ទិដ្ឋភាពទន្លេមេគង្គ និងភូមិអ្នកស្រុកនៅកម្ពុជា។ រូបថត គណៈកម្មាធិការទន្លេមេគង្គ
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុស្ថិតនៅក្នុងចំណោមបញ្ហាប្រឈមធំជាងគេនៅសតវត្សរ៍នេះ ចំពោះសុខុមាលភាពរបស់មនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោក ដោយរួមទាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ផលវិបាកទាំងនេះធ្វើឱ្យគេចាប់អារម្មណ៍រឹតតែខ្លាំងនៅសប្តាហ៍នេះ ក្នុងពេលយើងប្រារព្ធទិវាទឹកពិភពលោក និងទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិ។
.jpg)
នៅប្រទេសកម្ពុជា មានតំបន់ព្រៃសំខាន់ៗបំផុតដែលមិនទាន់រងផលប៉ះពាល់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយមានបឹងទឹកសាបធំជាងគេនៅក្នុងតំបន់នេះ។ បឹងនេះកើតឡើងដោយសារទន្លេមេគង្គដ៏ធំ និងទន្លេសាបដែលមានលក្ខណពិសេស។ ក្នុងនាមជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ខ្ញុំមានសំណាងបានធ្វើដំណើរទៅគ្រប់ខេត្តនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយបានឃើញកន្លែងធម្មជាតិដ៏អស្ចារ្យទាំងនេះដែលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត និងសន្តិសុខស្បៀង សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។
ខ្ញុំមានការស្ញប់ស្ញែង ចំពោះសម្រស់ និងភាពចម្រុះគ្នានៃប្រទេសកម្ពុជា រាប់ពីសត្វជាទីចាប់អារម្មណ៍ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំត្នោតភ្នំពក និងកោះក្នុងសមុទ្រដ៏ស្អាតដល់ព្រៃឈើដែលមានអាយុកាលដ៏ចាស់នៅភ្នំក្រវាញ និងទេសភាពដ៏ជាទីចាប់អារម្មណ៍នៅសួនឧទ្យានជាតិកែប។
ខ្ញុំបានឃើញដោយផ្ទាល់ផងដែរនូវសម្ពាធដ៏ច្រើន ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលមានទៅលើធនធានធម្មជាតិទាំងនេះ ដែលត្រូវបានការពារ តែស្ថិតក្នុងស្ថានភាពងាយបាត់បង់។ ជីវសាស្ត្រចម្រុះដ៏មានតម្លៃរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកំពុងតែស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់នៃការបាត់បង់ ដែលជាការគំរាមកំហែងដល់វិបុលភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃប្រទេសកម្ពុជា។ យើងអាចហើយត្រូវតែខិតខំថែមទៀតក្នុងការការពារកុំឱ្យមានរឿងបែបនេះកើតឡើង។
ខ្ញុំមានមោទនភាពជាខ្លាំងដែលសហរដ្ឋអាមេរិកយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងបំផុតលើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅក្នុងកិច្ចការទូត និងគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងចំណោមសកម្មភាពដំបូងៗរបស់លោកប្រធានាធិបតី Biden ពេលចូលកាន់តំណែង គឺការចូលរួមឡើងវិញក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ហើយប្រកាសថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុនៅខែក្រោយ នៅទិវាផែនដីពិភពលោក ដើម្បី “លើកកម្ពស់មហិច្ឆតានៃប្រទេសទាំងអស់រួមទាំងមហិច្ឆតារបស់យើងផងដែរ ក្នុងការកាត់បន្ថយឱ្យបានឆាប់បំផុតនូវការបញ្ចេញផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសនៅក្នុងពិភពលោក។
ទន្ទឹមនឹងនេះសហរដ្ឋអាមេរិកបានសន្យាបន្តជួយដៃគូនៅជុំវិញពិភពលោក ដោយរួមទាំងដៃគូនៅតំបន់ទន្លេមេគង្គផងដែរ នៅក្នុងការបន្ធូរបន្ថយផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
តែការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមិនមែនគ្រាន់តែជាបញ្ហាប្រឈមតែមួយប៉ុណ្ណោះទេ ដែលប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសដទៃទៀតនៅក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គប្រឈមជាមួយនៅក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិនៅក្នុងតំបន់។ គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលមានភាពមិនច្បាស់លាស់ នៅតំបន់ខ្សែទឹកខាងលើការធ្វើអាជីវកម្មខ្សាច់ ការបំផ្លាញព្រៃឈើ ការកែប្រែតំបន់ដីសើម អំពើពុករលួយ និងការបំពុលគឺជាបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខ និងបង្កដោយមនុស្សដែលបណ្តាលឱ្យមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងលឿននៃកម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គ និងទន្លេសាប ប៉ះពាល់ដល់ត្រី ហើយគំរាមកំហែងសន្តិសុខស្បៀងនៃប្រទេសកម្ពុជា។
វាជាការគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលដែលគ្រាន់តែនៅក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះសោះកម្រិតទឹកនៃទន្លេទាំង ២ មានការធ្លាក់ចុះចំនួន ២ ភាគ ៣ ហើយផលនេសាទមានការធ្លាក់ចុះចំនួន ៧០%។
សហរដ្ឋអាមេរិកមានកិច្ចសហការជាដៃគូដ៏យូរមកហើយ និងមានតម្លៃជាមួយតំបន់នេះនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ។ កិច្ចសហការគ្នាជាដៃគូរវាងតំបន់ទន្លេមេគង្គ និងសហរដ្ឋអាមេរិក (MUSP) ដែលត្រូវបានធ្វើឱ្យមានឡើងកាលពីឆ្នាំទៅ ឈរលើក្របខ័ណ្ឌដ៏មានជោគជ័យនៃគម្រោងស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមនៅតំបន់មេគង្គក្រោម (LMI) ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីដោះស្រាយការគំរាមកំហែងទាំងនេះ។
ក្នុងនាមជាអ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់ម្នាក់នៅទីក្រុង Washington និងនៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ខ្ញុំមានមោទនភាពក្នុងការចូលរួមក្នុងការខិតខំរបស់យើង កាលពី ១ ទសវត្សរ៍មុន ដើម្បីបង្កើតក្របខ័ណ្ឌនេះឡើងដែលតាមរយៈនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ថវិកាចំនួន ៣,៥ ពាន់លានដុល្លារជាជំនួយសម្រាប់ប្រទេសចំនួន ៥ ជាដៃគូ នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គដែលក្នុងនោះមានប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
MUSP ថ្មីនេះគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងការចែករំលែកទិន្នន័យ ដូចជា Mekong Dam Monitor ដែលធ្វើឱ្យប្រតិបត្តិការនៃទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅទូទាំងតំបន់អាងទន្លេមេគង្គមានតម្លាភាព។ គំនិតផ្តួចផ្តើម Monitor នេះគឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីទិន្នន័យដែលបានពីប្រភពបើកចំហដែលសាធារណជនអាចទទួលបានដោយសេរី ហើយប្រើរូបភាពពីផ្កាយរណប ដោយមានបច្ចេកវិទ្យាវាស់ស្ទង់ពីចម្ងាយ ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានភ្លាមៗ ស្តីពីកម្រិតទឹក និងកិច្ចដំណើរការនៃទំនប់វារីអគ្គិសនី។ ការនេះផ្តល់ឱ្យប្រទេសនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម ដូចជាប្រទេសកម្ពុជានូវព័ត៌មានចាំបាច់សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាក់ទងនឹងទឹក។
តាមរយៈកិច្ចសហការជាមួយប្រទេសទាំង ៥ នៅតំបន់ទន្លេមេគង្គ MUSP ថែមទាំងជំរុញការការពារបរិស្ថានរួមទាំងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងទឹកប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ តាមពិតទៅគ្រាន់តែក្នុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ MUSP បានកោះប្រជុំតំណាងក្នុងតំបន់ ដែលមកពីរដ្ឋាភិបាលដៃគូ វិស័យឯកជន និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមផ្នែកថាមពល ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សន្តិសុខថ្មី និងអភិបាលកិច្ចផ្នែកទឹក។
ទិវាទឹកពិភពលោក ទិវាព្រៃឈើអន្តរជាតិ និងទិវាភពផែនដី សុទ្ធតែមានសារៈសំខាន់នៅលើប្រក្រតីទិន។ តែវាមានសារៈសំខាន់ លុះត្រាតែវាជំរុញទឹកចិត្តរបស់យើងឱ្យធ្វើសកម្មភាព ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារួមនៃការប្រែប្រួលអាកាស និងបរិស្ថានតែប៉ុណ្ណោះ។ MUSP និងកម្មវិធីដទៃទៀតដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលរួមទាំងតាមរយៈសមាគមអាស៊ានស្តែងឱ្យឃើញការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើង ចំពោះប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គក្នុងការធ្វើការងារនេះ។ យើងត្រូវតែធ្វើការងារនេះ ដើម្បីសុខភាពរបស់ប្រជាជនយើង សេដ្ឋកិច្ចយើង សន្តិសុខយើង និងផែនដីរបស់យើង៕
ដោយលោក W. Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា
