វចនានុក្រមខ្មែរដែលត្រូវបានប្រើក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ រូបថត សហការី
សព្វថ្ងៃនេះនៅកន្លែងធ្វើការមិនថា ស្ថាប័នរដ្ឋ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ឯកជន ឬអង្គភាពសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកទេគឺតែងតែមានការជជែកគ្នា ពេលខ្លះតឹងសរសៃកដាក់គ្នា ឬក៏ភ្នាល់គ្នាផងដោយសារតែការប្រើពាក្យខ្មែរដែលមានការបត់បែនថ្មី។
ស្ថាប័នភាគច្រើនសរសេរដោយផ្អែកទៅតាមវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះទៅទម្លាប់ប្រើព្យាង្គរាយទូទៅ តាមខេមរយានកម្មរបស់លោក កេង វ៉ាន់សាក់ ទៅវិញ។ អង្គភាពព័ត៌មានខ្លះ ដែលសរសេរភាសាខ្មែរតាមអនឡាញគឺ មិនច្បាស់លាស់មួយណាទេ សរសេរទៅមុខថយក្រោយៗ ពាក្យខុសច្រើន និងសរសេរឃ្លាស្តាប់មិនបាន និងមិនយល់ធ្វើប៉ះពាល់ដល់អ្នកអានយកពាក្យខុសហ្នឹងទៅប្រើខុសតៗគ្នាទៀត។
បើពិនិត្យមើលទៅលើការបញ្ចេញមតិនៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកដែលសរសេរជាភាសាខ្មែរ គឺឃើញថាមានប្រើពាក្យខុសច្រើន ហើយឃ្លាពិបាកស្តាប់ ធ្វើឲ្យកំហុសចេះតែខុសតៗគ្នា។ សូម្បីតែអ្នកមានសញ្ញាបត្របណ្ឌិត និងអនុបណ្ឌិតហើយក៏ដោយ ក៏នៅតែសរសេរខុសច្រើនគួរសមដែរ ហើយពេលខ្លះក៏មានការប្រកែកគ្នានៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកទៀតផង ដោយភាគីម្ខាងៗបានលើកពីហេតុផលយកត្រូវរៀងខ្លួនទៅតាមវចនានុក្រម និងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃពាក្យផងដែរ ដែលពេលខ្លះគឺអាស្រ័យទម្លាប់នៅតាមស្ថាប័ន ឬក៏ទម្លាប់បុគ្គលជាប្រធានដែលមានការសម្រេចចិត្តយកពាក្យមកប្រើក៏ស៊ីអារម្មណ៍ទៅតាមហ្នឹងទៅ។
ឧទាហរណ៍ពាក្យ «ឃាតក» អ្នកខ្លះសរសេរ «ឃាតក» ដោយសម្អាងទៅលើវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត ថាមកពីពាក្យតែ ១ ម៉ាត់ទេ «ឃាតកៈ» [ឃាតៈកៈ] អ៊ីចឹងពាក្យកម្លាយនេះទៅជា «ឃាតក» ដែលអត់មានអក្សរ «រ»។ រីឯអ្នកសរសេរពាក្យថា «ឃាតករ» មានអំណះអំណាងថា ពាក្យនេះត្រូវតែមានអក្សរ «រ» ព្រោះវាជាកន្សោមនៃពាក្យដូចជា កម្មករ ពលករ និងកសិករជាដើម ដែលសុទ្ធតែមានអក្សរ «រ» អ៊ីចឹងដូចគ្នាដែរ។ ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃអក្សរគឺត្រូវតែមានអក្សរ «រ» គឺ «ឃាតករ» ទើបបានត្រូវ។
នេះគ្រាន់តែជាពាក្យសាមញ្ញសោះនាំគ្នាប្រើនិយាមមិនត្រូវគ្នាទៅហើយ នៅពេលការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃពាក្យនេះនៅមិនទាន់សម្រេចឲ្យមួយណាខុស មួយណាត្រូវផងនោះ។ ចំណែកឯការប្រើពាក្យថា «ប្រជាពលរដ្ឋ» «ប្រជាជន» និង «ប្រជារាស្ត្រ» ពាក្យនេះគឺមានអ្នកប្រើទៅតាមអារម្មណ៍ខ្លះទៅតាមសម័យកាលខ្លះ ទៅតាមបន្ទាត់នយោបាយខ្លះ ឬក៏ទៅតាមបែបរាជានិយមក៏មានដែរ។ តាមពិតពាក្យទាំង ៣ នេះមិនខុសទេ ហើយអាចប្រើជំនួសគ្នាបាន តែចាំបាច់ត្រូវមានការណែនាំឲ្យបានជាក់លាក់ពីស្ថាប័នដែលមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធនឹងអក្សរសាស្ត្រជាតិ។
ពាក្យទាំងនេះប្រៀបដូចទៅនឹងពាក្យអង់គ្លេសដែលថា «organisation» និងពាក្យអង់គ្លេសអាមេរិកាំងថា «organization» ដែលតាមពិតពាក្យទាំង ២ នេះត្រូវដូចគ្នាទេ គ្រាន់តែអ្នកប្រើចង់ប្រើមួយណាក៏បានដែរ តែបញ្ជាក់ច្បាស់ថាមួយជាពាក្យចេញពីភាសាអង់គ្លេសមួយទៀតចេញពីភាសាអង់គ្លេសបែបអាមេរិកាំង។
ប៉ុន្តែពាក្យខ្លះ គឺត្រូវតែធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពដើម្បីដើរឲ្យទាន់សកលភាវូនីយកម្មនៃពាក្យ ហើយក៏មានការប្រកែកគ្នាយកឈ្នះយកចាញ់ ដោយភាគីនីមួយៗសំអាងទៅលើឯកសារយោងរៀងៗខ្លួនដូចជាពាក្យថា «យុវជន» និងពាក្យថា «យុវវ័យ»។ បើតាមវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត ពាក្យ «យុវជន» គឺជនពេញកំលោះ ឬក៏ជនពេញក្រមុំដល់អាយុគ្រប់ការ។
រីឯពាក្យ «យុវវ័យ» វិញគឺការប្រែប្រួលចន្លោះរវាងពីកុមារភាពមកមនុស្សពេញកំលោះ ឬក៏ពេញក្រមុំ។ តែសម្រាប់បច្ចុប្បន្នភាពមកដល់សម័យទំនើបពាក្យនេះប្រើកាន់តែច្បាស់បន្ថែមទៀតគឺពាក្យ «យុវជន» គឺជនពេញកំលោះ ឬក៏ជនពេញក្រមុំដល់អាយុគ្រប់ការ និងបញ្ជាក់ពីអាយុផងដែរ។
រីឯពាក្យ «យុវវ័យ» វិញគឺការប្រែប្រួលចន្លោះរវាងពីកុមារភាពមកមនុស្សពេញកំលោះ ឬក៏ពេញក្រមុំហើយគេកំណត់យកអាយុតែម្តងដើម្បីងាយចាំដែលបើផ្អែកតាមអង្គការ WHO/UNICEF ឆ្នាំ ១៩៩៨ «youth» ឬក៏អាចប្រើជំនួសគ្នាបាននឹងពាក្យ «young people» គឺយកអាយុពី ១៥ ដល់ ២៤ ឆ្នាំ តែបើផ្អែកតាមគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍យុវជនកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១១ គឺយុវជនកម្ពុជាយកអាយុពី ១៥ ដល់ ៣០ ឆ្នាំ។
អ៊ីចឹងយកទៅប្រើតាមបរិបទទៅសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវជាសកលស្តង់ដាសុខភាពដែលយើងយកយុវជនគិតពីអាយុ ១៥ ដល់ ២៤ ឆ្នាំ។ រីឯពាក្យយុវវ័យ «adolescence» ក៏មានបន្ថែមអាយុដែរដើម្បីងាយយល់គឺការប្រែប្រួលចន្លោះរវាងពីកុមារភាពមកមនុស្សពេញកំលោះ ឬក៏ពេញក្រមុំហើយបញ្ជាក់បន្ថែមអាយុពី ១៣ ឆ្នាំដល់ ១៩ ឆ្នាំ។
ការប្រើពាក្យមិនចំអត្ថន័យ ឬក៏បកស្រាយមិនច្បាស់លាស់ ឬក៏ពាក្យខុសតែម្តង ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការលើកស្លាកឈ្មោះក្រុមហ៊ុនក៏ខុស ហើយប្រើការបកប្រែជំនួយតាមរយៈ Google translate ក៏ខុសតៗគ្នាដដែល។ កំហុសគឺឃើញមានលើពាក្យមួយចំនួនធំដែលមិនមានស្តង់ដាជាក់លាក់ជាពិសេសពាក្យកម្លាយមកពីភាសាបរទេសដែលមិនមានពាក្យខ្មែរយើងតែម្តង ដែលវារឹតតែជួបការលំបាកសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់។
កន្លងមកស្ថាប័នរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (RAC) ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនូវពាក្យខ្មែរថ្មីៗ និងកម្លាយនៃពាក្យដែរ តាមរយៈសទ្ទានុក្រមទៅតាមជំពូកៗដែលមានតែនៅក្នុង PDF ហើយការផ្សព្វផ្សាយក៏មិនបានទូលំទូលាយដែរ។
កាលពី ២ សប្តាហ៍កន្លងទៅនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្ពោធអគារឥន្ទ្រទេវីរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាដោយលោកបានរិះគន់ទៅលើសញ្ញាបត្របណ្ឌិតច្រើនទាំងអ្នកទទួលបាន និងអ្នកកំពុងតែរៀនដែលគ្រាន់តែនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាមានបេក្ខជនយកសញ្ញាបត្របណ្ឌិតដល់ទៅ ៦០០ នាក់ ដោយលោកបារម្ភចំពោះសមត្ថភាព និងគុណភាពនៃការអប់រំនៅទីនោះផងដែរ។ ប៉ុន្តែលោកក៏លើកទឹកចិត្តឲ្យស្ថាប័នបន្តការងារស្រាវជ្រាវបន្ថែម និងការបកប្រែឯកសារយកមកប្រើការតាមតម្រូវការចាំបាច់។
ឥឡូវនេះរាជរដ្ឋាភិបាលបើកភ្លើងបៃតងឲ្យស្ថាប័នរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងផ្នែករឹងទាំងផ្នែកទន់ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធអប់រំ ស្រាវជ្រាវ និងការបកប្រែភាសាផងដែរ។ ផ្នែករឹង (Hardware) បានហើយមានអគារសមរម្យទើបសាងសង់អស់ទឹកប្រាក់ជាង ១,៦ លានដុល្លារអាមេរិក តែនៅមានតម្រូវការចាំបាច់ផ្នែករឹងបន្ថែមដើម្បីបំពាក់ឧបករណ៍ទំនើបដូចជាកុំព្យូទ័រ ម៉ាស៊ីន GPS ទូរទស្សន៍ធំៗ ម៉ាស៊ីនថតខ្នាតធំជាដើម។ រីឯផែ្នកទន់ (Software) វិញគឺរាជបណ្ឌិត្យសភាត្រូវធ្វើសំណើចំណាយថវិកាជាតិជាក់លាក់ទៅលើកិច្ចការរបស់ខ្លួនក្នុង ១ ឆ្នាំៗថា តើសម្រេចបានលទ្ធផលអ្វីខ្លះ? គ្រាន់តែនៅក្នុងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ ២០២០ ដែលទើបតែអនុម័តគឺសម្រាប់វិស័យអប់រំ និងវិស័យសុខាភិបាលមានប្រមាណជា ២៥ ភាគរយនៃថវិកាសរុបជាង ៨ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
អ៊ីចឹងហើយស្ថាប័ននេះត្រូវតែលើកយកថវិកាចំណាយរបស់ខ្លួនលើផ្នែកទន់ឲ្យចំៗ ជាពិសេសការសិក្សាស្រាវជ្រាវម្តងៗចាយលុយខ្លាំងណាស់ ការបោះពុម្ពផ្សាយវចនានុក្រម និងការបកប្រែពីភាសាបរទេសមកពីភាសាខ្មែរ ជាជាងឆ្លើយថាគ្មានថវិកាស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្យាយឲ្យបានទូលំទូលាយដែលសូម្បីតែវេបសាយរបស់ស្ថាប័ន RAC: http://www.rac-academy.edu.kh ក៏មិនមានថវិកាធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពផងពោលគឺពេលចុចរកឯកសារសុទ្ធតែដាក់ថា «កំពុងរៀបចំ» រកតែទាញឯកសារយកមកប្រើការមិនបាន។
បើនៅប្រទេស ថៃ គេមានក្រុមបច្ចេកទេសបកប្រែឯកសារស្រាវជ្រាវ និងសៀវភៅសិក្សាធិការបកប្រែមកជាភាសាថៃដើម្បីឲ្យនិស្សិត និងអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់គេកាន់តែងាយយល់ច្បាស់។ ហេតុអ្វីយើងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពភាសាខ្មែរខ្លួនឯងមិនបាន ចាំតែជំនួយបរទេសបានធ្វើ? ហេតុដូច្នេះហើយរាជបណ្ឌិត្យសភាមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ហើយ គួរតែជាស្ថាប័ននាំមុខក្នុងការសិក្សាអប់រំដោយដាក់អាទិភាពនូវការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពពាក្យខ្មែរនៅក្នុងវចនានុក្រមថ្មីបោះពុម្ពរៀងរាល់ ៣ ឆ្នាំម្តង ហើយភ្ជាប់នឹងការបកស្រាយទៅតាមពាក្យបច្ចេកទេសនីមួយៗផង ។
បើពាក្យបកប្រែគួរតែសម្រាយឲ្យងាយយល់ដោយធ្វើសិក្ខាសាលាពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីជំនាញទៅតាមស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចំពោះពាក្យថ្មីៗផង។ ម្យ៉ាងទៀតដើម្បីឲ្យកូនខ្មែរទាំងអស់គ្នាប្រើវចនានុក្រមនោះជាគោលតែ១គឺគួរបោះពុម្ពជាក្រដាសដាក់នៅតាមអង្គភាពនីមួយៗជាឯកសារផ្នែកទន់ផង (Softcopy) ដាក់នៅ Online ផង និងបង្កើត App បន្ថែមទៀតដើម្បីកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
