លោក Trump ញញឹមក្នុងអំឡុងការជជែកដេញដោលអំពីការប្រជែងតំណែងកាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែកញ្ញា។ AFP
.jpg)
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Donald Trump ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថា បានញុះញង់ឱ្យមានការបះបោរ ដោយកាលពីថ្ងៃទី ៦ មករា លោកបានជំរុញឱ្យក្រុមអ្នកគាំទ្រវាយសម្រុកចូលអគារសភាអាមេរិកនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ខណៈពេលដែលសមាជិកសភាមកពីគណបក្សទាំង ២ កំពុងធ្វើការបញ្ជាក់លទ្ធផលអង្គបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ដែលធ្វើឱ្យមានការប៉ះទង្គិចជាមួយប៉ូលិស ឈានដល់ការស្លាប់បាតុករចំនួន ៤ នាក់ និងប៉ូលិស ១ រូប។
ដោយផ្អែកលើហេតុផលខាងលើក្រុមហ៊ុន Twitter នៅថ្ងៃទី ៨ មករា បានលុបគណនីផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក Trump ដែលគណនីនេះ គឺជាមធ្យោបាយសំខាន់នៃការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់លោកចំនួនជាង ៨៩ លាននាក់។
រីឯ Facebook និង Instagram វិញបានផ្អាកមិនឱ្យលោក Trump បង្ហោះសារថ្មីរហូតដល់ពេលដែលប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក Joe Biden ចូលកាន់អំណាចនៅថ្ងៃទី ២០ មករា។ ក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតដូចជា Twitch, Snapchat, Reddit, Shopify និង TikTok ក៏បានចូលរួមក្នុងការបិទ ឬផ្អាកដំណើរការគណនីរបស់លោក Trump ផងដែរ។
ជាការប្រតិកម្មនឹងការបិទគណនីទាំងនេះ កូនប្រុសច្បងរបស់លោក Trump គឺលោក Donald Trump Jr.បាននិយាយនៅលើ Twitter ថា៖ «ការនិយាយដោយសេរី គឺកំពុងរងការវាយប្រហារ! ការលុបបំបាត់សារកំពុងកើតឡើងដូចមិនដែលមានពីមុនមក។ កុំឱ្យពួកគេបំបាត់សំឡេងរបស់យើង»។
សំណួរសំខាន់មួយដែលកើតឡើងពីព្រឹត្តិការណ៍នេះគឺថា តើការបិទគណនីបណ្ដាញសង្គមផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក Trump ខុសច្បាប់ដែរឬទេ? ដោយមានការចោទប្រកាន់ថា ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះបានរំលោភ វិសោធនកម្មទី ១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធានាសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។
ចម្លើយដ៏ខ្លីចំពោះសំណួរនេះគឺទេ ការបិទគណនីរបស់លោក Trump គឺមិនខុសច្បាប់ទេ។
ជារឿយៗ តែងតែមានការយល់ច្រឡំថា វិសោធនកម្មទី១ រដ្ឋធម្មនុញ្ញសហរដ្ឋអាមេរិក គឺធានាសិទិ្ធសេរីភាពការបញ្ចេញមតិក្នុងគ្រប់ស្ថានភាព តែបើសិនយើងអានលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃវិសោធនកម្មនេះយើងនឹងឃើញថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក គឺគ្រាន់តែការពារសិទ្ធិបញ្ចេញមតិពីការរំលោភដោយសកម្មភាពរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនត្រូវបានអនុវត្តលើវិស័យឯកជនទេ។ តុលាការកំពូលអាមេរិក និងតុលាការថ្នាក់ក្រោមផ្សេងៗទៀត ក៏បានធ្វើការបញ្ជាក់ជាច្រើនលើកច្រើនសាថា វិសោធនកម្មទី១ គឺមិនធានាសិទ្ធិសេរីភាពការបញ្ចេញមតិនៅក្នុងវិស័យឯកជនទេ។
បើទោះជាការបិទគណនីលោក Trump គឺស្របច្បាប់ក៏ដោយ សកម្មភាពនេះ បានបង្កឱ្យមានបញ្ហានៃការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់មួយ ហើយអាចបង្កឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើន។ អ្នកវិភាគមួយចំនួនពោលថា សមត្ថភាពរបស់អាមេរិកក្នុងការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាពនយោបាយនៅប្រទេសផ្សេងទៀតអាចដួលរលំ ប្រសិនបើអាមេរិកបានបរាជ័យក្នុងការពារសិទិ្ធសេរីភាពនៅក្នុងប្រទេសខ្លួន។ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងរុស្ស៊ីលោក Alexei Navalny បាននិយាយថា ការបិទនេះអាចធ្វើឱ្យ Twitter រងការ «កេងប្រវ័ញ្ចពីសត្រូវនៃសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅជុំវិញពិភពលោក។
យ៉ាងណាមិញ ក្រោយបានបាត់បង់មធ្យោបាយទំនាក់ទំនងខាងលើ លោក Trump បានព្យាយាមផ្លាស់ប្ដូរទៅប្រើបណ្ដាញសង្គម Parler វិញ ដែលពេញនិយមប្រើប្រាស់ដោយក្រុមអ្នកគាំទ្ររបស់លោក។ តែត្រឹមថ្ងៃសៅរ៍ ទី ៩ មករា ក្រុមហ៊ុន Apple និង Google បានដកកម្មវិធី Parler ចេញពី App Store និង Play Store រៀងៗខ្លួន ដោយបាននិយាយថា Parler មិនបានគ្រប់គ្រងការបង្ហោះសារញុះញង់ឱ្យមានការបះបោរ ឬញុះញង់ឱ្យមានហិង្សា។ នៅថ្ងៃអាទិត្យក្រុមហ៊ុន Amazon បានដក Parler ចេញពីសេវាគេហទំព័រពួកគេធ្វើឱ្យបាត់មុខបណ្ដាញសង្គមនេះពីអ៊ីនធឺណិត។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ១១ Parler បានប្ដឹង Amazon នៅតុលាការអាមេរិក ដោយចោទ Amazon បានប្រព្រឹត្តសកម្មភាពខុសច្បាប់ ដើម្បីរារាំងការប្រកួតប្រជែងដោយលុបបំបាត់គូប្រជែងចេញពីទីផ្សារ។ Parler ក៏បានអះអាងផងដែរថា ក្រុមហ៊ុន Amazon បានរំលោភកិច្ចសន្យារបស់ខ្លួនជាមួយ Parler ដោយមិនបានផ្ដល់សេចក្ដីជូនដំណឹងអំពីការផ្ដាច់សេវាកម្មមុនការផ្ដាច់ ៣០ ថ្ងៃ៕
