លោក សួន វិសាល ប្រធានគណៈមេធាវី។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញ: ក្រុមអ្នកច្បាប់ជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងយុត្តិធម៌ និងស្ថាប័នតុលាការ កាលពីថ្ងៃពុធបានជំរុញឲ្យមេធាវីទាំងអស់ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងត្រូវបន្តការសិក្សាពីច្បាប់ថ្មីៗដែលរដ្ឋសភាទើបអនុម័ត ដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹងផ្នែកច្បាប់ថ្មីៗ ខណៈដែលគណៈមេធាវី បានលើកឡើងពីមានការបំពានដល់វិជ្ជាជីវៈមេធាវី។
ការលើកឡើងនេះបានធ្វើឡើងនៅក្នុងកម្មវិធីមហាសន្និបាតលើកទី ២៤ របស់គណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីប្រមូលបញ្ហាដែលបានជួបប្រទះកន្លងមក និងដាក់ផែនការទិសដៅសម្រាប់ការអនុវត្តនៅពេលអនាគត។ កម្មវិធីនេះមានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួងយុត្តិធម៌ តំណាងតុលាការរាជធានី-ខេត្ត និងមេធាវីជាច្រើនរយនាក់។
លោក អ៊ុក សាវុធ អគ្គព្រះរាជអាជ្ញានៃមហាអយ្យការ អមសាលាឧទ្ធរណ៍ ថ្លែងថាក្នុងនាមជាមេធាវីត្រូវតែរៀបចំខ្លួនឲ្យមានតម្លៃដោយប្រជាពលរដ្ឋ និងមនុស្សទូទៅតែងតែផ្ដល់តម្លៃឲ្យដែលពួកគាត់ថា មេធាវីជាមនុស្សមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ប៉ុន្ដែមេធាវីមួយចំនួនមិនបានដឹងថា ខ្លួនគាត់មានតម្លៃដែលគេគោរពនោះទេ។
.jpg)
លោកបន្តថា ដូច្នេះមេធាវីគ្រប់រូបត្រូវរៀបចំខ្លួនឲ្យបានល្អត្រឹមត្រូវតាមរយៈការដើរ ដេក អង្គុយ ញុំា និងការនិយាយស្ដីជាដើម ព្រោះគេចាត់ទុកមេធាវីជាមនុស្សមានតម្លៃ ចេះដឹងពីច្បាប់ និងយល់ដឹងលើសពីមនុស្សធម្មតា។ លោកបន្ថែមថា អ្នករៀនច្បាប់អាចក្លាយជាអ្នករកស៊ី ប្រកបអាជីវកម្មផ្សេងៗបាន ប៉ុន្ដែអ្នកដែលមិនបានរៀនច្បាប់ មិនអាចមកធ្វើការងារជាមេធាវីបានទេ ព្រោះអ្នករៀនច្បាប់ទើបអាចនិយាយពីច្បាប់បានត្រឹមត្រូវ។
លោកលើកឧទាហរណ៍ថា៖ «មន្ត្រីយុត្តិធម៌ម្នាក់បានធ្វើកំណត់ហេតុលើបទល្មើសអ្វីមួយ ហើយគាត់បានសរសេរកំណត់ហេតុតាមបង្គាប់ជនល្មើស ដើម្បីបានផលប្រយោជន៍ដោយបង្វែរអ្នកធ្វើខុសទៅជាត្រូវ អ្នកត្រូវទៅជាខុស អ្នកត្រូវជាប់គុកដោយអយុត្តិធម៌ រីឯអ្នកខុសដើរលេងសប្បាយនៅខាងក្រៅច្បាប់ ប៉ុន្ដែប្រសិនបើមានការស៊ើបអង្កេតណាមួយឡើងវិញ មន្ត្រីយុត្តិធម៌ម្នាក់នោះ និងកំណត់ហេតុរបស់គាត់នឹងគ្មានតម្លៃ បែរជាផ្ដល់ទុក្ខទោសឲ្យដល់ខ្លួនឯង ហើយក្លាយជាមនុស្សមានមុខសញ្ញាមិនល្អ។ ដូច្នេះត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់វិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌របស់យើង»។
លោក ជីវ សុងហាក់ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងថា ក្រៅពីការគោរពក្រមសីលធម៌ និងដើរតាមវិជ្ជាជីវៈជាមេធាវី ក្រសួងយុត្តិធម៌បានបង្កើតច្បាប់តុលាការពាណិជ្ជកម្មរួចរាល់ហើយ ប៉ុន្ដែបែបបទនីតិវិធីតុលាការពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ដំណើរការតុលាការនេះមិនទាន់ធ្វើរួចរាល់នៅឡើយ។ ដូច្នេះមេធាវីត្រូវតែបន្តសិក្សាច្បាប់ និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីៗទៀត។
លោកបន្តថានៅពេលរៀបចំច្បាប់ និងនីតិវិធីតុលាការពាណិជ្ជកម្មរួចរាល់ ក្រសួងយុត្តិធម៌ នឹងផ្ដល់នីតិសម្បទាដល់ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាដើម្បីដំណើរការតុលាការនេះ ព្រោះវានឹងស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សាលាដំបូងរាជធានី ខេត្ត ក្រុងដែលមានប្រធានតុលាការមួយដាច់ដោយឡែក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដូច្នេះទាំងអស់គ្នាទាំងមេធាវី និងចៅក្រមត្រូវយល់ដឹងអំពីពាណិជ្ជកម្មដែរ ដូចមានការលើកឡើងថា ច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មមានច្រើន ប៉ុន្ដែខ្ញុំមិនដឹងថា មេធាវីទាំងអស់បានបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនតាមបរិបទនៃសង្គមដែរឬនៅទេ? ព្រោះខ្ញុំបានឃើញគណៈមេធាវីមានសិក្ខាសាលាជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្ដែច្បាប់ថ្មី សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ឬច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាទើបអនុម័តថ្មីៗដែលពាក់ព័ន្ធវិស័យពាណិជ្ជកម្ម គឺពេលខ្លះយើងអត់ទាន់បានដឹងបានរៀនសូត្រទេ»។
លោក សួន វិសាល ប្រធានគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានថ្លែងថា កន្លងមកគណៈមេធាវីបានប្រមូលបញ្ហាមួយចំនួន ប៉ុន្ដែត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់អស់ហើយ។ ដោយឡែកបញ្ហាកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ គណៈមេធាវីបានរកឃើញបញ្ហាមួយចំនួនទៀតហើយកំពុងបន្តដោះស្រាយខ្លះ និងដោះស្រាយរួចរាល់មួយចំនួន។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «បញ្ហាទាំងនេះ គឺការបំពានលើវិជ្ជាជីវៈរបស់មេធាវីដែលចំណុចនេះ គណៈមេធាវីបានខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាយកចិត្តទុកដាក់ជាមួយក្រុមប្រឹក្សាគណៈមេធាវី។ បញ្ហាខ្លះ វាអាចកើតចេញពីសមាជិករបស់យើងផ្ទាល់ ដោយសារមិនគោរពក្រមសីលធម៌របស់ខ្លួនដែលតែងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់វិជ្ជាជីវៈរបស់មេធាវី។ ចំណុចនេះយើងបានបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាពិន័យ ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងដាក់ពិន័យដល់មេធាវីដែលបានធ្វើខុសក្រមសីលធម៌ និងវិជ្ជាជីវៈមេធាវី»។
លោក វិសាល បន្ថែមថា៖ «ដោយមានរឿងក្ដីមួយចំនួនក្នុងការអនុវត្ត យើងឃើញថា ដូចជាគាត់ជាអ្នកការពារក្ដី គាត់ជាអ្នកតំណាង គាត់ធ្វើជាសាក្សីក្នុងរឿងក្ដី តែបែរជាតុលាការចោទប្រកាន់គាត់ទៅវិញ។ អ៊ីចឹងចំណុចនេះក៏ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់វិជ្ជាជីវៈមេធាវីដែរ។ គណៈមេធាវីបានធ្វើលិខិតអន្តរាគមន៍ធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកុំឲ្យមានការបំពានដល់វិជ្ជាជីវៈមេធាវី»៕
