មណ្ឌលគិរីៈ ប្រជាពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីចំនួន ៣២ គ្រួសារកំពុងរៀបចំឯកសារដាក់ជូនទៅរដ្ឋបាលខេត្ត និងមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ដើម្បីសុំអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី ក្រោយពីមានអ្នកលួចធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិលើដីត្រណម កន្លែងសែនព្រេន និងដីចម្ការវិលជុំរបស់ពួកគាត់ចំនួន ៨០ ហិកតា នៅភូមិត្រែង ឃុំដាក់ដាំ ស្រុកអូររាំង។
លោក ស្វាយ ភេន តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចព្នងក្នុងទំនាស់ដីធ្លីនេះបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកាថា មានអ្នកលួចឃុបឃិតគ្នាធ្វើប្លង់រឹងលើផ្ទៃដីជាង ៨០ ហិកតា លើដីចម្ការវិលជុំ ព្រៃត្រណម ព្រៃអារក្សអ្នកតា កន្លែងកប់ខ្មោច និងកន្លែងសែនព្រេនរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងចំនួន ៣២ គ្រួសារនៅភូមិត្រែង ឃុំដាក់ដាំ ស្រុក អូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី។
លោកបញ្ជាក់ថា ដីនោះត្រូវបានឈូសឆាយអស់ប្រមាណជាង ១០ ហិកតាហើយ ប៉ុន្តែក្រោយមានការតវ៉ារារាំង និងចូលទៅឃាត់ជាច្រើនលើក សកម្មភាពឈូសឆាយក៏បានផ្អាក ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក្ដី ជនជាតិដើមភាគតិចមិនសុខចិត្តឱ្យមានការឈូសឆាយដីប្រពៃណីតពីដូនតានៅទីតាំងនោះបន្តទៀតឡើយ។ លោកបានបន្ថែមថា ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកំពុងរៀបចំធ្វើឯកសារ ដើម្បីដាក់ជូនទៅអាជ្ញាធរខេត្ត និងមន្ទីរដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយក្នុងពេលឆាប់ខាងមុខនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ពួកខ្ញុំនឹងដាក់ពាក្យស្នើសុំជួយអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋបាលខេត្ត និងមន្ទីររៀបចំដែនដីខេត្ត ដើម្បីឱ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះ ហេតុអីនៅសុខៗមានការចេញប្លង់រឹងលើដីនៅកណ្តាលព្រៃអ៊ីចឹង»។
លោកបន្តថា ការកើតទុក្ខមិនសុខចិត្ត និងចង់ដាក់ពាក្យស្វែងរកការជួយដោះស្រាយនេះ ដោយសារតែមានការប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើដីប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច និងមានការបារម្ភ ប្រសិនបើនៅតែមានអ្នកបំពានឈូសឆាយយកដីព្រៃនោះនឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ដីធ្លី និងកន្លែងអបិយជំនឿរបស់ជនជាតិភាគតិចព្នង និងលែងមានកន្លែងអាស្រ័យផលបន្តទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «ពិបាកជាងគេគឺប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះអីកន្លែងហ្នឹងជាព្រៃត្រណម កន្លែងសែនព្រេន កន្លែងបរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិ ដែលយើងធ្លាប់មើលការខុសត្រូវកន្លងមកយើងធ្លាប់រកជ័រទឹក វល្លិ ផ្តៅ រកទំពាំង ផ្លែឈើអីផ្សេងៗក្នុងហ្នឹងហើយសំខាន់ជាងគេគឺកន្លែងហ្នឹងជាកន្លែងប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចតែម្តង»។
លោក ជាក់ ម៉េងហ៊ាង អភិបាលរង និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីបានថ្លែងពីថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកាថា លោកមិនបានដឹងពីបញ្ហាដីធ្លីនៅទីនោះទេ ប៉ុន្តែបើមានពលរដ្ឋដាក់ពាក្យមករដ្ឋបាលខេត្ត លោកនិងពិនិត្យមើលជាក់ស្តែង និងឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានជួយស្រាវជ្រាវមើលពីអត្តសញ្ញាណ និងការកាន់កាប់ជាក់ស្តែងរបស់ពួកគាត់ជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ។
លោកថា៖ «ជាទូទៅពលរដ្ឋ ការប្រមូលផ្តុំរបស់ពួកគាត់ ឬមួយគាត់អះអាងយ៉ាងណារឿងដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ហ្នឹង បើគាត់ដាក់ពាក្យចូលមកយើងនឹងឱ្យអាជ្ញាធរភូមិ ឃុំបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដ អាកប្បកិរិយានៃការកាន់កាប់ដីក្នុងការរស់នៅរបស់គាត់អ៊ីចឹងទៅណា»។
លោក គ្រើង តុលា អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ក្រុមការងារបណ្តាញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរីបានថ្លែងពីថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកាថា នេះជាបទល្មើស និងជាការបំពានសិទ្ធិពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ព្រោះកាលណាដីព្រៃស្រោង ដីកប់សព ដីចម្ការវិលជុំរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចមានគេលួចធ្វើប្លង់យករហូតដល់ ៨០ ហិកតាបែបនេះគឺផ្ទុយនឹងច្បាប់។
លោក តុលា បញ្ជាក់ថា នៅក្នុងច្បាប់ដីព្រៃចាប់ពី ១០ ហិកតាឡើងទៅគឺត្រូវសុំធ្វើអនុប្បយោគ ដែលមានន័យថា កាត់ឆ្វៀលដីនោះជាលក្ខណៈសម្បទាន ឬដីសង្គមកិច្ចជាដើម។ លោកថា៖ «អ្វីដែលសំខាន់បំផុតគឺដកហូតប្លង់ហ្នឹងមកវិញ ហើយនិរាករណ៍ប្លង់ទាំងប៉ុន្មានហ្នឹងចោលឱ្យអស់ ហើយចំពោះមន្ត្រីណាដែលហ៊ានចេញប្លង់ ឬអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលនេះបុគ្គលនោះអីជាដើមគឺត្រូវតែដាក់ទោសទណ្ឌតាមច្បាប់ ដោយត្រូវដកគាត់ចេញ ឬត្រូវពិន័យរដ្ឋបាលអីជាដើមដើម្បីឱ្យគាត់រាងចាលថ្ងៃក្រោយ»។
លោក សៀក មុន្នី អភិបាលស្រុកអូររាំងបានថ្លែងពីថ្ងៃទី ២៨ វិច្ឆិកាដែរថា ដីនៅទីតាំងនោះដើមឡើយមិនមានទំនាស់អ្វីទេ រហូតដល់មានការធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិរួចរាល់ ហើយក៏មិនមានការតវ៉ាណាមួយពីពលរដ្ឋនោះដែរ ប៉ុន្តែពេលនេះ អាចមកពីមានការពាក់ព័ន្ធជាមួយអ្នកផ្សេងដែលមកទិញដីនៅទីនោះ ទើបបង្កើតជាបញ្ហាដោយយកពលរដ្ឋមកពាំង។
លោកអភិបាលស្រុកអូររាំងបញ្ជាក់ថា ដីនោះមានការទិញលក់តាំងពីជំនាន់មុនលោកមកកាន់តំណែងជាអភិបាលស្រុកទៅទៀត ហើយក្រោយមកទើបតែមាននីតិវិធីចេញបណ្ណ ហេតុដូច្នេះករណីនេះជារឿងពិបាកមួយមិនដឹងថាត្រូវដោះដោយនីតិវិធីណាទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «មិនដឹងថាត្រូវដោះដោយនីតិវិធីរបៀបម៉េច អាហ្នឹងធម្មតា រឿងបែបហ្នឹងទាល់តែប្តឹងជំទាស់ទៅតុលាការ យើងអត់អាចទៅធ្វើបានទេ ព្រោះនេះដីគេមានបណ្ណ»៕
វីដេអូ៖