ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចផ្តល់ការ លើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារដ៏ធំមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលចុះបញ្ជីនៅផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX) ដោយសន្យាថានឹងកាត់បន្ថយបន្ទុកពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ៥០ ភាគរយ និងលុបចោលបំណុលពន្ធទាំងស្រុងរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងករណីពួកគេចុះបញ្ជីជួញដូរចាប់ពីពេលនេះដល់ឆ្នាំ ២០២១។
អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យមូលបត្របានលើកឡើងថា ការសម្រេចថ្មីនេះគឺជាការផ្តល់កញ្ចប់លើកទឹកចិត្តដ៏ធំ ដែលនឹងទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនជាច្រើនឲ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការបោះផ្សាយលក់ភាគហ៊ុន ឬបណ្ណបំណុលនៅ CSX ហើយរំពឹងថា យ៉ាងហោចណាស់ក្រុមហ៊ុនថ្មី ៤ ទៅ ៥ និងចុះបញ្ជីជួញដូរនៅឆ្នាំនេះ។
អនុក្រឹត្យមួយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបានចុះហត្ថលេខាដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃ ៤ មករា ហើយត្រូវបានចេញផ្សាយដោយគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា (SECC) កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារ បានបង្ហាញថា ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលរបស់ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយថ្មីទាំងភាគហ៊ុន និងបណ្ណបំណុល (ចាប់ពីថ្ងៃអនុក្រឹត្យនេះចូលជាធរមាន ដល់ ៣ ឆ្នាំបន្ទាប់) នឹងទទួលបានការកាត់បន្ថយពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ៥០ ភាគរយសម្រាប់រយៈពេល ៣ ឆ្នាំរាប់ចាប់ពីភាគហ៊ុន ឬបណ្ណបំណុលនោះបោះផ្សាយ។
លើសពីនេះ អនុក្រឹត្យនេះក៏សម្រេចឲ្យក្រុមហ៊ុនដែលបោះផ្សាយមូលបត្រថ្មីក្នុងអំឡុងពេលអនុគ្រោះនោះទទួលបានការលុបចោលបំណុលពន្ធចាស់ផងដែរ ដែលរួមបញ្ចូលទាំងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលទាំងស្រុង ពន្ធកាត់ទុក អាករលើតម្លៃបន្ថែម អាករពិសេសលើទំនិញ និងសេវាមួយចំនួន។
អនុក្រឹត្យលើកឡើងថា៖ «អនុក្រឹត្យនេះមានវិសាលភាពអនុវត្តក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចំពោះក្រុមហ៊ុន/សហគ្រាសបោះផ្សាយមូលបត្រកម្មសិទ្ធិ (ភាគហ៊ុន) និងមូលបត្របំណុលលើកដំបូងជាសាធារណៈដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា (SECC) និងបានចុះបញ្ជីជួញដូរមូលបត្រពីទីផ្សារមូលបត្រប្រតិស្រុត (CSX)»។
យោងតាមអនុក្រឹត្យ ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយភាគហ៊ុន និងបណ្ណបំណុលលើកដំបូងជាសាធារណៈដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពី SECC និងចុះបញ្ជីនៅ CSX ត្រូវបំពេញបែបបទ ជូនអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារតាមរយៈ SECC នៅរាល់មុនការិយបរិច្ឆេទបង់ពន្ធសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធនីមួយៗដើម្បីទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពន្ធ។
វិនិយោគិនសាធារណៈក៏នឹងទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពន្ធដារផងដែរ ដោយនឹងទទួលបានការបន្ថយពន្ធកាត់ទុក ៥០ ភាគរយលើការប្រាក់ និង/ឬភាគលាភដែលបានមកពីការកាន់កាប់ និង/ឬទិញលក់មូលបត្រសម្រាប់រយៈពេល ៣ ឆ្នាំ គិតចាប់ពីអនុក្រឹត្យនេះចូលជាធរមាន។ នេះបើយោងតាមអនុក្រឹត្យនេះ។
ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនខ្នាតធំដែលទទួលបានការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធពីរដ្ឋាភិបាលរួចហើយ ដូចជាក្រុមហ៊ុនបានសិទិ្ធវិនិយោគពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) នឹងមិនស្ថិតក្នុងបញ្ជីលើកទឹកចិត្តពន្ធនេះទៀតនោះទេ។
ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយមូលបត្រលក់ជាសាធារណៈលើកដំបូងដែលនឹងទទួលបានការលើកទឹកចិត្តនេះ នឹងបាត់បង់ការទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពន្ធដារ និងការអនុគ្រោះបំណុលពន្ធទាំងនេះ ក្នុងករណីដែលក្រុមហ៊ុនមិនអនុវត្តតាមច្បាប់។
លោកស្រី គឹម សុផានីតា ប្រធាននាយកដ្ឋានស្តីទីនៃនាយកដ្ឋានប្រតិបត្តិការទីផ្សាររបស់ CSX បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា អនុក្រឹត្យថ្មីនេះគឺជាសេចក្ដីសម្រេចចិត្តមួយក្នុងចំណោមសេចក្ដីសម្រេចចិត្តសំខាន់ៗជាច្រើនដែលត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីបន្តការគាំទ្រទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជាឲ្យរីកចម្រើន។
រដ្ឋាភិបាលក៏ធ្លាប់បានចេញវិធានការលើកទឹកចិត្តពន្ធស្រដៀងគ្នាមួយផងដែរសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ និងផុតកំណត់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។
លោកស្រី សុផានីតា បានឲ្យដឹងថា អនុក្រឹត្យថ្មីនេះផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្តដែលទាក់ទាញខ្លាំងជាងអនុក្រឹត្យកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ដោយសារបានបន្ថែមការផ្តល់ជូនការកាត់បន្ថយពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ៥០ ភាគរយរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ ដែលនឹងលើកលែងបំណុលពន្ធរយៈពេលកាន់តែវែង (រហូតដល់ ៩ ឆ្នាំថយក្រោយ) និងប្រភេទបំណុលពន្ធមិនផ្ទាល់គ្រប់ប្រភេទ។
លោកស្រីបន្ថែមថា វាមិនតម្រូវឲ្យមានការធ្វើសវនកម្មពន្ធដ៏ទូលំទូលាយទៅលើក្រុមហ៊ុនដោយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ (GDT) មុនពេលបោះផ្សាយមូលបត្រទេ។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលមានរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុមិនទាន់ធ្វើសវនកម្មជាច្រើនឆ្នាំ មានការបារម្ភខ្លាចរកឃើញបំណុលពន្ធច្រើនពេក ហើយត្រូវបង់ពន្ធ។ នេះជាពេលវេលាដ៏ល្អសម្រាប់ពួកគេក្នុងការជម្រះបំណុលតាមរយៈការទៅចុះបញ្ជី»។
លោក សេង ចាន់ធឿន នាយកផ្នែកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន SBI Royal Securities បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា ការលើកទឹកចិត្តពន្ធនេះគឺជាការផ្ដល់រង្វាន់ដ៏ធំមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលគ្រោងនឹងចុះបញ្ជីនៅ CSX។
លោក ចាន់ធឿន ដែលក្រុមហ៊ុនរបស់លោកជាអ្នកធានាទិញមូលបត្របំណុលឲ្យក្រុមហ៊ុន Hattha Kaksekar Ltd (HKL) នោះ បានថ្លែងទៀតថា ការលើកទឹកចិត្តពន្ធពីរដ្ឋាភិបាល នឹងអាចឲ្យក្រុមហ៊ុន HKL សន្សំប្រាក់បានប្រហែល ២ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំជាមធ្យម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «មានក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតជាច្រើន ដែលមានបំណងបោះផ្សាយមូលបត្របំណុល ប៉ុន្តែមានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការបោះផ្សាយ ដោយពួកគេរង់ចាំការលើកទឹកចិត្តពន្ធពីរដ្ឋាភិបាល»។ លោកបន្តថា៖ «ដោយមានការលើកទឹកចិត្តពន្ធនេះ ខ្ញុំជឿជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់ នឹងមានក្រុមហ៊ុនថ្មី ៤ ទៅ ៥ មកចុះបញ្ជីនៅ CSX នៅឆ្នាំនេះដែលភាគច្រើនជាក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុ»៕ LA