អគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន (រូបទី២ រាប់ពីស្តាំ)ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។ រូបថត Supplied
ខ្ញុំសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ និងសម្តែងការអបអរសាទរជាអនេក ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំនៃនិយតករមូលបត្រកម្ពុជា និង ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា, រួមមាន ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហ៊ាន សាហ៊ីបឯកឧត្តម ស៊ូ សុជាតិ, ឯកឧត្តម ហុង សុហួរ ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ, បុគ្គលិក និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់, ដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងពុះពារ ជម្នះរាល់ឧបសគ្គ ដើម្បីអភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលបត្រនៅកម្ពុជា ឱ្យមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដូចសព្វថ្ងៃ និងរំពឹងថា នឹងមានការរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងក្លាថែមទៀត តទៅអនាគត។
.jpg)
តាមទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ច វិស័យមូលបត្រអាចចូលរួមអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈ ការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការកៀរគរ និងបែងចែកមូលធន ពីភ្នាក់ងារសេដ្ឋកិច្ចដែលមានសមត្ថភាពហិរញ្ញប្បទាន (មានន័យថា មានលទ្ធភាពសន្សំប្រាក់) ជូនទៅភ្នាក់ងារសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានតម្រូវការហិរញ្ញប្បទាន។
វិស័យមូលបត្រដែលរីកចម្រើន នឹងផ្ដល់នូវប្រភពទុនមួយដែលមិនចេះរីងស្ងួត សម្រាប់ម្ចាស់អាជីវកម្មជាទូទៅ ហើយបង្កើតឡើងនូវប្រភពចំណូលមួយសម្រាប់បុគ្គល និងតួអង្គសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀត ដែលអាចធ្វើពិពិធកម្មខ្ទង់វិនិយោគរបស់ខ្លួនបានកាន់តែប្រសើរ។
ក្នុងន័យនេះ, គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីផ្សារមូលបត្រនៅកម្ពុជា បានចាប់ដើមក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលសម្តេចបានចាត់ឱ្យមានការបង្កើតក្រុមការងារ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីសិក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការបង្កើតទីផ្សារមូលបត្រនេះឡើង នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ ក្រោមការដឹកនាំផ្ទាល់របស់ ឯកឧត្តមកិត្តិបរិរក្សបណ្ឌិត គាត ឈន់ អតីតឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ, ជាផ្លូវការ, វិស័យមូលបត្រនៅកម្ពុជា ត្រូវបានសន្មតថា បានចាប់ផ្ដើមបដិសន្ធិឡើងជាមួយនឹងការដាក់ឱ្យប្រើនូវច្បាប់ស្តីពីការបោះផ្សាយ និងជួញដូរមូលបត្រមហាជន ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ និងការដាក់ឱ្យដំណើរការនូវគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ និងតួអង្គនានាក្នុងវិស័យមូលបត្រជាបន្ដបន្ទាប់។
ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមរូបភាពជាក្រុមហ៊ុនចម្រុះរដ្ឋ រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តំណាង ដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកូរ៉េ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ និងបានបើកដំណើរការជួញដូរមូលបត្រជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ជាមួយនឹងការចុះបញ្ជីជួញដូរមូលបត្ររបស់សហគ្រាសសាធារណៈចំនួនមួយគឺ រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ ។
ដើម្បីអភិវឌ្ឍវិស័យមូលបត្រ, រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, ដែលមានក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាសេនាធិការ, តែងយកចិត្តទុកដាក់គាំទ្រវិស័យមួយនេះ តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយលក់មូលបត្រ និង វិនិយោគិន, ការយកចិត្តទុកដាក់ការពារផលប្រយោជន៍របស់សាធារណជន និងការរៀបចំបទប្បញ្ញត្តិដែលមានលក្ខណៈអំណោយផលដល់សកម្មភាពមូលបត្រ ជាដើម។
រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តការយកចិត្តទុកដាក់នេះ ក៏ដូចជាការគិតគូរអំពីយន្តការនានាបន្ថែម ដើម្បីឱ្យទីផ្សារមួយនេះអាចបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងការទាក់ទាញមូលធន និងជំរុញការវិនិយោគនៅក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចជាតិ កាន់តែទូលំទូលាយ និង កាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារ, រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្ត ជាការកាត់បន្ថយពន្ធលើប្រាក់ចំណូល សម្រាប់សហគ្រាសដែលចុះបញ្ជីលក់មូលបត្រ, ទាំងមូលបត្រកម្មសិទ្ធិ និងមូលបត្របំណុល, និង កាត់បន្ថយពន្ធកាត់ទុកលើការប្រាក់ លើភាគលាភ និងលើការប្រាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងមូលបត្របំណុល តាំងពីទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា បានចាប់ផ្ដើមដំណើរការដំបូង ក្នុងឆ្នាំ២០១២ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន និងនៅតែបន្តការលើកទឹកចិត្តបែបនេះ រហូតទាល់តែឈានដល់កម្រិតអភិវឌ្ឍន៍ដែលអាចទទួលយកបាន។
រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏គ្រោងនឹងចាប់ផ្ដើមបោះផ្សាយមូលបត្ររដ្ឋក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នេះ ដើម្បីបង្កើតនូវប្រភពហិរញ្ញប្បទានមួយថ្មី សម្រាប់ការកៀរគរទុនរបស់រដ្ឋ ក៏ដូចជាដើម្បីបង្កើតឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុថ្មី សម្រាប់វិនិយោគិននៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ ជាពិសេស វិនិយោគិនស្ថាប័ន រួមមាន ធនាគារ, ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង, មូលនិធិសោធននិវត្តន៍, មូលនិធិ សន្តិសុខសង្គម ជាដើម ។
ឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុថ្មី រំពឹងថានឹងទទួលបានការពេញនិយម សម្រាប់ការជួញដូរនៅក្នុងផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា និងផ្ដល់នូវទិន្នន័យ Benchmark សម្រាប់ការជួញដូរមូលបត្រសាជីវកម្ម និងការវិភាគហិរញ្ញវត្ថុនានា ដូចត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសដែលមានវិស័យមូលបត្ររីកចម្រើន។
ម្លប់នៃសន្តិភាព ក្នុងរយៈពេលជាង២ទសវត្សរ៍កន្លងមក គឺជាសមិទ្ធផលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ដែលត្រូវបាននាំមកជូនប្រជាជន និងប្រជាជាតិរបស់យើងដោយ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ក្រៅពីការកសាងសមិទ្ធផលរូបវន្តជាច្រើនឥតគណនា, រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បាន និងកំពុងបន្តខិតខំរៀបចំ និង ដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និង វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីដោះស្រាយរាល់បញ្ហាប្រឈមនានា, ទាំងក្នុងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម, សំដៅធានាឱ្យ បាននូវភាពអំណោយផលនៃបរិយាកាសធុរកិច្ច និងស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ទាក់ទាញការវិនិយោគ និងលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម ជាពិសេស សំដៅពន្លឿនការធ្វើពិពិធកម្ម និងពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែងនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែងចាត់ទុកវិស័យឯកជនជាដៃគូមិនអាចខ្វះបានរបស់ខ្លួន និងជាកម្លាំងចលករ ក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ក្នុងន័យនេះ, បន្ថែមលើយន្តការផ្សារមូលបត្រដែលជាកម្មវត្ថុនៃសន្និសីទនៅថ្ងៃនេះ, គំនិតផ្ដួចផ្ដើមជាច្រើនទៀត ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីគាំទ្រដល់វិស័យឯកជន។
ទាំងនេះរួមមានការបង្កើតមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍សហគ្រិនភាព និងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មី តេជោ ដើម្បីជួយគាំទ្រដល់អាជីវកម្មបង្កើតថ្មីនានា,ការបង្កើតធនាគារសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម កម្ពុជា, ការដាក់ឱ្យដំណើរការ «គម្រោងសហហិរញ្ញប្បទានទ្រទ្រង់សហគ្រាសធុនតូច និង មធ្យម», និងការបង្កើតថ្នាលឌីជីថល CamDX សម្រាប់សម្រួលដល់ការចុះបញ្ជីអាជីវកម្ម ជាពិសេស ការបង្កើតវេទិការាជរដ្ឋាភិបាល ផ្នែកឯកជន និងយន្តការពាក់ព័ន្ធនៅក្រោមវេទិកានេះ, ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើធុរកិច្ចនៅកម្ពុជា។
ជាការពិតណាស់, យើងបានឈានដល់ស្ថានភាពធូរស្បើយពីការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ តាមរយៈវិធានការនានា ជាពិសេស យុទ្ធនាការជាតិចាក់វ៉ាក់សាំងជំងឺកូវីដ-១៩ ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ក្រោមការដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវ, ហ្មត់ចត់, ប្រកបដោយចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យកម្ពុជាអាចបើកដំណើរការសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច បានពេញលេញឡើងវិញលើគ្រប់វិស័យ ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ភាពកាន់តែតានតឹងនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ជាពិសេស សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន គឺជាហានិភ័យចំពោះមុខ ដែលបាន និងកំពុងនាំមកនូវបច្ច័យអវិជ្ជមានយ៉ាងស្រួចស្រាល់ និងបន្តដាក់សម្ពាធលើមាគ៌ាងើបឡើងវិញ (Recovery pathway) នៃសេដ្ឋកិច្ចសកល តាមរយៈការបង្អាក់នូវដំណើរការតំណភ្ជាប់សំខាន់ៗ នៃខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មសកល និងការកើនឡើងនូវថ្លៃថាមពល ព្រមទាំងការថមថយនៃសេដ្ឋកិច្ចធំៗមួយចំនួន ដែលជាលទ្ធផលបង្កឱ្យមានការកើនឡើងនូវថ្លៃទំនិញគ្រប់ប្រភេទ។
រាជរដ្ឋាភិបាលបន្តប្តេជ្ញាជំរុញពន្លឿនវឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តការដ្ឋានកែទម្រង់ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ សំដៅកសាងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ឱ្យកាន់តែរឹងមាំ និងមានភាពធន់ទៅនឹងវិបត្តិនាពេលអនាគត ជាពិសេស ឆ្លើយតបបានទាន់ពេលទៅនឹងនិន្នាការសំខាន់ៗ និងការវិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃព្រឹត្តិការណ៍នានា ក្នុងតំបន់ និងសកល។
ក្នុងន័យនេះ, រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវ «ក្របខ័ណ្ឌយុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធីស្តារ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក្នុងការរស់នៅជាមួយនឹងកូវីដ-១៩ តាមគន្លងប្រក្រតីភាពថ្មីឆ្នាំ២០២១-២០២៣» ក្នុងគោលបំណងស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងពេលចំពោះមុខ និងក្នុងរយៈពេលមធ្យម ឱ្យត្រឡប់ទៅរកមាគ៌ានៃកំណើនរបស់ខ្លួន និងពង្រឹងភាពធន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន ក្នុងរយៈពេលវែង ដែលក្នុងនោះ ក៏មានការគូសរំលេចអំពីសារៈសំខាន់នៃការធ្វើបរិវត្តកម្ម ឌីជីថល (Digital Transformation) ក្នុងវិស័យសាធារណៈ និង ឯកជន ដើម្បីជំរុញល្បឿននៃការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឱ្យបានលឿន និងឆាប់រហ័សផងដែរ។
ជាមួយនឹងការកត់សម្គាល់លើការវិវឌ្ឍធំធាត់របស់ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា និងវឌ្ឍនភាពសំខាន់ៗក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ដូចដែលឯកឧត្តម ហុង សុហួរ និងឯកឧត្តម ស៊ូ សុជាតិ បានរាយការណ៍, ខ្ញុំសូមផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនសំដៅពន្លឿន និងពង្រឹងការអភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជាថែមទៀត។
បន្តបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយ តាមរយៈយន្តការ និងមធ្យោបាយថ្មីៗនៃបច្ចេកវិទ្យា អំពីអត្ថប្រយោជន៍ទាំងឡាយដែលរាជ-រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាន និងកំពុងផ្ដល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីលក់មូលបត្រ ជាពិសេស ការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារ សម្រាប់វិស័យមូលបត្រ និង ការអនុគ្រោះបំណុលពន្ធចំពោះក្រុមហ៊ុនដែលបោះផ្សាយ និងចុះបញ្ជីលក់មូលបត្រជាសាធារណៈ។
ពិនិត្យ និងចាប់យកនូវកាលានុវត្តភាពថ្មីនៃប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីពន្លឿនការអភិវឌ្ឍទីផ្សារ តាមរយៈការធ្វើឌីជីថលភាវូនីយកម្មលើយន្តការរបស់ទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា និងរបស់និយតករមូលបត្រកម្ពុជា សំដៅផ្ដល់ភាពងាយស្រួល និងភាពឆាប់រហ័ស, ប៉ុន្តែអាចគ្រប់គ្រងបាន, សម្រាប់វិនិយោគិន និងក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជី ព្រមទាំងការក្ដាប់យកឱកាសនៃការអភិវឌ្ឍលឿននៃប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងការធ្វើពិពិធកម្ម ផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ទីផ្សារ និងការពង្រីកសេវាកម្មរបស់ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា ទៅក្រុមហ៊ុនមិនទាន់ចុះបញ្ជីផងដែរ ដូចជាយន្តការរក្សាទុកមូលបត្រ ជាដើម។
គិតគូររៀបចំជាមួយគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៃទីផ្សារមូលបត្រ នូវសកម្មភាពលម្អិត ក្នុងបរិការណ៍នៃស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសកលបច្ចុប្បន្ន ព្រមទាំងស្ថានភាពវិវឌ្ឍន៍លឿននៃបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុនេះ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទីផ្សារមូលបត្រ ១០ឆ្នាំទៅមុខទៀត តាមរយៈការរៀបចំ និងការដាក់ចេញនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍វិស័យមូលបត្ររយៈពេល ១០ឆ្នាំ ដែលខ្ញុំបានណែនាំរួចហើយទៅនិយតករមូលបត្រកម្ពុជា ឱ្យដឹកនាំរៀបចំការងារនេះ។
ការអភិវឌ្ឍវិស័យមូលបត្រទាមទារនូវពេល និងការចូលរួមពីគ្រប់តួអង្គទាំងអស់, ទាំងវិស័យសាធារណៈ និង វិស័យឯកជន។ ដូច្នេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា គ្រប់តួអង្គទាំងអស់នឹងសហការជាមួយផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា និងនិយតករមូលបត្រកម្ពុជា ក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍទីផ្សារនេះជាបន្តទៀត ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល, ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ទីផ្សារ ព្រមទាំងច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន៕
