ្នែកទៅនឹងកង្វះខាតមន្ត្រីធ្វើការនៅក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការផងដែរ បើទោះបីជាមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការបានប្រសើរឡើងដូចជាការអនុម័តច្បាប់ស្តីពី ការរៀបចំអង្គការតុលាការការកសាងសមត្ថភាពរបស់មន្ត្រីតុលាការ និងការវាយតម្លៃ និងពិនិត្យតាមដានក៏ដោយ។
ជាងនេះទៅទៀតគឺការបង្កើនស្ថាប័នសាលាឧទ្ធរណ៍បន្ថែមឲ្យបានចំនួន ៧ ទៀតនៅតាមតំបន់ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះសាលាឧទ្ធរណ៍ ២ នៅខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តត្បូងឃ្មុំកំពុងសាងសង់ជិតរួចរាល់អស់ហើយ ដើម្បីដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ ដែលផ្តល់សេវាកាន់តែនៅកៀកទៅនឹងប្រជាពលរដ្ឋ បើទោះបីជាស្ថាប័នតុលាការមិនស្ថិតនៅក្នុងប្រព័ន្ធកំណែទម្រង់វិមជ្ឈការក៏ដោយ។
រីឯការបណ្តុះបណ្តាលអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សរបស់មន្ត្រីតុលាការដូចជាចៅក្រម ភាសាសាមញ្ញថាចៅក្រមអង្គុយ និងព្រះរាជអាជ្ញាហៅថាចៅក្រមឈរក្នុង ១ ឆ្នាំៗ ៥០ នាក់ដើម្បីសិក្សាវិជ្ជាជីវៈចៅក្រម រយៈពេល ២ ឆ្នាំនៅសាលាភូមិន្ទចៅក្រម។
មកទល់សព្វថ្ងៃនេះមានមន្ត្រីចៅក្រមសរុបទូទាំងប្រទេសមានចំនួន ៤៨៤ រូបកំពុងបម្រើការនៅតាមបណ្តាខេត្ត-រាជធានី។ នេះបើតាមប្រសាសន៍លោក កេង សុម៉ារិទ្ធ នាយកសាលាភូមិន្ទចៅក្រម។
បើធ្វើការគណនាសាមញ្ញតាមសមាមាត្ររវាងចៅក្រមបម្រើប្រជាពលរដ្ឋវិញ ទូទាំងប្រទេសប្រមាណ ១៥ លាននាក់ (Inter-censal 2013) គឺចៅក្រម ១ រូបបម្រើពលរដ្ឋចំនួន ៣ ម៉ឺននាក់ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងប្រទេសឥណ្ឌាវិញគឺចៅក្រម ១៩ រូបបម្រើពលរដ្ឋ ១ លាននាក់។
ចំពោះតម្រូវការចាំបាច់ដែលមានទំហំធំការផ្តល់សេវាផ្លូវច្បាប់របស់ចៅក្រមនេះរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាប្រកាសជ្រើសរើសមន្ត្រីចៅក្រមបន្ថែមចំនួន ៥ ពាន់នាក់ទៀត ដើម្បីបំពេញសេចក្តីត្រូវការជាក់ស្តែង (Law Ministry of India, 2018)។
ចំណុចនេះរាជរដ្ឋាភិបាលក៏គួរតែពិចារណាក្នុងការបង្កើនចំនួនចៅក្រមបន្ថែមទៀតផងដែរ និងការដំឡើងប្រាក់ខែបន្ថែមទៅតាមខេត្តដែលនៅឆ្ងាយៗទៅតាមកម្រិតនៃប្រាក់ខែពោលគឺកាន់តែឆ្ងាយប្រាក់បៀវត្សរ៍កាន់តែកើនឡើងផងដែរ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តពួកគាត់ឲ្យធ្វើការនៅទីនោះ ផ្តល់សេវាផ្លូវច្បាប់។
បញ្ហានេះកន្លងមកបើទោះជាច្បាប់តាតព្វកិច្ចរបស់ចៅក្រមមានការផ្លាស់ប្តូរវេនគ្នានៅតាមបណ្តាខេត្ត-រាជធានីរៀងរាល់ ៤ ឆ្នាំម្តងក្តី តែមានចៅក្រមខ្លះធ្វើមិនបាននោះទេ គឺខ្វិចខ្វិលៗនៅតែភ្នំពេញហ្នឹង។ ឧទាហរណ៍ក្នុង ១ សប្តាហ៍ទៅធ្វើការ ៥ ថ្ងៃ តែដល់ពេលជាក់ស្តែងចៅក្រមទៅធ្វើការតែចាប់ពីថ្ងៃអង្គារ ដល់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នៅទីតាំងខេត្តរបស់ខ្លួននោះហើយវិលត្រឡប់មកផ្ទះនៅភ្នំពេញវិញ ករណីនេះក៏ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅនឹងដំណើការយឺតយ៉ាវនៃការជម្រះក្តីផងដែរ។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏មានចំណុចល្អធ្វើជាគំរូផងដែរ ដែលមន្ត្រីឆ្មប ត្រូវបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែមពីរាជរដ្ឋាភិបាលគឺសម្រាលកូនបាន ១ នាក់ទទួលបានទឹកប្រាក់ ៦ ម៉ឺនរៀល។ អ៊ីចឹងចៅក្រមដែលមានចំនួនតិចនៅតាមបណ្តាខេត្តក៏គួរតែទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភដូចឆ្មបផងដែរ ដើម្បីឲ្យពួកគេធ្វើការងារពេញលេញនៅហឹ្នងកន្លែង។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងមេធាវីគឺប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះចំនួនមេធាវី ហាក់បីដូចជា មានកំណើនកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយគិតមកដល់ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៨ នេះគឺមានចំនួនមេធាវីពេញសិទ្ធិ និងមេធាវីកម្មសិក្សាដែលកំពុងបម្រើសេវាមានចំនួនសរុប ១៥៣៤ រូបផងដែរ តាមរយៈវេបសាយរបស់គណៈមេធាវី។
ជាងនេះទៅទៀតក្នុងមួយឆ្នាំៗមាននិស្សិតបរិញ្ញាបត្រ និងបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ច្បាប់ដែលរៀនចប់ពីសាកលវិទ្យាល័យទាំងរដ្ឋ និងឯកជនទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកក៏មានរាប់រយនាក់ផងដែរ។
តែបើរដ្ឋជ្រើសរើសតែចំនួននិស្សិតចៅក្រមតែ ៥០ នាក់ក្នុង ១ ឆ្នាំៗសម្រាប់បម្រើការងារមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់នៅក្នុងតុលាការ ហាក់បីដូចជាមិនសមាមាត្រទៅនឹងកំណើនប្រជាពលរដ្ឋ និងកំណើនករណីបទល្មើសជាក់ស្តែងនៅឡើយទេ ដែលធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់នីតិវិធីជម្រះក្ដី។
ហេតុដូចនេះរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើនចំនួនមន្ត្រីចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការជម្រះក្តីឲ្យបានលឿន និងឲ្យសមស្របទៅនឹងស្ថាប័នសាលាឧទ្ធរណ៍ថ្មីបន្ថែម ៧ ទៀតនោះ ម្យ៉ាងកាត់បន្ថយការរុញកំហុសដាក់គ្នាទៅវិញទៅមករវាងច្រៅក្រម និងនគរបាលយុត្តិធម៌ រឿងការយឺតយ៉ាវក្នុងការជម្រះក្តីនេះ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
