សារមន្ទីរជាតិបង្ហាញផលិតផលហត្ថកម្មពីសហគមន៍សិប្បកម្មស្ដ្រីខ្មែរ។ ហេង ជីវ័ន
.jpg)
ភ្នំពេញៈ សារមន្ទីរជាតិស្វាគមន៍សាធារណជន និងសិស្សនិស្សិតមកទស្សនា និងជួបពិភាក្សាផ្ទាល់ជាមួយអ្នកផលិត ក្នុងការតាំងបង្ហាញផលិតផលហត្ថកម្មពីសហគមន៍សិប្បកម្មស្ដ្រីខ្មែរ ដោយផ្តោតជាពិសេសលើវប្បធម៌ប្រើប្រាស់ស្លឹកត្នោត នៅក្នុងបរិវេណសារមន្ទីរ ជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធី «ជំនួបវប្បធម៌សហគមន៍៖ ផលិតផលមួយ អត្តសញ្ញាណមួយ» ប្រចាំខែមិថុនា ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៨ ដល់ថ្ងៃទី ២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២។
លោក ឆាយ វិសុទ្ធ ប្រធាននាយកដ្ឋានសារមន្ទីរ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ថា៖ «គោលដៅរបស់យើងគឺលើកកម្ពស់សិប្បកម្មតម្បាញដោយដៃរបស់ខ្មែរយើងដែលបន្តធ្វើពីបុរាណមក ឬបច្ចេកទេសហ្នឹងយើងអាចធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរបន្តិចបន្តួចប៉ុន្តែរក្សាទម្រង់ដើម យើងណែនាំឱ្យកូនសិស្ស និងសាធារណជនបានស្គាល់»។
លោក វិសុទ្ធ ថ្លែងថា កម្មវិធីមាន២គឺការធ្វើបាឋកថាមុននឹងការតាំងបង្ហាញ ដែលនឹងមានការនាំយកសិស្សានុសិស្សមកទស្សនា សិក្សា ស្វែងយល់ នឹងអនុវត្តជាមួយអ្នកជំនាញពីសហគមន៍ ដោយមានការរៀបចំដោយសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាសហការជាមួយអង្គការ Nomi Network Cambodia និងអង្គការ Villageworks។
លោកថា៖ «ទាក់ទងនឹងប្រធានបទស្លឹកត្នោតហ្នឹង គោលដៅរបស់យើងគឺកូនសិស្ស លើកនេះយើងនាំកូនសិស្សប្រមាណ២០០នាក់ពីសាលារដ្ឋ និងឯកជន ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ជួបជាមួយអ្នកភូមិ ឬសិប្បករធ្វើតម្បាញពីស្លឹកត្នោត ដោយរៀនធ្វើអ្វីដែលងាយស្រួល ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ស្វែងយល់ និងរៀនពីការងារហ្នឹង»។
នេះជាលើកទី ២ នៃកម្មវិធី «ជំនួបវប្បធម៌សហគមន៍៖ ផលិតផលមួយ អត្តសញ្ញាណមួយ» ដែលរៀបចំឡើងដោយនាយកដ្ឋានសារមន្ទីរ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បន្ទាប់ពីកម្មវិធីលើកទី ១ គឺការតាំងបង្ហាញផលិតផលហត្ថកម្មពីសូត្ររបស់សហគមន៍កីខ្មែរ ក្រោមការចូលរួមពីសិស្សានុសិស្សប្រមាណ ៣០០ នាក់មកសិក្សាស្វែងយល់តម្បាញសូត្រ ជាមរតកបេតិកភណ្ឌអរូបីនៅសារមន្ទីរជាតិកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២។
លោក ឆាយ វិសុទ្ធ ថ្លែងដោយរំពឹងថា ការរៀបចំកម្មវិធី «ជំនួបវប្បធម៌សហគមន៍៖ ផលិតផលមួយ អត្តសញ្ញាណមួយ» នឹងជួយស្វែងរកទីផ្សារដល់សិប្បករនៅសហគមន៍ ក៏ដូចជាទាក់ទាញភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិមកទស្សនាស្វែងយល់នៅសារមន្ទីរជាតិ។
លោកថ្លែងថា៖ «ថ្ងៃក្រោយនៅពេលដែលមានលំហូរទេសចរច្រើនឡើងវិញ យើងមានកម្មវិធីតាមខែនីមួយៗស្រាប់។ លើកនេះយើងយកតែក្រុមសហគមន៍មួយមកតាំងបង្ហាញ ហើយនៅឆ្នាំក្រោយយើងនឹងធ្វើធំជាងមុនដោយនាំយកសហគមន៍ពីខេត្តផ្សេងៗជាច្រើន ដែលទាក់ទងនឹងស្លឹកត្នោត ឬផលិតផលសិប្បកម្មវប្បធម៌ប្រពៃណីផ្សេងទៀតមកជុំគ្នាដាក់តាំងបង្ហាញ »។
អ្នកស្រី ណោម ប៊ុនណាក់ នាយកប្រតិបត្តិសហគ្រាសសង្គមភូមិសិប្បកម្មថ្លែងដោយ សង្ឃឹមថា ការនាំយកផលិតផលច្នៃពីស្លឹកត្នោតរបស់ខ្លួនមកតាំងបង្ហាញនៅបរិវេណសារមន្ទីរ បានឱ្យដឹងថា សហគមន៍សិប្បកម្មស្ត្រីខ្មែរ នៅភូមិស្រែតាសុខ ឃុំជំរះពេន ស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ បានកកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៦ ហើយបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ផ្ដើមចេញពីការផលិតជាកន្ទេល សហគមន៍បានច្នៃស្លឹកត្នោតជាផលិតផល និងសិល្បៈតម្បាញពីស្លឹករុក្ខជាតិជាច្រើន ដូចជា កាបូប ការវេចខ្ចប់ គ្រឿងដាក់តាំងលម្អ និងរបស់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។
អ្នកស្រី ប៊ុនណាក់ បានបន្តទៀតថា៖ «សហគមន៍នេះផ្ដួចផ្ដើមឡើងដោយអ្នកតម្បាញជាស្ត្រីទាំងចាស់ទាំងក្មេងដែលគាត់នៅផ្ទះទំនេរ ស្របពេលដែលគាត់អាចធ្វើកិច្ចការជុំគ្នា និងរកប្រាក់ចំណូលបាន»។
អ្នកស្រី ថ្លែងថា៖ «ការតម្បាញស្លឹកត្នោតក៏ជាអត្តសញ្ញាណជាតិមួយដែរ ដោយសារភាពអត់ធ្មត់ និងសិល្បៈជំនាញក្នុងការអង្គុយត្បាញ ក្នុងការជួយការពារបរិស្ថាន និងធ្វើឱ្យសហគមន៍មានភាពរស់រវើក ដោយមិនចាំបាច់ធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកប្រាក់ចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ»។
ជុំវិញប្រធានបទអំពីស្លឹកត្នោតក្នុងវប្បធម៌ខ្មែរ លោក អាន រស្មី មន្ត្រីមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តកំពង់ធំ បានដកស្រង់ពីសិលាចារឹកសម័យអង្គរ បង្កប់ន័យសេចក្ដីថា «ស្រុកនៃដើមត្នោត» ដែលលោកបានថតពីប្រាសាទចារ នៅទឹកដីខេត្តសៀមរាប។
អតីតនិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យបុរាណវិទ្យារូបនេះបានពន្យល់ថា៖ «បើគ្រាន់តែឮឈ្មោះប៉ុណ្ណេះយើងប្រាកដជាដឹងថា ត្នោតហ្នឹងវាសំខាន់ វាលេចធ្លោរប៉ុនណា បានក្លាយជាអត្តសញ្ញាណសម្គាល់តំបន់មួយហ្នឹង»។
មន្ត្រីមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈរូបនេះបានលើកយកតែចំណុចស្លឹកត្នោត ដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ ចាប់តាំងពីការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ រហូតដល់ពិធីតាមជំនឿសាសនា ដែលជាតម្រូវការតាំងពីមនុស្សកើត រហូតដល់ស្លាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «ទោះបីជាកន្ទេលនីឡុងចូលមកកម្ពុជា ក៏កន្ទេលស្លឹកត្នោតនៅតែត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅតាមស្រុកស្រែចម្ការ និងពេលស្ត្រីឆ្លងទន្លេរួចត្រូវដេកឆ្អើរភ្លើងតាមជំនឿ»។
លោកបន្តទៀតថា៖ «ស្លឹកត្នោតអាចប្រើក្នុងសំណង់ស្រាលៗដូចជាភ្នំយោង (សម្រាប់បូជាសព) កន្ទេលស្លឹកត្នោតសម្រាប់ដាក់ក្នុងមឈូស ដោយយកមករុំឆ្អឹង និងធាតុ។ មនុស្សស្លាប់ត្រូវបញ្ចុះក្នុងដី ២ ឬ ៣ ឆ្នាំតាមលទ្ធភាព រួចគេលើកសព ឆ្អឹងធាតុហ្នឹងមកបូជា។ ពេលដែលគេលើកហ្នឹងគេត្រូវការកន្ទេលវេចខ្ចប់ធាតុអ្នកស្លាប់ហ្នឹង»។
ស្លឹកត្នោតត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងពិធីសាសនាដូចជាអាសនៈ ឆត្ររួត គ្រែព្រះធម៌ កន្ទោង និងជំនឿអូមអាមនានា ដូចជាការកាត់ស្លឹកត្នោតជារូបសារិកាកែវក្នុងពិធីលាងអារក្ស ដោយមានពិតានចងរូបសត្វធ្វើពីស្លឹកត្នោត។
ចំពោះមុខងារប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ លោក រស្មី បានលើកឡើងថា៖ «ស្លឹកចាក់ស្មុគធ្វើបានទម្រង់ជាច្រើន ជារាងមូល បំពង់ ស្មុគដាក់ម្លូស្លា រហូតដល់ដាក់ម្ហូបម្ហានៅភោជនីយដ្ឋានដែលគិតគូរបរិស្ថាន និងមិនចង់ប្រើប្លាស្ទិក»៕
