ព្រះសីហនុៈ មេឃុំបិតត្រាំង លោក មាចចាន់ កាលពីថ្ងៃចន្ទបានស្នើឲ្យភាគីវិវាទដីធ្លី ចរចាគ្នាដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយឈ្នះទាំងសងខាងក្រោយទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងជាបន្តបន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៧៧ គ្រួសារឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយលើករណីវិវាទដីធ្លី ជាមួយឧកញ៉ាម្នាក់ និងឈ្មួញគួកជេដីនៅភូមិពូធឿង។
លោក មាច ចាន់ ថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីថ្ងៃចន្ទថា ពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយលោក ឡាញ ភារ៉ា មានងារជាឧកញ៉ា និងលោក ផូ ឆាំ ជាអ្នកគួកជេដីដែលបានមកដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅអាជ្ញាធរឃុំជាបន្ដបន្ទាប់ឲ្យទៅជួបតំណាងក្រុមហ៊ុន ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ ព្រោះករណីវិវាទដីធ្លីនេះក្នុងចំណោមពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារមានពលរដ្ឋមួយចំនួនបានលក់ដីឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនរបស់ឧកញ៉ា និងមួយចំនួនមិនទាន់លក់។
លោកថ្លែងថា៖ «រឿងនេះ យើងបានពិភាក្សាជាមួយភាគីក្រុមហ៊ុនដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋទៅជួបជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុន ព្រោះគេមានស្នាក់ការនៅទីតាំងដីនោះតែម្ដង ដែលមានក្រុមការងារនៅប្រចាំការ បើសិនជាពិនិត្យឯកសារទៅឃើញថា ភាគីពលរដ្ឋមិនទាន់បានលក់ដីទេខាងភាគីក្រុមហ៊ុន គេនឹងកាត់ឆ្វៀលជូនប្រជាពលរដ្ឋវិញ។ ប៉ុន្ដែប្រសិនបើជាពលរដ្ឋបានលក់ដីហើយ បន្លំយកដីនោះទៅលក់ឲ្យគេផ្សេង ហើយឈ្មោះគាត់នោះបានលក់ហើយ នោះនឹងគិតពីនីតិវិធីផ្លូវច្បាប់ដែលភាគីខាងក្រុមហ៊ុនបាននិយាយច្បាស់ណាស់»។
លោក មាច ចាន់ បានអះអាងថាពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារ ដែលមានវិវាទដីជាមួយឧកញ៉ា និងអ្នកគួកជេដីនេះគឺជាពលរដ្ឋរស់នៅជាក់ស្ដែងនៅក្នុងភូមិ ពូធឿងនេះតែម្ដង។ ប៉ុន្ដែក្នុងចំណោមពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារនេះ មានពលរដ្ឋមួយចំនួនបានលក់ដីទៅឲ្យអ្នកគួកជេដី លោក ផូ ឆាំ រួចហើយ។
លោកមេឃុំឲ្យដឹងថា ក្រោយជួបតំណាងប្រជាពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារ កាលពីពេលថ្មីៗនេះលោកបានរកឃើញថា មានប្រជាជនមួយចំនួនបានលក់ដីរួចហើយ បែរជាប្រាប់ថា មិនទាន់លក់ ហើយក្នុងទីតាំងដីវិវាទនេះ ក៏មានប្រជាជនមួយចំនួនគាត់ជាអ្នកទិញបន្ដពីពលរដ្ឋ និងឈ្មួញផ្សេងៗទៀតដែលនាំឲ្យមានការស្មុគស្មាញក្នុងការដោះស្រាយ។ ប៉ុន្ដែចំពោះលោក ឧកញ៉ា ឡាញ ភារ៉ា គឺមានឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយលើបញ្ហានេះជាមួយពលរដ្ឋ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដើម្បីជាដំណោះស្រាយឆ្លើយតបជូនប្រជាពលរដ្ឋគឺយើងចង់ឲ្យភាគីទាំង ២ ចរចាគ្នា។ បើសិនជាក្រុមហ៊ុនមិនទាន់ទិញដីពលរដ្ឋឲ្យទិញដីពលរដ្ឋនោះទៅ បើសិនពលរដ្ឋមិនព្រមលក់ដីពួកគាត់ទេយើងស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនកាត់ឆ្វៀលដីឲ្យពលរដ្ឋវិញទៅ។ នេះជាដំណោះស្រាយរបស់យើង»។
ករណីវិវាទដីធ្លីនេះបានកើតឡើងតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ ២០១០ ដោយពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារ បានស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ទៅកាន់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន សូមឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយ។ ក្រោយមកខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីកាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១០ ក៏បានបញ្ជូនលិខិតស្នើសុំអន្តរាគមន៍នេះទៅកាន់ក្រសួងយុត្ដិធម៌ពិនិត្យ។ ក្រោយពេលក្រសួងយុត្ដិធម៌ទទួលបានលិខិតស្នើសុំនេះ និងពិនិត្យរួចនៅថ្ងៃទី ៤ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១០ ក៏បានប្រាប់ទៅសាលាដំបូងខេត្ដព្រះសីហនុឲ្យចុះអន្តរាគមន៍។
ក្រោយកិច្ចអន្តរាគមន៍របស់តុលាការខេត្ដព្រះសីហនុនៅថ្ងៃទី ២៤ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១០ តុលាកាខេត្ដព្រះសីហនុបានទទួលស្គាល់ និងប្រគល់ដីដែលមានវិវាទទាំង ៩០ ហិកតា ទៅដល់ពលរដ្ឋវិញ។
លោក ហាយ គក មេភូមិពូធឿងបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃចន្ទដោយបានទទួលស្គាល់ថា លោក ផូ ឆាំ ពិតជាបានមកទិញដីប្រជាពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារនោះមែន ប៉ុន្ដែមិនបានទិញដីទាំង ៩០ ហិកតានោះ អស់ ១០០ ភាគរយទេ។
លោកមេភូមិប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំក៏មានដីដែរប៉ុន្ដែតិចតួច។ លោក ផូ ឆាំ គាត់មកទិញដីនៅក្នុងភូមិយើងខ្ញុំនេះតាំងពីមុនខ្ញុំមកធ្វើជាមេភូមិក្នុងឆ្នាំ ១០១២ ទៅទៀត គាត់មកទិញតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០ ជាងម្ល៉េះកាលនោះខ្ញុំនៅជាពលរដ្ឋធម្មតាដែរ។ ដូច្នេះចំពោះថាតើគាត់ទិញដីបានប៉ុន្មាននោះខ្ញុំមិនដឹងទេ»។
លោក គុយ ម៉ាប់ ពលរដ្ឋ ១ រូប ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋទាំង ៧៧ គ្រួសារ ដែលមានវិវាទដីធ្លីនេះបានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃចន្ទថា យុទ្ធសាស្ដ្ររបស់ក្រុមហ៊ុនគឺមកសង់ផ្ទះនៅលើដីទាំង ៩០ ហិកតា ដែលកំពុងមានជម្លោះនោះ ហើយបើសង់ចំដីពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងភូមិជាក់ស្ដែងពលរដ្ឋបានតវ៉ាភ្លាម ហើយក្រុមហ៊ុនក៏ឈប់សាងសង់។ ប៉ុន្ដែបើក្រុមហ៊ុនសាងសង់ចំដីដែលមានម្ចាស់នៅឯភ្នំពេញ ឬនៅខេត្ដឆ្ងាយ ហើយម្ចាស់ដីមិនដឹងគឺមិនមានអ្នកតវ៉ាទេ។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «ពេលក្រុមហ៊ុនមកសាងសង់ ពលរដ្ឋឃើញចុះទៅឃាត់ គេព្រមានថា មិនមែនដីរបស់ខ្លួនឯង កុំចេះតែមកឃាត់ប្រយ័ត្នមានរឿង។ កន្លែងដីខ្ញុំគេមិនទាន់សាងសង់មកដល់ទេ គេចាប់ផ្ដើមសង់ផ្ទះម្ដង ៤ ហិកតាម្ដង ៤ ហិកតា ក្នុងដី ៩០ ហិកតានេះ។ យើងបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅអាជ្ញាធរឃុំដែរ ប៉ុន្ដែមិនមានការដោះស្រាយអីសោះ ឥឡូវកំពុងស្វែងរកការអន្តរាគមន៍បន្ថែមទៀត»។
លោក បាន សីយុទ្ធ មេធាវីតំណាងភាគី ឧកញ៉ា ឡាញ ភារ៉ា បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញថា ភាគីម្ចាស់ដីខាងលោកឧកញ៉ាមានជំហរក្នុងការដោះស្រាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដោយផ្អែកទៅលើឯកសារច្បាស់លាស់។
លោកថ្លែងថា៖ «គោលជំហរដោះស្រាយ អ្នកណាចូលទៅចាក់ដីហើយអស់លុយថ្លៃដី ដោយពួកគាត់អត់ដឹងថា គេមានប្លង់រឹង គាត់ទៅទិញតាមប្លង់ក្រោយគេជ្រុល ហើយទៅចាក់ដីអស់ថ្លៃដី ១ ម៉ឺនយើងឲ្យ ១ ម៉ឺនវិញ គឺដោះស្រាយបែបនេះ។ ជំហរមួយទៀតប្រសិនបើខាងយើងមិនបានទិញពិតប្រាកដទេ យើងនឹងពិនិត្យទៅលើលទ្ធភាពប៉ុន្ដែជាទូទៅភាគច្រើន អ្នកដែលមកតវ៉ានោះបានលក់ដីទៅឲ្យគេអស់ទៅហើយ ហើយមកនៅកាន់កាប់ដីហ្នឹងទៀត»។ លោកអះអាងថា៖ «អ្នកខ្លះ ឪពុកគាត់លក់ឲ្យគេហើយតាំងពីគាត់នៅតូចៗពេល ១០-២០ ឆ្នាំក្រោយមក គាត់រស់នៅកន្លែងនោះគាត់សុំសិទ្ធិកាន់កាប់នៅលើប្លង់រឹងរបស់គេ (ភាគីឧកញ៉ា)»។
លោក សីយុទ្ធ បញ្ជាក់ថា បើពលរដ្ឋដែលអះអាងថាខ្លួនជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិដីពិតប្រាកដឲ្យយកឯកសារមកបញ្ជាក់ នោះភាគីខាងលោកឧកញ៉ានឹងបន្ដដោះស្រាយឲ្យ៕