ជំនួយការគ្រូពេទ្យបូមវ៉ាក់សាំងជំងឺគ្រុនចាញ់ ដើម្បីចាក់ឱ្យកុមារនៅប្រទេសម៉ាឡាវី។ AFP
ក្រុងប៉ារីស៖ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បានរាយការណ៍ភ័ស្ដុតាងវេជ្ជសាស្ដ្រដំបូងថា ការប្រែប្រួលប៉ារ៉ាស៊ីតដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងឱសថគ្រុនចាញ់កាន់តែមើលឃើញច្បាស់នៅតំបន់អាហ្វ្រិក។
.jpg)
ក្រុមអ្នកជំនាញតែងតែមានក្ដីបារម្ភអំពីការលេចឡើងនៃអានុភាពប្រឆាំងឱសថរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីតនៅទូទាំងទ្វីបនេះ ដែលបានបង្កជាអត្រាមរណៈរហូតដល់ជាង ៩០ ភាគរយនៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។
ការសិក្សាថ្មីមួយត្រូវបានចុះផ្សាយក្នុងព្រឹត្ដិបត្រ The Lancet ដែលបានបង្ហាញច្បាស់អំពីក្ដីកង្វល់ទាំងនេះ។
ក្នុងការសិក្សាផ្នែកវេជ្ជសាស្ដ្របានបង្ហាញថា ជំងឺបានសំងំនៅក្នុងអ្នកជំងឺកុមារដែលទទួលការព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់តាមស្ដង់ដាយូរជាង បើពួកគេឆ្លងជំងឺបំប្លែងខ្លួនថ្មី។
អ្នកភូមិកាន់ថ្នាំគ្រុនចាញ់នៅទឹកដីខេត្តប៉ៃលិនកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១២។ AFP
ប្រសិទ្ធភាពឱសថ Artemisinin-based combination therapies (ACTs) នៅតែមានភាគរយខ្ពស់ តែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបាននិយាយថា មានតម្រូវការបន្ទាន់ចំពោះការតាមដានបន្ថែមនៅប្រទេសរវ៉ាន់ដា ជាទីដែលត្រូវបានធ្វើឡើង ព្រមទាំងនៅតាមប្រទេសជិតខាងនានាទៀត។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានឱ្យដឹងថា នៅជុំវិញពិភពលោក មានអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់ប្រមាណ ២២៩ លានករណី។
ជំងឺគ្រុនចាញ់នេះបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សជាង ៤០ ម៉ឺននាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ដែលក្នុងនោះមានជាង ២ ភាគ ៣ ជាកុមារ។
ជំងឺគ្រុនចាញ់បង្កឡើងដោយប៉ារ៉ាស៊ីត Plasmodium falciparum ឆ្លងតាមរយៈមូសញីពីពូជពង្សនានានៃអម្បូរ Anopheles។
អ្នកដឹកនាំក្រុមស្រាវជ្រាវ អាលីន អ៊ូវីម៉ាណា ជាអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីមជ្ឈមណ្ឌលជីវសាស្ដ្ររ៉វ៉ាន់ដា ក្នុងទីក្រុងគីហ្គាលី បាននិយាយថា៖ «ការសិក្សារបស់យើងបង្ហាញថា កម្រិតនៃការប្រឆាំងឱសថកាន់តែលេចឡើងច្បាស់»។
កុមារគេងក្នុងមុងការពារមូសខាំដែលអាចបង្កជំងឺគ្រុនចាញ់ ឬគ្រុនឈាម។ ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍
ដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០០ ឱសថ ACTs ពិតជាមានប្រសិទ្ធភាព និងត្រូវបានប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងការព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់។
ការប្រើឱសថលាយសមាសធាតុ artemisinin ដែលអាចសម្លាប់មេរោគភាគច្រើនពីរាងកាយអ្នកជំងឺត្រឹមរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ និងឱសថមានអានុភាពយូរអង្វែងដែលកម្ចាត់ប៉ារ៉ាស៊ីតសេសសល់។
ការស៊ាំនឹងសមាសធាតុ artemisinin ត្រូវបានមើលឃើញ បើប៉ារ៉ាស៊ីត Plasmodium falciparum នៅតែមានវត្ដមានក្រោយរយៈពេលព្យាបាល ៣ ថ្ងៃ។
ថ្មីៗនេះ ការប្រែប្រួលគុណ ១០ ដងនៃហ្ស៊ែនប៉ារ៉ាស៊ីតមួយ ឬហៅថា pfk13 ត្រូវបានបញ្ជាក់ថាជាពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតប្រឆាំង ហើយនៅមានប៉ារ៉ាស៊ីតច្រើនទៀតដែលអាចស៊ាំនឹងឱសថផងដែរ។
ភាពស៊ាំនឹងឱសថខ្លះៗ ត្រូវបានរកឃើញដំបូងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ហើយវាត្រូវបានចងក្រងជាឯកសារស្រាវជ្រាវយ៉ាងប្រាកដជាក់ស្តែងនាពេលបច្ចុប្បន្នក្នុងបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ភ័ស្ដុតាងពីតំបន់ទន្លេមេគង្គបានបង្ហាញថា ពេលភាពស៊ាំនឹងឱសថកាន់តែខ្ពស់ វាក៏នឹងស៊ាំជាមួយឱសថល្បាយនោះដែរ ដែលនាំឱ្យឱសថល្បាយ ACTs លែងមានប្រសិទ្ធភាព។
សម្ភារធ្វើតេស្តស្វែងរកមេរោគជំងឺគ្រុនចាញ់។AFP
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ រវ៉ាន់ដា បានប្រើឱសថគ្រុនចាញ់ដ៏ពេញនិយមបំផុតសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺនេះដំបូង។ ការសិក្សា ១ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ និង ២០១៤ បានបង្ហាញពីការប្រែប្រួលខ្លះ តែគ្មានភ័ស្ដុតាងថា ឱសថលាយគ្នានេះមានប្រសិទ្ធភាពតិចតួចនោះទេ។
យ៉ាងណាមិញ ការស្រាវជ្រាវបន្ដទៀតក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ បានបង្ហាញអំពីការប្រែប្រួលជាលើកដំបូងក្នុងហ្ស៊ែន pfk13 និងអ្វីដែលហៅថា ការសម្អាតប៉ារ៉ាស៊ីតយឺតយ៉ាវចំពោះអ្នកជំងឺ ថ្វីដ្បិតតែប្រសិទ្ធភាពឱសថល្បាយ ACTs នៅតែមានលើស ៩០ ភាគរយយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ក្នុងការសិក្សាលើកុមារជាង ២០០ នាក់ អាយុពី ៦ ខែទៅ ៥ ឆ្នាំ បានឆ្លងប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលទទួលការព្យាបាលស្ដង់ដា រយៈពេល ៣ ថ្ងៃ ហើយក៏ត្រូវបានតាមដានរហូតដល់ ២៨ ថ្ងៃ។
ប្រមាណ ១៥ ភាគរយត្រូវបានរកឃើញផ្ទុកប៉ារ៉ាស៊ីត ដែលជាប្រភេទបំប្លែងខ្លួនក្រោយការព្យាបាល ៣ ថ្ងៃ៕ HR
