លោក មេធាវី ឡោ គីមហ្គិច សមាជិកនៃមេធាវីអាស៊ានអន្តរជាតិ។ រូបថត សហការី
ជាទូទៅ ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ខ្លះតែងតែនាំគ្នាលេងតុងទីន ប៉ុន្តែ ការលេងតុងទីន ជាកិច្ចសន្យារវាងគូភាគី ភាគីត្រូវតែបំពេញកាតព្វកិច្ចគ្នា ទៅវិញទៅមក តាមការព្រមព្រៀង។ ក្នុងករណី ភាគីណាមួយ មិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ច ទង្វើរបស់ភាគីនោះ ផ្ទុយនឹងច្បាប់។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានសម្ភាសជាមួយលោកមេធាវី ឡោ គីមហ្គិច នៃក្រុមមេធាវី អាស៊ាន-អន្តរជាតិ ដែលមានអាសយដ្ឋានផ្ទះលេខ ១៦R ផ្លូវ ២៥២ សង្កាត់ចតុមុខ ខណ្ឌដូនពេញ ដែលមានខ្លឹមសារ ដូចខាងក្រោម ៖
ការលេងតុងទីនជាបញ្ហាមួយដែលចាត់ទុកថា ខុសច្បាប់ ហើយអ្នកលេងច្រើនតែស្រុះស្រួលគ្នានិងចាត់ឲ្យមនុស្សម្នាក់ធ្វើតំណាង (មេតុងទីន)។ ប៉ុន្តែពេលមេតុងទីនឬកូនដែលដេញបានរត់គេចខ្លួន តើកូនឬមេតុងទីនមានសិទ្ធិប្តឹងទៅកន្លែងណា?
ករណីនេះមានមេតុងទីនខ្លះ គាត់ចេះតែដាក់ឈ្មោះ បុគ្គល ក, ខ អ៊ីចឹងទៅ ប៉ុន្តែតាមការពិតទៅគ្មានឈ្មោះបុគ្គល ក, ខ នេះពិតប្រាដកទេ ដែលគេហៅថាមេតុងទីននោះកាន់កូនខ្មោច។
ប៉ុន្តែទោះបីជាមេតុងទីននោះគ្មានបានកាន់កូនខ្មោចក៏ដោយ តែនៅពេលដែលកំពុងលេង ហើយគាត់មិនចង់មានបញ្ហាដល់ការប្តឹងផ្ដល់ទៅតុលាការនោះគឺមេតុងទីននោះ គាត់ហៅកូនតុងទីនទាំងអស់មកប្រាប់ថា ឥឡូវនេះ កូនតុងទីនទី១ ឬ ទី២ ដែលដេញបាននោះ គេមិនបង់ឲ្យគាត់ (មេតុងទីន) ទេ អ៊ីចឹងគាត់គ្មានលុយបង់ឲ្យកូនតុងទីនដែលនៅរស់ទេ។ អ៊ីចឹងគាត់ (មេតុងទីន) ត្រូវប្រាប់កូនតុងទីនដែលនៅរស់ថា ពួកគេត្រូវនាំគ្នាផ្តិតមេដៃឲ្យគាត់ដើម្បីប្តឹងទៅតុលាការ។ ប៉ុន្តែក្នុងករណីមេប្រមូលលុយហើយរត់គេចខ្លួនចោលនោះកូនៗតុងទីនក៏ត្រូវមានសិទ្ធិប្ដឹងទៅកាន់តុលាការ ដើម្បីឲ្យជួយរកខុសត្រូវវិញដែរ។
តើករណីនេះអាចប្តឹងទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានទេ? ហើយបើមេតុងទីនប្រមូលលុយរត់ដោយចេតនា តើគាត់អាចហៅថា ឆបោកបានទេ?
ក្នុងករណីនេះពួកគេមិនចាំបាច់អីប្តឹងទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទេ ហើយបើមេតុងទីននោះប្រមូលលុយរត់ដោយចេតនា គឺគាត់ចូលក្នុងបទឆបោកហើយ។
បើយោងមាត្រា ៣៧៧ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌចែងថា អំពើឆបោកគឺជាអំពើបន្លំចំពោះរូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលណាមួយដោយប្រើឈ្មោះក្លែងដោយអះអាងទៅលើឋានៈក្លែង ដោយរំលោភលើឋានៈពិតប្រាកដ ឬដោយប្រើឧបាយកលទុច្ចរិត ហើយដូច្នេះបានទទួលពីបុគ្គលនេះដែលនាំឲ្យខូចប្រយោជន៍របស់បុគ្គលនេះ ឬរបស់តតិយជននូវៈ ១- ការប្រគល់មូលនិធិតម្លៃ ឬ ទ្រព្យសម្បត្តិ អ្វីមួយ។ ២- ការផ្គត់ផ្គង់សេវា។ ៣- ការធ្វើលិខិតដែលមានតម្លៃជាកាតព្វកិច្ច ឬ ជាការឲ្យរួចពីកាតព្វកិច្ច។
ចំពោះការដាក់ទោសទណ្ឌវិញបើយោងតាមមាត្រា ៣៧៨ ចែងថាអំពើឆបោកត្រូវផ្តន្ទាទោសពី ៦ (ប្រាំមួយ) ខែដល់ ៣ (បី) ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ (មួយលាន) រៀលទៅ ៦000 000 (ប្រាំមួយ) លានរៀល។ មាត្រា ៣៧៩ អំពើឆបោកត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ២ (ពីរ) ឆ្នាំទៅ ៥ (ប្រាំ) ឆ្នាំ៕
