ប្រទេសជប៉ុន ដែលជាខ្លាអាស៊ីដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាវិស័យយោធា នៅមុន និងក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមលោកទាំង ២ លើក កំពុងងើបឡើងវិញ និងពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនយ៉ាងរហ័សនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមផ្ទុះឡើង ដែលចាប់ផ្តើមពីប្រទេសរុស្ស៊ី លើកទ័ពឈ្លានពានចូលអ៊ុយក្រែន កាលពីចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំនេះ តាមរយៈការរឹតចំណងទាក់ទងផ្នែកយោធាការពារជាតិទៅវិញទៅមក។
គ្រប់គ្នាដឹងថា អំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ឆ្នាំ ១៩៣៩-១៩៤៥ ជប៉ុនបានវាយកាន់កាប់ប្រទេសជាច្រើន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារតែភាពខ្លាំងគ្មានគូប្រៀបរបស់កងទ័ពជប៉ុន ហើយជប៉ុនកាលនោះ បានចងសម្ព័ន្ធជាមួយពួកណាហ្ស៊ីអាល្លឺម៉ង់ ដែលវាតទីនៅអឺរ៉ុប។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រ The History។
ប៉ុន្តែជប៉ុនបានព្រមចុះចាញ់សង្គ្រាមនៅឆ្នាំ ១៩៤៥ បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានទម្លាក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរចំនួន ២ គ្រាប់ គឺ ១ គ្រាប់ នៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា (Hiroshima) កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែសីហា និង ៣ ថ្ងៃក្រោយមក ១ គ្រាប់ទៀត នៅទីក្រុងណាហ្គាសាគិ (Nagasaki) នាថ្ងៃទី ៩ ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៤៥ ដែលបណ្តាលឱ្យទីក្រុងដ៏ទំនើបរបស់ជប៉ុនទាំង ២ រងការបំផ្លិចបំផ្លាញរាបដល់ដី។
គ្រាប់បែកអាតូមដែលត្រូវបានទម្លាក់ទាំង ២ គ្រាប់នោះ បានសម្លាប់ប្រជាជនជប៉ុនក្នុងក្រុងទាំង ២ ជាង ១១ ម៉ឺននាក់ ដោយគ្រាប់ទី ១ នៅហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា បណ្ដាលឱ្យប្រជាជនជប៉ុនស្លាប់ជាង ៧ ម៉ឺននាក់ និងគ្រាប់ទី២ នៅណាហ្គាសាគិ ឆក់យកជីវិតមនុស្សប្រមាណ ៤ ម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត ក្នុង ១ ប៉ប្រិចភ្នែក។
យោងតាមការិយាល័យអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក (history.state.gov) ក្រោយពីការប្រកាសចាញ់សង្គ្រាមរបស់ព្រះចៅអធិរាជជប៉ុន នាពេលនោះ អាមេរិក និងក្រុមសម្ព័ន្ធលោកសេរី ក៏បានរៀបចំគ្រប់គ្រងជប៉ុន និងស្តារប្រទេសនេះឡើងវិញ ដោយដំណាក់កាលដំបូង តាំងពីចប់សង្គ្រាមក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៤៧ ជាពេលវេលាផ្លាស់ប្តូរមូលដ្ឋានសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល និងសង្គម។ ក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធប្លុកសេរី បានដាក់ទោសជប៉ុន ចំពោះភាពយោធនិយម និងវាតទីនិយម។
ក្រោយបញ្ចប់សង្គ្រាមនោះ នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៤៥ បញ្ជាការកំពូលនៃអំណាចសម្ព័ន្ធមិត្ត (SCAP) បានរំសាយយោធាជប៉ុន និងហាមឃាត់អតីតមន្ត្រីយោធាជប៉ុនពីការកាន់តួនាទីដឹកនាំនយោបាយក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មី។
ឆ្នាំ ១៩៤៧ ទីប្រឹក្សាសម្ព័ន្ធមិត្តបានកំណត់យ៉ាងសំខាន់នូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីដល់មេដឹកនាំរបស់ជប៉ុន។ ការផ្លាស់ប្តូរដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុតមួយចំនួនក្នុងឯកសារ រួមមានការបន្ទាបឋានៈរបស់អធិរាជទៅជាឥស្សរជនជាតិ ដោយគ្មានការគ្រប់គ្រងខាងនយោបាយ និងការដាក់អំណាចបន្ថែមទៀតក្នុងប្រព័ន្ធសភា ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការផ្ដល់សិទ្ធិកាន់តែច្រើនដល់ស្ត្រី និងការលះបង់សិទ្ធិធ្វើសង្គ្រាម ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការលុបបំបាត់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមិនមែនការពារជាតិទាំងអស់។
ក្រោយពីនោះមក កងទ័ពជប៉ុនមិនបានធ្វើសកម្មភាពអ្វី សម្រាប់សឹកសង្គ្រាមប្រដាប់អាវុធទេ ផ្ទុយទៅវិញ គេសង្កេតឃើញកងទ័ពជប៉ុនមានសកម្មភាពក្នុងរូបភាពមនុស្សធម៌តាមរយៈឆត្រនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដូចករណីបញ្ជូនមកកម្ពុជាក្នុងសម័យកាលដែលកំពុងរៀបចំផ្សះផ្សាជាតិដំបូងតាមរយៈការបោះឆ្នោត ដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរបណ្តោះអាសន្ននៃអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា (UNTAC) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ជាដើម។
មេដឹកនាំជប៉ុនបច្ចុប្បន្ន មើលឃើញស្ថានការណ៍សន្តិសុខពិភពលោក ក៏ដូចជាតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកមានភាពផុយស្រួយខ្លាំងណាស់ ដែលចាំបាច់ត្រូវការបង្កើនសមត្ថភាពយោធា និងពង្រឹងសម្ព័ន្ធមិត្តយោធា។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលសន្តិសុខតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបានរៀបចំឡើង កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន Fumio Kishida ប្រកាសពីផែនការជំនួយសន្តិសុខ សម្រាប់បណ្តាប្រទេសឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលនឹងឃើញក្រុងតូក្យូផ្តល់ជំនួយសន្តិសុខដែនសមុទ្រចំនួន $២ ពាន់លាន ក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំខាងមុខ ដោយផ្តោតលើសកម្មភាពពង្រឹងទូកល្បាត និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រ ខណៈការវិនិយោគលើធនធានមនុស្សចាំបាច់ ដូចជាការបណ្តុះបណ្តាល និងការអប់រំ។ នេះបើផ្អែកតាមបណ្តាញសារព័ត៌មាន Japan Times នៅប្រទេសជប៉ុន។
លោក Kishida ដែលរដ្ឋបាលរបស់ខ្លួនកំពុងរៀបចំធ្វើសេចក្តីព្រាងគោលនយោបាយសន្តិសុខជាតិថ្មី រំឭកឡើងវិញនូវផែនការរបស់ក្រុងតូក្យូ ក្នុងការជំរុញការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ និងពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ប្រទេស។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនរូបនេះ បានពិពណ៌នាផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកថា៖ «ចាំបាច់បំផុត» ប្រសិនជប៉ុនត្រូវរស់រានមានជីវិតក្នុងសករាជថ្មី។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំនឹងស្វែងរកការកសាងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិប្រកបដោយស្ថិរភាព តាមរយៈការសន្ទនាមិនមែនការប្រឈមមុខដាក់គ្នានោះទេ។ ទោះយ៉ាងណា ក្នុងពេលជាមួយគ្នា យើងត្រូវត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការលេចចេញនូវអង្គភាព ដែលជាន់ឈ្លីសន្តិភាព និងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសដទៃ ដោយគំរាមកំហែងជាមួយនឹងកម្លាំង ដែលមិនគោរពច្បាប់។ ជាមធ្យោបាយនៃការទប់ស្កាត់ស្ថានភាពបែបនេះ និងការការពារខ្លួនយើង យើងត្រូវពង្រឹងការរារាំង និងការឆ្លើយតបរបស់យើង»។
ក្នុងរយៈពេលប្រហែល ១ ខែ មេដឹកនាំជប៉ុនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងការពារជាតិចំនួន ២ ជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្នុងនោះ ថៃកាលពីដើមខែឧសភា និងសិង្ហបុរី ក្នុងដើមខែមិថុនា។
យោងតាមសារព័ត៌មាន The Straistimes របស់សិង្ហបុរី ក្រសួងការពារជាតិ (Mindef) សិង្ហបុរីនិយាយថា អនុស្សរណៈដំបូងគ្របដណ្តប់ការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចរបស់មន្ត្រី ការសន្ទនាគោលនយោបាយ និងកិច្ចពិភាក្សាបុគ្គលិកយោធា ក៏ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងជំនួយមនុស្សធម៌ និងការសង្គ្រោះគ្រោះមហន្តរាយ និងប្រតិបត្តិការគាំទ្រសន្តិភាព។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុននិយាយដូចដែល Japan Times ដកស្រង់សម្តីថា៖ «ខ្ញុំប្តេជ្ញាពង្រឹងជាមូលដ្ឋាននូវសមត្ថភាពរបស់ជប៉ុនក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំខាងមុខ និងធានាបាននូវការកើនឡើងយ៉ាងច្រើននៃថវិកាការពារជាតិរបស់ជប៉ុន។ ក្នុងការធ្វើដូច្នេះ យើងនឹងមិនច្រានចោលជម្រើសណា ១ រួមទាំងអ្វីដែលហៅថា សមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងការវាយប្រហារនោះឡើយ»៕
វីដេអូ៖