ភ្នំពេញៈ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរកំពុងមមាញឹកប្រមូលចងក្រងស្នាដៃអ្នកនិពន្ធ កវីនិពន្ធ បញ្ញវន្តរៀមច្បង នៅក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ ១៩៦០-១៩៧០ ជាទម្រង់ប្រលោមលោក រឿងខ្លី រឿងរូបភាព។ល។ និងរឿងក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ដើម្បីបោះពុម្ពផ្សាយឡើងវិញក្នុងគោលបំណងពង្រឹងនិងពង្រឹក ក៏ដូចជាលើកកម្ពស់ការអាននៅកម្ពុជា។
សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនឹងរៀបចំបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃអ្នកនិពន្ធស៊ូ ចំរើននៅចុងឆ្នាំនេះ ដោយសៀវភៅនោះ ជាកម្រងរឿងខ្លី មានចំណងជើងថា “ឈើលាព្រៃ ត្រីលាបឹង”។ រឿងខ្លី“ឈើលាព្រៃ ត្រីលាបឹង”ជាប់ពានរង្វាន់កវីនិពន្ធអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឆ្នាំ ២០២០ (S.E.A. Write Award 2020) ទៀតផង។ ក្រៅពីរឿងខ្លីនេះ ក្នុងសៀវភៅដែលមានកម្រាស់ជាង ១២០ ទំព័រនេះ ក៏មានរឿងខ្លីជាច្រើនទៀតដែលសុទ្ធសឹងជាស្នាដៃរបស់កវីស៊ូ ចំរើន។
លោក ឡឹក ជំនោរ ប្រធានគណៈកម្មការបោះពុម្ពផ្សាយនៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរបានប្រាប់ឱ្យដឹងថា ៖«សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ ក្នុងនាមស្ថាប័នទទួលបន្ទុកផ្នែកបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកនិពន្ធ បង្កើតវណ្ណកម្ម និងបោះពុម្ពផ្សាយ យកចិត្តទុកដាក់ជាចម្បងលើកិច្ចការនេះ។ នៅក្នុងអាណត្តិទី១០ នេះគណៈកម្មការបោះពុម្ពផ្សាយនៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរបានបោះពុម្ពស្នាដៃជាប់ពានរង្វាន់អក្សរសិល្ប៍ថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិមួយចំនួនក្នុងនោះរួមមានស្នាដៃរបស់កវីនិពន្ធពីអតីតកាល និងស្នាដៃរបស់កវីនិពន្ធរៀមច្បងចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ ១៩៦០ មក»។
លោក ឡឹក ជំនោរ អនុប្រធានសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ និងជាប្រធានគណៈកម្មការបោះពុម្ពផ្សាយ នៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ មានប្រសាសន៍ថា ៖«គរុវិជ្ជាចារ្យកវីនិពន្ធ ស៊ូ ចំរើន ប្រឡូកជីវិតក្នុងសមរភូមិ ទឹកខ្មៅតាំងពីយុវវ័យរហូតដល់អាយុចិត 70 បប្លាយ។ លោកជាអតីតប្រធានគណៈកម្មការបោះពុម្ពផ្សាយ និងជាអនុប្រធានសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរនាពេលកន្លងមក។ ជីវិតរបស់លោកបូជាស្ទើរទាំងស្រុងដើម្បីបុព្វហេតុអក្សរសាស្ត្រជាតិ»។
ការបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃរបស់លោក ស៊ូ ចំរើន នៅគ្រានេះ ជាការចូលរួមលើកកម្ពស់ស្នាដៃកវីនិពន្ធខ្មែរឱ្យទូលំទូលាយទៅក្នុងសង្វៀនអក្សរសិល្ប៍ និងជាកិច្ចតបស្នង ថែរក្សាមរតករបស់លោក ព្រមទាំងរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយស្នាដៃល្អៗ និងជំរុញការអាននៅកម្ពុជាស្របនឹងចក្ខុវិស័យរបស់សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ។ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែររៀបចំបោះពុម្ពស្នាដៃនេះឡើង ទទួលបានការឧបត្ថម្ភគាំទ្រមួយផ្នែកពីមូលនិធិកវី យិនលួត និង សំខាន់សូលុសិនស៍។
សូមរំឭកថា គរុវិជ្ជាចារ្យកវីនិពន្ធ ស៊ូ ចំរើន កើតនៅថ្ងៃទី ៥ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៤៩ នៅភូមិកំពង់ស្វាយ ស្រុកសិរីសោភ័ណ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ លោកឪពុកឈ្មោះ ស៊ូ ប៉ិនតុន អតីតគ្រូបង្រៀន និងអ្នកម្តាយ ឈ្មោះ ស៊ូ អូវ អតីតជាអ្នករកស៊ីលក់ដូរ។
បន្ទាប់ពីប្រឡូកក្នុងការងារតែងនិពន្ធបាន៣ឆ្នាំ នៅឆ្នាំ ១៩៧០ លោក ស៊ូ ចំរើន បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយកញ្ញាមេជាងកាត់ដេរម្នាក់ឈ្មោះ សុក សុឃាង ដែលជាកូនក្រមុំអ្នកភូមិស្វាយរលំ ឃុំស្វាយរលំ ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្ដាល។
គរុវិជ្ជាចារ្យកវីនិពន្ធ ស៊ូ ចំរើន មិនបានបន្ដការសិក្សានៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សានោះទេ។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៧ ក្រោយពីបានបញ្ចប់មធ្យមសិក្សា សិស្សវិទ្យាល័យសង្គមរាស្រ្ដនិយមរូបនេះ បានជ្រើសរើសយកការងារតែងនិពន្ធជា របរចិញ្ចឹមជីវិត។ លោកចេះភាសាបារាំង ភាសាថៃ សរសេរនិងនិយាយបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ។
នៅឆ្នាំ ១៩៧០ តាមរយៈប្រលោមលោករឿង“វីរជនសង្គ្រាមជ័យ” លោកក៏បានចូលជាសមាជិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ។ នៅចុងឆ្នាំ ១៩៧០ សមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរបានជ្រើសតាំងរូបលោកឱ្យធ្វើជាប្រធានគណៈបោះពុម្ពនៃសមាគមអ្នកនិព្ធខ្មែរ។ ក្រៅពីការងារជាអ្នកនិពន្ធ លោកក៏បានចូលប្រលូកក្នុងវិស័យសារព័ត៌មានផងដែរ។
ចំពោះសារព័ត៌មានដែលអ្នកនិពន្ធរូបនេះ ចូលប្រឡូកមុនគេនោះ គឺសាព័ត៌មាន “មាតុភូមិ” របស់លោក សឺង ភឿកថ។
នៅឆ្នាំ ១៩៧១ ខណៈដែលអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនលោក ជុំ កែន ចាងហ្វាងកាសែត “ដំណឹងចុងក្រោយ” ដោយសារហេតុផលនយោបាយនោះ លោក ស៊ូ ចំរើន ត្រូវគេហៅឱ្យឈរឈ្មោះធ្វើជាចាងហ្វាងកាសែតនេះ ជំនួសចាងហ្វាងចាស់។
ដោយញើសឈាមពីការសរសេរ ចុងឆ្នាំ ១៩៧១ លោកទិញបានរោងពុម្ពមួយឈ្មោះ “វប្បធម៌ខ្មែរ”ដោយបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃផ្ទាល់ខ្លួននិងស្នាដៃអ្នកនិពន្ធជាច្រើនទៀត។
នៅឆ្នាំ ១៩៧២ ដោយសារតែកាសែត “ដំណឹងចុងក្រោយ”របស់លោកចុះផ្សាយព័ត៌មានមួយចំនួនប៉ះពាល់ដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី សឺង ង៉ុកថាញ់ កាសែតនេះក៏ត្រូវអាជ្ញាធរនៃរដ្ឋាភិបាល សឺង ង៉ុកថាញ់ ឱ្យបិទ ហើយថែមទាំងធ្វើការប្ដឹងផ្ដល់ទៅដល់តុលាការថែមទៀតផង។
បន្ទាប់មក ចុងឆ្នាំ ១៩៧២ លោកក៏ត្រូវគណបក្សសាធារណរដ្ឋជួលឱ្យមកឈរឈ្មោះធ្វើជាចាងហ្វាងកាសែតរបស់បក្សនេះ ដែលមានឈ្មោះថា “លូតលាស់”។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ នេះដែរ ក្រៅតែពីជាចាងហ្វាងកាសែត “លូតលាស់” នោះ លោកក៏បានធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មការនិពន្ធប្រចាំទស្សនាវដ្ដីកងទ័ពអាកាសរបស់ការិយាល័យទី៥នៃក្រសួងការពារជាតិ។ល។
ក្រោយពីសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំ នៅថ្ងៃ ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាលស្រោចស្រង់ជាតិនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរត្រូវបានដួលរលំដោយស្នាដៃកងទ័ពអាវខ្មៅនៃអង្គការខ្មែរក្រហម។
លោក ស៊ូ ចំរើន និងគ្រួសារ ក៏ដូចជាប្រជាជនដទៃទៀតដែរត្រូវពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀស ហើយកៀរឱ្យទៅនៅភូមិព្រៃរុន ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្ដាល។ ក្រោយមកក៏ជម្លៀសបន្ដឱ្យទៅនៅភូមិចក់តូច ស្រុកមោងឫស្សី ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកនិងភរិយារស់នៅយ៉ាងវេទនាក្នុងរបប ៣ ឆ្នាំ ៨ ខែ ២០ ថ្ងៃនេះ។
បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ លោកនៅតែបន្ដរស់នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងដដែល។
តែលោក ស៊ូ ចំរើន មិនចាប់អាជីពជាអ្នកនិពន្ធទៀតទេ រហូតឆ្នាំ ១៩៩៥ ទើបលោកចាប់ដងប៉ាកកាសាជាថ្មី ដោយបានសរសេរប្រលោមលោកមួយមានចំណងជើងថា “ព្រះគុណថ្លៃថ្លា” ដើម្បីចូលរួមប្រឡងពានរង្វាន់ “អក្សរសិល្ប៍៧មករា”។
នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ ប្រលោមលោកនេះទទួលជ័យលាភីលេខ ៣ ពានរង្វាន់ “អក្សរសិល្ប៍ ៧ មករា” រៀបចំឡើងដោយសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ។ លុះដល់ឆ្នាំ ១៩៩៧ លោកនិងគ្រួសារបានចាកចេញពីខេត្តបាត់ដំបងមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ លោកបានចូលបម្រើការនៅស្ថានីយវិទ្យុទូរទស្សន៍បាយ័ន (BTV) ក្នុងឋានៈជាប្រធានការិយាល័យនិពន្ធ។
គរុវិជ្ជាចារ្យកវីនិពន្ធ ស៊ូ ចំរើន ជាអ្នកនិពន្ធដែលមានភាពល្បីល្បាញតាំងពីទសវត្សរ៍ទី ១៩៧០ មកម្ល៉េះ។ លោកមានស្នាដៃជាច្រើនទាំងផ្នែកប្រលោមលោក អត្ថបទបកប្រែ ព្រមទាំងទំនុកច្រៀងជាច្រើនបទ៕