លោក វីដូដូ (ឆ្វេង) ចាប់ដៃជាមួយលោក ពូទីន បន្ទាប់ពីសន្និសីទកាសែត នៅវិមានក្រឹមឡាំង ក្នុងក្រុងម៉ូស្គូ កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា។ AFP
.jpg)
វត្តមាននៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក ចូកូ វីដូដូ (Joko Widodo) ទៅកាន់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំង ២ ឱ្យរម្ងាប់ឥទ្ធិពលសង្គ្រាម ទំនងមានប្រសិទ្ធភាពជាងវត្តមានរបស់អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) និងកិច្ចខិតខំរបស់ប្រទេសតួកគី ក្នុងពេលកន្លងមក។
លោក អង់តូនីញ៉ូ ហ្គុយតេរ៉េស (Antonio Guterres) អគ្គលេខាធិការ UN ធ្លាប់បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ច នៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី កាលពីចុងខែមេសា ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យមានការរំដោះជនស៊ីវិល និងផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ជនស៊ីវិល ប៉ុន្តែកិច្ចការទាំងនោះបានបរាជ័យ ខណៈពេលដែលរុស្ស៊ីកំពុងបង្កើនការវាយប្រហារលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដើម្បីគ្រប់គ្រងតំបន់សំខាន់ៗ ដែលខ្លួនចង់បាន។
ចំណែកប្រទេសតួកគី ដែលជាសមាជិកនៃអង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើងហៅកាត់ថា ណាតូ និងជាប្រទេសមានទំនាក់ទំនងល្អជាងគេជាមួយរុស្ស៊ី ក៏ធ្លាប់បានយកខ្លួនជាអ្នកសម្របសម្រួលកិច្ចចរចារកផ្លូវសន្តិភាព រវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីដែរ ប៉ុន្តែកិច្ចការប៉ុន្មានលើក ចាប់ពីចុងខែមីនា ដល់ខែមេសា ក៏ទទួលបរាជ័យដូចគ្នា ខណៈសង្គ្រាមទើបចាប់ផ្តើមជាង ១ ខែប៉ុណ្ណោះ។
ពេលខ្លះលោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន ដែលបានបញ្ជាឱ្យមានប្រតិបត្តិការយោធា នៅអ៊ុយក្រែន ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈមក ដោយសន្យាប្រើពេលយ៉ាងយូរ ៣ ថ្ងៃ សម្រាប់ការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បច្ចុប្បន្ន ហាក់បង្ហាញភាពហត់នឿយ ដោយសារសង្គ្រាម ដែលខ្លួនឯងបង្កើតឡើងនេះ ចេះតែអូសបន្លាយយូរទៅៗ និងគ្មានសញ្ញាណា ១ ដែលសបញ្ជាក់ពីការមានជ័យជម្នះឱ្យពិតប្រាកដតាមតំបន់ ដែលខ្លួនគ្រោងទុក ដោយបន្ទោសលោកខាងលិចជាអ្នកជំរុញឱ្យសង្គ្រាមអូសបន្លាយ។
ស្របពេលប្រទេសលោកខាងលិច ដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែរួមដៃគ្នាជួយអ៊ុយក្រែនកាន់តែខ្លាំង ទាំងផ្ដល់អាវុធទំនើបៗ និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីដែលអាចចាត់ជាខ្លា ១ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មិនធ្លាប់ចូលដៃចូលជើងជាមួយភាគីជម្លោះណា ១ ឡើយ សូម្បីតែថ្កោលទោសរុស្ស៊ី និងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច តាមលោកខាងលិច។
វត្តមានរបស់លោក វីដូដូ នាពេលនេះអាចបង្កើតបានរូបភាពផ្សេងទៀត សម្រាប់លោក ពូទីន ដែលស្ទើរតែអស់ផ្លូវដើរសម្រាប់ឆាកអន្តរជាតិទៅហើយ។ យោងតាមសារព័ត៌មានរ៉យទ័រ លោកប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី រូបនេះ បច្ចុប្បន្នគឺជាប្រធាននៃវេទិកាអន្តររដ្ឋាភិបាលនៃក្រុមប្រទេសចំនួន ២០ ( G20) និងជាមេដឹកនាំម្នាក់ ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំទាំង ៦ ដែល UN បានតែងតាំងជា «ប្រធាន» នៃក្រុមឆ្លើយតបវិបត្តិសកល ដើម្បីដោះស្រាយការគំរាមកំហែងនៃភាពអត់ឃ្លាន និងទុរភិក្ស ដែលបង្កឡើងដោយសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
ដោយមិនទាន់ធ្វើសេចក្តីសម្រេចណា ១ ក្នុងការមិនអញ្ជើញលោកប្រធានាធិបតី ពូទីន សម្រាប់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃក្រុមប្រទេស G20 លោក វីដូដូ បែរជាបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង សម្រាប់ការផ្សះផ្សារ ដើម្បីរម្ងាប់ភ្លើងសង្គ្រាមលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន ដែលបង្កាត់ដោយរុស្ស៊ីនោះ។
ដោយធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងពីប៉ូឡូញទៅអ៊ុយក្រែន បន្ទាប់ពីបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំជាមួយមេដឹកនាំប្រទេសឧស្សាហកម្មជឿនលឿន G7 នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ លោក វីដូដូ បានស្ម័គ្រចិត្តនាំយកសាររបស់មេដឹកនាំអ៊ុយក្រែនទៅប្រាប់មេដឹកនាំរុស្ស៊ី និងប្តេជ្ញាស្វះស្វែងរកបទឈប់បាញ់ រវាងប្រទេសទាំង ២។
«បេសកកម្មរបស់ខ្ញុំ គឺកសាងសន្តិភាព ពីព្រោះសង្គ្រាមត្រូវតែបញ្ឈប់ ហើយឥទ្ធិពលរបស់វាលើចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ ត្រូវតែលើកចេញ»។ នេះជាការលើកឡើងពីលោក វីដូដូ ដែលត្រូវបានដកស្រង់សម្ដីដោយសារព័ត៌មាន India Express ខណៈដែលលោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំនឹងអញ្ជើញលោកពូទីនបើកកិច្ចពិភាក្សា និង (កាន់តែឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន) ដើម្បីអនុវត្តបទឈប់បាញ់ និង បញ្ចប់សង្គ្រាម»។
អាចជាក្តីសង្ឃឹមក្នុងការផ្សះផ្សាភាពតានតឹង និងបន្ថយឥទ្ធិពលរបស់សង្គ្រាម ព្រមទាំងសម្រាលស្ថានការណ៍ប្រឈមលើវិស័យស្បៀងអាហារ។ តាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរ៉យទ័រ លោក វីដូដូ បាននិយាយថា លោកប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការដោះស្រាយការកើនឡើងនៃតម្លៃអាហារ និងថាមពល និងការខ្វះខាតនានា ចាប់តាំងពីការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនេះ។ លោកបានប្រាប់ថា៖ «កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងអស់ត្រូវតែធ្វើឡើង ដើម្បីធានាថា អ៊ុយក្រែនអាចបន្តការនាំចេញអាហារបាន»។
ប្រមុខ UN លោក អង់តូនីញ៉ូ ហ្គុយតេរ៉េស (Antonio Guterres) ដែលបរាជ័យ ក្នុងកិច្ចផ្សះផ្សាបញ្ចប់សង្គ្រាម រវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី កាលពីពេលទៅបំពេញទស្សនកិច្ច នៅប្រទេសទាំង ២ នាចុងខែមេសា បានអំពាវនាវជាថ្មីដល់សហការី ដើម្បីរិះរកវិធីបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះ ខណៈសង្គ្រាម នៅអ៊ុយក្រែន កំពុងផ្តល់ផលលំបាកដ៏ខ្លាំងដល់ពិភពលោក ដោយប៉ះពាល់កាន់តែអាក្រក់ឡើងៗ ចំពោះមនុស្សជាតិ ១,៦ ពាន់លាននាក់ ដោយផលវិបាកកើតលើសន្តិសុខស្បៀងអាហារ ថាមពល និងហិរញ្ញវត្ថុ។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់ UN។
ទស្សនកិច្ចរបស់លោក វីដូដូ បានធ្វើឡើង ចំពេលកងកម្លាំងរុស្ស៊ី បានបង្កើនការវាយប្រហារលើតំបន់ជួរមុខទូទាំងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយណាតូ បានចាត់ទុករុស្ស៊ីថា ជា «ការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់» បំផុត ចំពោះសន្តិសុខសម្ព័ន្ធមិត្ត បន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់ក្រុងម៉ូស្គូលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
សម្ព័ន្ធភាពបានប្តេជ្ញាធ្វើទំនើបកម្មយោធាអ៊ុយក្រែន ដែលរងរបួស ដោយនិយាយថា ខ្លួនឈរនៅគ្រប់ជ្រុងទាំង៤ជាមួយក្រុងកៀវ ក្នុង «ការការពារប្រទេសរបស់ពួកគេប្រកបដោយវីរភាពអង់អាច»។ ដោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូល ដែលគ្របដណ្ដប់ដោយភាពចលាចលផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលបណ្តាលមកពីការឈ្លានពាននោះ ណាតូអញ្ជើញស៊ុយអែត និងហ្វាំងឡង់ឱ្យចូលរួមសម្ព័ន្ធភាព ហើយបានសន្យាពង្រឹងកងកម្លាំងត្រៀមប្រយុទ្ធ និងប្រតិកម្មរហ័ស នៅផ្នែកខាងកើតរបស់ខ្លួន ដែលនៅជិតបំផុតជាមួយរុស្ស៊ី។
ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ចូ បៃដិន បានប្រកាសពីការដាក់ពង្រាយកងទ័ព នៅលើផ្លូវគោក ផ្លូវអាកាស និងសមុទ្របន្ថែម ទៀត នៅទូទាំងអឺរ៉ុប រួមទាំងទីបញ្ជាការកងទ័ពអចិន្ត្រៃយ៍ ដែលមានកងវរសេនា អមជាមួយប៉ូឡូញ ដែលជាការដាក់ពង្រាយពេញម៉ោងដំបូងរបស់អាមេរិក នៅលើព្រំប្រទល់ភាគខាងកើតរបស់ណាតូ។
សម្ព័ន្ធភាពណាតូ ដែលនាំមុខដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយថា ខ្លួនក៏នឹងដាក់ពង្រាយ «កងកម្លាំងត្រៀមប្រយុទ្ធនៅនឹងកន្លែងដ៏រឹងមាំ» បន្ថែមទៀតនៅលើផ្នែកខាងកើត ដោយបានពង្រីកពីក្រុមសមរភូមិដែលមានស្រាប់ រហូតដល់អង្គភាពទំហំកងពលតូច។
លោក បៃដិន បាននិយាយថា ផែនការដាក់ពង្រាយថ្មីរបស់អាមេរិក រួមមានការបញ្ជូននាវាចម្បាំងបន្ថែមទៅកាន់ប្រទេសអេស្ប៉ាញ កងយន្តហោះចម្បាំងទៅចក្រភពអង់គ្លេស កងទ័ពជើងគោកទៅរ៉ូម៉ានី អង្គភាពការពារដែនអាកាសទៅកាន់អាល្លឺម៉ង់ និងអ៊ីតាលី និងទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនទៅកាន់រដ្ឋទាំងឡាយនៅតំបន់បាល់ទិក។
ជារឿយៗ ប្រទេសរុស្ស៊ី ក៏បានប្តេជ្ញាឆ្លើយតប ចំពោះផែនការពង្រីកសមាជិកដល់ព្រំដែនប្រទេសរបស់ខ្លួន ពីសំណាក់អង្គការណាតូដែរ ប៉ុន្តែគេនៅមិនទាន់ដឹងថា រុស្ស៊ីនឹងធ្វើសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសទាំង ២ នោះ ឬយ៉ាងណាទេ?៕
