គ្រួសារអ្នកញៀនថ្នាំទៅសួរសុខទុក្ខសាច់ញាតិនៅកន្លែងបន្សាបគ្រឿងញៀន (DTA) ពីថ្ងៃ ១៧ មករា។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ឪពុកម្តាយ ឬ អាណាព្យាបាល ដែលមានកូនៗធ្លាក់ខ្លួនក្នុងផ្លូវគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន បង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភខ្លាំង ខណៈដែលបញ្ហាគ្រឿងញៀន បាននិងកំពុងរីករាលដាលកាន់តែខ្លាំងនៅតាមទីជនបទ ស្រុកស្រែចម្ការ ដែលបានបង្កឲ្យមានការភ័យខ្លាចដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍ ដោយពួកគេទាមទារឲ្យមានការទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់។
អ្នកស្រី ព្រំ រ៉ា គឺជាម្តាយមួយរូបដែលត្រូវទទួលរ៉ាប់រងបន្ទុកទាំងស្រុងនៅក្នុងគ្រួសារ ខណៈកូនប្រុសរបស់អ្នកស្រីបានធ្លាក់ខ្លួនតាមការអូសទាញពីក្រុមមិត្តភក្តិឲ្យប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។ ក្នុងអំឡុងពេលមកសួរសុខទុក្ខកូនប្រុសនៅក្នុងមណ្ឌលអប់រំកែប្រែអ្នកញៀនគ្រឿងញៀនមួយកន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី ព្រំ រ៉ា បានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា កូនប្រុសអ្នកស្រីបានធ្លាក់ខ្លួនប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនម្តងហើយម្តងទៀត បើទោះបីជាបានយកមកព្យាបាលជាច្រើនដងហើយក៏ដោយ។
ស្ត្រីសម្បុរស្រអែម វ័យ ៦១ ឆ្នាំរូបនេះបានបន្ទោសទៅលើមជ្ឈដ្ឋានទូទៅនៅក្នុងសហគមន៍ដែលពោរពេញទៅដោយអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ហើយការចរាចរគ្រឿងញៀននៅក្នុងសហគមន៍ក៏មានយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ដោយអាចរកទិញបាននៅគ្រប់ទីកន្លែង។
មិនបង្អង់យូរ អ្នកស្រី ព្រំ រ៉ា ក៏បានបន្លឺសំឡេងខ្លាំងបន្តិច ដោយនិយាយថា៖ «វារញ៉េរញ៉ៃមែនទែន ពពាក់ពពូនគ្នាពេញហ្នឹង ជក់ពេញភូមិហ្នឹង។ ជាពិសេស ក្មេងៗ ប្រើគ្រឿងញៀនឡើងពេញហ្នឹង បើគាត់រកទិញ (គ្រឿងញៀន) ស្រួលយ៉ាងហ្នឹង។ ខ្ញុំបារម្ភណាស់ បារម្ភកូនខ្ញុំ ចេញមកនៅតែប្រព្រឹត្តដដែលជាដដែលទៀត បើយ៉ាងហ្នឹង»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកស្រី អ៊ឹម សាវាត អាយុ ៧៣ ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងភូមិព្រែកកាត់ សង្កាត់តាក្តុល ខេត្តកណ្តាល បាននិយាយថា សហគមន៍អ្នកស្រីក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ។ ការចរាចរគ្រឿងញៀន ចេះតែមានភាពទូលាយទៅៗ ហើយការអូសទាញរបស់ក្រុមជនទុច្ចរិតឲ្យងាកមករកគ្រឿងញៀនក៏រឹតតែសម្បូរបែប ដែលធ្វើឲ្យក្មេងៗ ងាយធ្លាក់ខ្លួនកាន់តែខ្លាំងឡើង។
អំឡុងពេលកូនប្រុសធ្លាក់ខ្លួនចូលក្នុងអន្ទាក់នៃគ្រឿងញៀន អ្នកស្រី សាវាត បានរងទុក្ខឈឺចិត្ត និងខាតបង់ថវិកាជាច្រើន ព្រោះនៅពេលដែលកូនប្រុសត្រូវការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន គឺគាត់ហាក់ដូចជាមនុស្សម្នាក់ ដែលបាត់បង់ស្មារតី និងមិនអាចធ្វើការរកស៊ីជួយការងារអ្វីបាននោះទេ។
ដោយហេតុតែបារម្ភពីស្ថានភាពកូន អ្នកស្រី សាវាត មិនបង្អង់យូរដោយបានបញ្ជូនកូនប្រុសរបស់ខ្លួនមកព្យាបាលដើម្បីបន្សាបគ្រឿងញៀននៅមណ្ឌលអប់រំមួយកន្លែង។ អ្នកស្រី រំពឹងថា កូនប្រុសនឹងក្លាយទៅជាមនុស្សមានស្មារតីធម្មតាដូចដើមវិញ ហើយនឹងលែងបារម្ភបន្តទៀត បើស្ថានភាពក្នុងសហគមន៍ ក៏ត្រូវបានទប់ស្កាត់ជុំវិញការរីកសាយភាយគ្រឿងញៀនដ៏ខ្លាំងក្លានេះ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលបិទការចរាចរគ្រឿងញៀនហ្នឹងឲ្យអស់ កុំឲ្យមានអ៊ីចឹងទៀតឲ្យសង្គមនេះល្អទៅមុខ។ ព្រោះបើមិនអ៊ីចឹងទេ កូនខ្មែរខូចស្ទើរ ១០០ ភាគរយ បើទោះជាកូនអ្នកល្អជាប៉ុនណា ក៏វង្វេងជាមួយគ្រឿងញៀនអស់ដែរ តាមរយៈការអូសទាញពីសង្គមដែលពោរពេញដោយគ្រឿងញៀននេះ»។
ហួសឆ្ងាយពីស្ថានភាពដែលអ្នកស្រី សាវាត ជួបប្រទះក្នុងខេត្តកណ្តាល សម្រាប់អ្នកស្រី វ៉ាន់ ធី ដែលត្រូវជាម្តាយកូនប្រុសស្រីតូចៗចំនួន ២ នាក់ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងឃុំវាលរេញ ខេត្តព្រះសីហនុឯណោះវិញបាននិយាយថា ក្នុងនាមជាម្តាយ នៅពេលឃើញស្ថានភាពផ្ទាល់ភ្នែកពីការរីកសាយភាយគ្រឿងញៀនកាន់តែខ្លាំងក្នុងសហគមន៍ ពិតជាបារម្ភ។ ការបារម្ភរបស់អ្នកស្រី ព្រោះថា នៅពេលដែលកូនៗរបស់ខ្លួនធំធាត់ឡើងក៏អាចនឹងធ្លាក់ខ្លួនជាទាសករនៃគ្រឿងញៀននេះដែរ។
អ្នកស្រីបានបង្ហាញក្តីបារម្ភយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ពីមុន ទោះយើងមានប្រាក់ ក៏យើងពិបាករកដែរ ប៉ុន្តែពេលនេះឲ្យតែមានប្រាក់ គឺទិញគ្រឿងញៀនស្រួលតែម្តងឲ្យតែថាមានលុយ គឺរកទិញបានគ្រប់កន្លែង។ ការលក់គ្រឿងញៀននេះ គឺដូចលក់ស្ករគ្រាប់អ៊ីចឹង»។
ក្នុងពិធីប្រកាសផ្សព្វផ្សាយដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការផែនការសកម្មភាពជាតិ ស្តីពីការទប់ស្កាត់អំពីហិង្សាលើស្ត្រី ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែមករា លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏បានលើកឡើងពីក្តីបារម្ភជុំវិញបញ្ហា គ្រឿងញៀន ដែលវាស្ថិតក្នុងកម្មវិធីគោលនយោបាយ ភូមិ-ឃុំ មានសុវត្ថិភាពក្នុងការអនុវត្តនាពេលកន្លងទៅផងដែរ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីទទួលស្គាល់ថា ការទប់ស្កាត់បទល្មើសគ្រឿងញៀនគឺទទួលបានលទ្ធផលច្រើន ហើយចំនួនចាប់ជនល្មើសជួញដូរគ្រឿងញៀន និងវត្ថុតាងគ្រឿងញៀនមកដាក់ទោសក៏បានកាន់តែច្រើនដែរ។ ប៉ុន្ដែស្ថានភាពនៃការរីករាលដាលចូលសហគមន៍ គឺមិនទាន់ធូរស្រាលនោះទេ។
លោក ស ខេង បញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ឆ្នាំ ២០១០-២០២០ គឺលទ្ធផលនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយ ភូមិ-ឃុំមានសុវត្ថិភាពនេះគឺទទួលបានជោគជ័យធំណាស់។ ប៉ុន្ដែទោះបីយ៉ាងណា យើងឃើញថា នៅមានបញ្ហាខ្លះដែលនៅតែជាបញ្ហា ហើយអាចធំជាងពីមុនថែមទៀត ឧទាហរណ៍បញ្ហាគ្រឿងញៀន ដោយសារទីផ្សារគ្រឿងញៀន វារីករាលដាលធំ»។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ សមត្ថកិច្ច បង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានជិត ១ ម៉ឺនករណីដោយមានការកើនឡើងជាង ២២ ភាគរយ និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ២ ម៉ឺននាក់កើនឡើងជាង ២ ពាន់នាក់ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៨។ ចំណែកក្នុងឆ្នាំ ២០២០ កន្លងទៅនេះ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនទូទាំងប្រទេសជាង ១ ម៉ឺនករណី ដោយឃាត់មនុស្សជាង ២ ម៉ឺននាក់។ របាយការណ៍ដដែលបានឲ្យដឹងថា ក្នុង ១ ឆ្នាំនេះ សមត្ថកិច្ចដកហូតថ្នាំញៀន និងសារធាតុញៀនផ្សេងទៀត សរុបចំនួនជាង ៣ ០០០ គីឡូក្រាម។
លោក ហង្ស ពិទូរ នាយកការិយាល័យរដ្ឋបាលមណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទា ព្យាបាល អ្នកញៀនគ្រឿងញៀន ឌីធីអេ បានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា មានហេតុផលច្រើនទៀតដែលជំរុញឲ្យយុវជន និងកុមារចាប់ផ្ដើមប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ដូចជា ការបង្ខំពីមិត្តភក្តិ ការប្រើតាមគ្នា ឬមានគេលួចដាក់ឲ្យប្រើដោយមិនដឹងខ្លួន ហើយក៏ចាប់ផ្ដើមមានអារម្មណ៍ញៀន។
លោកបន្តថា គ្រឿងញៀនបានបង្កផលប៉ះពាល់ជាច្រើនចំពោះផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ និងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់គ្រួសារ និងសង្គមជាតិដែលបង្កឲ្យមានអំពើលួច ឆក់ ប្លន់ និងការកាប់សម្លាប់នៅក្នុងសហគមន៍ជាច្រើន។ លោកថា បញ្ហាគ្រឿងញៀន បើកាន់តែរីករាលដាលខ្លាំងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ នោះភាពអសន្តិសុខក្នុងសង្គមក៏ពិបាកគ្រប់គ្រងទៅតាមនោះដែរ។
បើតាមលោក ហង្ស ពិទូរ មណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទា និងព្យាបាលអ្នកញៀនគ្រឿងញៀនរបស់លោកគឺមានអ្នកញៀនគ្រឿងញៀនមកទទួលការព្យាបាលជិត ៤០០ នាក់ ហើយតួលេខនេះចេះតែកើនច្រើនឡើងៗ ខណៈស្ថានភាពនៃការប្រើប្រាស់ ចេះតែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។ អាណាព្យាបាល ដែលនាំកូនៗមកព្យាបាល មិនត្រឹមតែមាននៅក្នុងទីប្រជុំជន ឬទីក្រុងនោះទេ បច្ចុប្បន្នតួលេខអ្នកមកពីតាមសហគមន៍ដាច់ស្រយាលក៏មានមិនតិចនោះដែរ។
លោករៀបរាប់ថា៖ «កាលពីមុន យើងឃើញថ្នាំញៀន កើតមានតែកន្លែងទីប្រជុំជន ឬកន្លែង អនាធិបតេយ្យមួយចំនួន។ ប៉ុន្តែពេលនេះ ស្រាប់តែមានការចែកចាយ និងប្រើប្រាស់យ៉ាងហូរហែ មិនថាកន្លែងដាច់ស្រយាលប៉ុនណា ក៏មានការចែកចាយ និងប្រើប្រាស់ដែរ។ បើស្ថានភាពនៅតែបន្ត មិនមានការចុះថមថយ នោះផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមាននឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងដល់សង្គម ជាពិសេសសុខសុវត្ថិភាពរបស់ក្រុមគ្រួសារនីមួយៗ»។
ទន្ទឹមនឹងការព្រួយបារម្ភនេះលោក ហង្ស ពិទូរ រំពឹងថា រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងបង្កើនការបង្ក្រាប ទប់ស្កាត់បន្ថែមទៀត។ ជាងនេះទៀតត្រូវស្វែងរកមេខ្លោងធំ ដែលនៅពីក្រោយការចរាចរគ្រឿងញៀននៅក្នុងប្រទេសយកមកផ្តន្ទាទោសឲ្យបាន។ ការពង្រឹងទប់ស្កាត់នៅតាមសហគមន៍ គឺជារឿងចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ក្នុងសហគមន៍គ្មានការចរាចរគ្រឿងញៀន៕
