“ខ្ញុំពិតជារំភើបរីករាយណាស់ដែលបានត្រឡប់ទៅសាលារៀនវិញ។ ខ្ញុំនឹកមិត្តភក្តិ និងគ្រូរបស់ខ្ញុំ ហើយនឹកកន្លែងស្ងាត់ដែលខ្ញុំធ្លាប់អានសៀវភៅនៅសាលា។ នេះគឺជាពាក្យសម្ដីរបស់កុមារី ជា ដានីន អាយុ ១១ ឆ្នាំ ដែលជាសិស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមសិស្សានុសិស្សកម្ពុជារាប់លាននាក់ដែលបានសម្តែងការអបអរសាទរកាលពីសប្តាហ៍មុន នៅពេលដែលបានឮសេចក្តីប្រកាសរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពីការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញនៅខែនេះ។
យូនីសេហ្វ និងអង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏សូមស្វាគមន៍ចំពោះសេចក្តីប្រកាសនេះដែលអាចប្រព្រឹត្តទៅបានដោយផ្អែកលើជោគជ័យដ៏គួរឱ្យស្ញប់ស្ញែងដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចបានក្នុងយុទ្ធនាការផ្តល់វ៉ាក់សាំងកូវីដ ១៩ រួមជាមួយនឹងការអនុវត្តវិធានការសុខភាពសាធារណៈ និងសង្គមដើម្បីទប់ស្កាត់ការចម្លង និងកាត់បន្ថយបន្ទុកសង្គម។
ការសិក្សា និងជីវិតទូទៅរបស់កុមារកម្ពុជាត្រូវបានបង្អាក់ ឬបញ្ឈប់ដោយជំងឺរាតត្បាត ប៉ុន្តែឥឡូវនេះពួកគេអាចចូលសិក្សាទ្បើងវិញដោយក្តីរីករាយ និងឈានឆ្ពោះទៅអនាគតខាងមុខបានវិញហើយ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រការនេះមិនមែនជាបុព្វហេតុសម្រាប់តែកុមារ និងមាតាបិតាអបអរសាទរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាជោគជ័យដែលប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូលត្រូវរួមគ្នាគាំទ្រ។ ការអភិវឌ្ឍជាច្រើនក្នុងរយៈពេល ៣ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ គឺត្រូវបានជំរុញដោយសមិទ្ធផលរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការកសាង និងកែលម្អប្រព័ន្ធអប់រំ។
ថ្វីដ្បិតតែជំងឺរាតត្បាតបានរារាំងដល់ការរីកចម្រើននេះក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែការស្តារ និងអភិវឌ្ឍន៍ឥឡូវនេះអាចដំណើរការទៅមុខជាធម្មតាវិញដោយពេញលេញ នៅពេលថ្នាក់រៀនត្រូវបានបើកដំណើរការឡើងវិញ។
ចាប់តាំងពីមានសេចក្តីប្រកាសឱ្យបើកសាលារៀនវិញរួចមកយើងទទួលបានសារ និងមតិជាច្រើនពីឪពុកម្តាយ។ ឪពុកម្តាយភាគច្រើនពិតជាមានក្តីរីករាយចំពោះព័ត៌មាននេះ ប៉ុន្តែក៏មានពួកគាត់ខ្លះនៅតែព្រួយបារម្ភដដែល។ វិបត្តិជំងឺកូវីដ ១៩ នៅកម្ពុជានៅមិនទាន់ចប់នៅឡើយទេ ហើយការលេចឡើង និងការរីករាលដាលនៃមេរោគបំប្លែងថ្មីគឺជាកង្វល់ពិតប្រាកដ។
ប៉ុន្តែយើងជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថាការបើកសាលារៀនឡើងវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាពគឺពិតជាអាចធ្វើទៅបាន ៨០ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជាសរុបដែលមានអាយុលើសពី ១២ ឆ្នាំ ឥឡូវនេះបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួចហើយ ហើយភាគរយនៃចំនួនគ្រូបង្រៀនដែលបានចាក់រួច ក៏មានអត្រាខ្ពស់ជាងនេះផងដែរ។
យើងដឹងថា មនុស្សខ្លះនៅតែអាចឆ្លងមេរោគនេះបើទោះជាពួកគេបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួចក៏ដោយ ប៉ុន្តែពួកគេទំនងជាមិនធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។ ប្រការនេះ ក៏ជាការពិតដូចគ្នាសម្រាប់កុមារ និងមនុស្សពេញវ័យផងដែរ។
វាមិនមានស្ថានភាពណាដែលគ្មានហានិភ័យសោះនោះទេ ប៉ុន្តែហានិភ័យទាំងនោះឥឡូវនេះពិតជាអាចគ្រប់គ្រងបាន។ យើងបានឃើញរួចមកហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលសាលារៀនត្រូវបានបើកដំណើរការឡើងវិញក្នុងអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ដោយគ្មានករណីឆ្លងណាមួយឡើយ។
សំខាន់ជាងនេះទៅទៀតយើងបានឃើញករណីដូចគ្នានេះនៅក្នុងប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដនៅទូទាំងពិភពលោកដែលបានចាប់ផ្តើមបើកសាលារៀនឡើងវិញ។
ភ័ស្តុតាងបានបង្ហាញថា សាលារៀនមិនមែនជាកត្តាចម្បងជំរុញឱ្យមានការចម្លងនៅក្នុងសហគមន៍ជុំវិញនោះទេ។ ការបើកសាលាទ្បើងវិញ មិនមែនជាសកម្មភាពនាំទៅរកហានិភ័យនោះទេ។
ទាំងនេះគឺជាមូលហេតុដែលរាជរដ្ឋាភិបាល និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍បានព្រមព្រៀងអនុម័តយកវិធីសាស្ត្រជាជំហានៗ និងដោយរួមបញ្ចូលគ្នា ដើម្បីបើកសាលារៀនឡើងវិញ។ សាលារៀននៅក្នុងតំបន់ដែលមានអត្រាឆ្លងទាបអាចត្រូវបានបើកដំណើរការមុនគេ ដោយមានការកំណត់ទំហំថ្នាក់រៀន និងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើវិធានការអនាម័យ និងសុវត្ថិភាពដែលកន្លងមកបានបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការបង្ការការចម្លងមេរោគ។
លើសពីនេះទៅទៀត ឪពុកម្តាយ និងសហគមន៍អាចដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងការរក្សាហានិភ័យឱ្យនៅក្នុងកម្រិតទាប។ ប្រការនេះមានន័យថាយើងត្រូវបន្តអនុវត្តវិធានការ ៣ការពារ និង៣កុំ និងវិធានការសុខភាពសាធារណៈផ្សេងទៀតដូចដែលបានណែនាំដោយក្រសួងសុខាភិបាល ប៉ុន្តែរួមទាំងចូលរួមជាមួយគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងសាលារៀនដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំចាត់ចែងសម្រាប់ជាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការបើកសាលារៀនឡើងវិញផងដែរ។
គណៈកម្មការទាំងនេះនឹងធានាឱ្យសាលារៀននីមួយៗត្រូវអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនតាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាក្នុងការធ្វើឱ្យបរិយាកាសសាលារៀនមានសុវត្ថិភាពរួមទាំងការសម្លាប់មេរោគជាប្រចាំ និងការធ្វើឱ្យមានខ្យល់ចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ព្រមទាំងធានាលើការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារអនាម័យឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គ្រូបង្រៀន និងសិស្សានុសិស្ស។
យូនីសេហ្វ និងអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ដំបូន្មានបច្ចេកទេស និងធានាចំពោះលទ្ធភាពលើការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារចាំបាច់ក៏ដូចជានឹងបន្តផ្តល់ការគាំទ្រ ដើម្បីរក្សាសាលារៀនឱ្យមានសុវត្ថិភាព។ ជាមួយនឹងចំណេះដឹងទាំងអស់ដែលយើងមានអំពីមេរោគនេះយើងដឹងពីរបៀបបើកសាលារៀនឡើងវិញដោយមិនបង្កើតហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរណាមួយដល់គ្រូបង្រៀនសិស្សានុសិស្ស និងសហគមន៍ក៏ដូចជា អាចត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការឆ្លើយតបទៅតាមតម្រូវការជាក់ស្តែង។
ហានិភ័យដែលធំនោះ គឺការទុកឱ្យកុមារនៅក្រៅសាលារៀនក្នុងរយៈពេលយូរជាងនេះ។
យើងដឹងថា ការបិទសាលារៀនយូរអង្វែង ពិតជាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធំធេងមិនត្រឹមតែទៅលើការសិក្សារៀនសូត្រ និងសក្តានុពលអនាគតរបស់កុមារប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេទៀតផង។ ជាការពិតហើយ ការរៀនសូត្រពីចម្ងាយបានជួយធានាដល់ការបន្តការអប់រំរបស់កុមារក្នុងអំឡុងពេលបិទសាលា ប៉ុន្តែភ័ស្តុតាងបង្ហាញថា កុមារដែលជួបការលំបាករួចទៅហើយទំនងជាមិនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលគ្មានលទ្ធភាពរៀនតាមអនឡាញ និងគ្មានឪពុកម្តាយដែលអាចមានលទ្ធភាពជួយជ្រោមជ្រែងពួកគេបាន។
ជាការពិតនៅក្នុងចំណោមកុមារចំនួន ១,៦ ពាន់លាននាក់ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការបិទសាលានៅទូទាំងពិភពលោក មានកុមារចំនួន ១ ភាគ ៣ ឬ ៤៦៣ លាននាក់មិនមានលទ្ធភាពរៀនពីចម្ងាយរួមទាំងកុមារជាច្រើននៅកម្ពុជាផងដែរ។
ភ័ស្តុតាងក៏បង្ហាញផងដែរថាទោះបីជាការរៀនពីចម្ងាយដំណើរការបានល្អប្រសើរក៏ដោយក៏វាមិនអាចផ្តល់លទ្ធផលនៃការរៀនសូត្រដូចរៀនផ្ទាល់ក្នុងថ្នាក់នោះដែរ។ នៅពេលដែលសាលារៀនបើកដំណើរការឡើងវិញ គ្រូបង្រៀនគួរខិតខំផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកសិក្សាបន្ថែម ដើម្បីជួយឱ្យសិស្សានុសិស្សអាចរៀនបានទាន់មេរៀនដែលបានខកខានកន្លងមក ក៏ដូចជាផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកចិត្តសាស្ត្រដើម្បីស្តារ និងការពារសុខុមាលភាពរបស់សិស្ស។
ហានិភ័យធំបំផុតលើសអ្វីៗទាំងអស់គឺប្រសិនបើកុមារមិនត្រឡប់ទៅសាលារៀនវិញឱ្យបានឆាប់ៗទេ នោះពួកគេប្រហែលជាលែងទៅរៀនទៀតហើយ។ ភ័ស្តុតាងដែលបានពីជុំវិញពិភពលោក បង្ហាញថាក្មេងៗដែលនៅក្រៅសាលាកាន់តែយូរទៅៗគឺមានឱកាសតិចណាស់ដែលពួកគេត្រឡប់មកចូលរៀនវិញ។
ពួកគេអាចមានអារម្មណ៍ថា រៀនមិនទៅមុខ ឬរៀនមិនទាន់គេ ឬក៏ថាក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេប្រហែលជាត្រូវពឹងផ្អែកខ្លាំងលើប្រាក់ចំណូលបន្ថែម ដែលពួកគេរកបានតាមរយៈការធ្វើការងារផ្សេង។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅពេលដែលយើងពន្យារពេលក្នុងការបើកសាលាទ្បើងវិញ ឧបសគ្គទាំងនេះក៏កើនឡើងជាលំដាប់ផងដែរ។
ការអប់រំគឺប្រៀបបានដូចជាទ្វារទៅរកឱកាសថ្មីៗសម្រាប់កុមារ។ ប្រសិនបើសាលារៀននៅបន្តបិទទ្វារ ឱកាសនោះក៏នឹងត្រូវបិទសម្រាប់កុមារជាច្រើនផងដែរ។ ជាសំណាងល្អដំណឹងក្នុងការបើកសាលារៀនទ្បើងវិញនេះ គឺមានន័យថា យើងទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីឱ្យសាលាអាចនៅបន្តដំណើរការទៅបានដោយធានាថា កុមារត្រូវបានផ្តល់ការគាំទ្រ និងការលើកទឹកចិត្តទាំងអស់ ដែលពួកគេត្រូវការដើម្បីត្រឡប់ទៅថ្នាក់រៀនវិញ និងឆ្ពោះទៅរកអនាគតមួយដ៏ប្រសើរ៕
ដោយៈ លោកស្រី ហ្វ័រូហ្គ ហ្វ័យូហ្សិថ តំណាងយូនីសេហ្វប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត លី អៃទ្បែន តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា