ខណៈក្រសួងសុខាភិបាលខំពង្រឹងប្រព័ន្ធសេវាសុខាភិបាលរដ្ឋពីថ្នាក់ជាតិដល់មណ្ឌលសុខភាពជនបទ ប៉ុន្តែហាក់ដូចជាមិនទាន់មានយន្តការដាក់ទណ្ឌកម្មលើគ្លីនិកឯកជនទំនើបៗនៅទីក្រុង ចំពោះការធ្វេសប្រហែសធ្វើឲ្យស្លាប់ម្តាយ ឬក៏ស្លាប់ទាំងម្តាយ និងកូនពេលឆ្លងទន្លេនៅឡើយទេ បើទោះជាមានការផ្សព្វផ្សាយជាហូរហែពីករណីនេះក្ដី ។
ខណៈដែលវិស័យសារព័ត៌មាន និងបណ្តាញសង្គមកំពុងរីកសាយពីទីក្រុងដល់ជនបទថ្វីបើមានទាំងព័ត៌មានវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានក្តី ប៉ុន្តែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះគឺមានព័ត៌មានគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយនៅភ្នំពេញដែលបានផ្សព្វផ្សាយពីការស្លាប់ម្តាយ ឬក៏ការស្លាប់ទាំងម្តាយ និងទារកផ្ទួនៗអំឡុងពេលសម្រាលកូននៅគ្លីនិកឯកជនក្នុងពេលដែលពីមុនការស្លាប់បែបនេះ គេតែងគិតថាមានតែនៅតាមតំបន់ជនបទដែលខ្វះសម្ភារ និងឧបករណ៍សង្គ្រោះគ្រប់គ្រាន់ និងការខ្វះឆ្មបដែលមានវិជ្ជាជីវៈ ឬក៏គេគិតថាការស្លាប់មាតាដោយសារឆ្មបបុរាណដែលសម្រាលកូនតាមផ្ទះនៅតាមជនបទ។
ផ្ទុយទៅវិញការស្លាប់មាតាពេលឆ្លងទន្លេនៅតាមជនបទនានាបែរជាស្ងប់ស្ងាត់ ព្រោះកម្មវិធីថា្នក់ជាតិបានខំប្រឹងប្រែងសាងសង់អគារពេទ្យផ្តល់ទាំងបច្ចេកទេសផ្តល់ទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដល់ឆ្មប និងគិលានុបដ្ឋាយិកា ដោយដាក់ពិន្ទុតាមមណ្ឌលសុខភាព និងមន្ទីរពេទ្យបង្អែកស្រុកទៅតាមទម្រង់ប្រព័ន្ធតាមដាន និងវាយតម្លៃ និងបើកឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងទទួលរង្វាន់តាមមណ្ឌលសុខភាពណាដែលឆ្នើមជាងគេទូទាំងប្រទេសចំនួន ៥ រៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីកាត់បន្ថយការស្លាប់មាតា និងទារកនៅពេលសម្រាលកូននៅកន្លែងផ្តល់សេវាសុខាភិបាលសាធារណៈ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ថវិកា ៦ ម៉ឺនរៀលបន្ថែមជូនឆ្មបដែលសម្រាលបានទារកម្នាក់ទៀតផង។ ទន្ទឹមនឹងនេះឆ្មបបុរាណក៏ត្រូវបានលុបបំបាត់ស្ទើរតែទាំងស្រុងនៅតាមជនបទពោលគឺលែងឲ្យពួកគាត់ដើរសម្រាលកូនតាមផ្ទះដូចកាលពីមុនទៀតហើយ។
ឧទាហរណ៍នៅស្រុកប្រតិបត្តិសុខាភិបាល អង្គរជុំ ខេត្តសៀមរាបបានប្រកាសថាគ្មានឆ្មបបុរាណសម្រាលកូនតាមផ្ទះទៀតទេតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មកហើយកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ មណ្ឌលសុខភាពចារឈូក នៅស្រុកប្រតិបត្តិអង្គរជុំនេះ បានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១ ទូទាំងប្រទេសលើការបម្រើសេវាល្អ កន្លែងស្អាត ការគ្រប់គ្រងល្អ គ្មានស្ត្រី និងទារកណាម្នាក់ស្លាប់ដោយសារសម្រាលកូននៅទីនោះ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គសន្និបាតក្រសួងសុខាភិបាលក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។
ចាប់តាំងពីកំណែទម្រង់ថ្មីៗនេះមកស្រុកប្រតិបត្តិអង្គរជុំដែលមានទីតាំងនៅជនបទ តែត្រូវបានកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិ ម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានាកោតសរសើរចំពោះការគ្រប់គ្រង ការផ្តល់សេវាល្អ និងប្រព័ន្ធបញ្ជូនបានល្អជូនពលរដ្ឋជាពិសេសគឺគ្មានការស្លាប់មាតា និងទារកនៅពេលសម្រាលនៅទីនោះទៀតទេ។ ឧទាហរណ៍ទាំងនេះគឺអ្វីដែលក្រសួងសុខាភិបាលបានខិតខំពង្រឹង និងផ្តល់ទំនុកចិត្តដល់ពលរដ្ឋដែលមកទទួលសេវាសុខាភិបាលរដ្ឋ ដែលជាលទ្ធផលឃើញថា អត្រាស្លាប់មាតាមានការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់មកត្រឹម ២០៦ នាក់ក្នុងចំណោមទារកកើតរស់ ១០ ម៉ឺននាក់ (CDHS, 2014)។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយទាំងក្រសួងសុខាភិបាលទាំងគណៈគ្រូពេទ្យ ហាក់បីដូចជាមិនទាន់បានយកចិត្តទុកដាក់លើការដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះគ្លីនិកឯកជន និងគ្រូពេទ្យណាដែលប្រព្រឹត្តខុសវិជ្ជាជីវៈ ឬក៏ប្រូតូកូលថ្នាក់ជាតិនៅឡើយទេ។ ផ្ទុយទៅវិញហាក់ដូចជាមានការសម្របសម្រួលស៊ុមគ្រលុំៗគ្នាឯងច្រើនជាងគិតពីជីវិតអ្នកជំងឺស្លាប់ដែលមើលទៅដូចធម្មតាសម្រាប់ពួកគាត់។ សកម្មភាពបែបនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាហាក់ដូចជាខ្លាចប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍ជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ខ្លះនៅក្រសួងក៏ដូចជាគណៈគ្រូពេទ្យដែលមិនមានភាពឯករាជ្យដូចគណៈមេធាវីទេ ដែលគេហ៊ានព្រមានពិន័យ និងបញ្ឈប់អាជីពមេធាវី បើប្រព្រឹត្តខុស។
មកទល់ពេលនេះដូចជាគ្មានគ្រូពេទ្យ ឬក៏ឆ្មបឯកជនណាម្នាក់ទទួលរងនូវទណ្ឌកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏បញ្ចប់អាជីពចំពោះការធ្វេសប្រហែសធ្វើឲ្យស្លាប់ម្ដាយ ឬកូននៅឡើយទេ។ អ៊ីចឹងហើយទើបបានគ្រូពេទ្យឯកជននៅតាមគ្លីនិកខ្លះ មិនព្រមបញ្ជូនអ្នកត្រូវសង្គ្រោះមកមន្ទីរពេទ្យជាតិ បើទោះជាដឹងថាជនរងគ្រោះមិនស្រួលខ្លាំងក៏ដោយពោលគឺគ្រូពេទ្យនៅព្យាយាមសម្រាល ឬក៏ឆ្កឹះឆ្កៀលវះកាត់ឲ្យអស់ចិត្តយកលុយចូលគ្លីនិកខ្លះសិនកុំឲ្យគេថាអន់ ឬក៏កុំឲ្យមកគ្រូពេទ្យថ្នាក់ជាតិស្តីបន្ទោស។
ពេលខ្លះអ្នកជំងឺស្លាប់រួចហើយបានដាក់អុកស៊ីហ្ស៊ែនរួចបញ្ជូនចេញទៅមន្ទីរពេទ្យជាតិធំៗហើយសរសេរក្នុងរបាយការណ៍ ឬក៏កំណត់ហេតុថាអ្នកជំងឺ ឬក៏ស្ត្រីដែលមកឆ្លងទន្លេបានស្លាប់ពេលបញ្ជូនពីគ្លីនិកទៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដែលហាក់មានចេតនាសម្រាលការដាក់បន្ទុក។
ករណីស្លាប់មាតាពេលឆ្លងទន្លេខ្លះគឺមកគ្រូពេទ្យខ្វះសមត្ថភាពខ្លួនឯងតែមិនទទួលស្គាល់ការពិតឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀតឲ្យតែបានលុយចូលច្រើនគឺពេលអ្នកជំងឺឈានជើងចូលគ្លីនិកភ្លាមគឺលែងឲ្យចេញវិញតែម្តងហើយដើម្បីឲ្យបានល្បីថាបង្កើតកូនបានលឿនតាមពិតគឺនៅគ្លីនិកខ្លះគ្រូពេទ្យចាក់ថ្នាំបង្ខំឲ្យបើកមាត់ស្បូនដែលភាសាបច្ចេកទេសថា (Épreuve de travail)។ នេះគឺអ្វីដែលខ្ញុំធ្លាប់បានរៀនផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ និងសុខភាពបន្តពូជ។
តែការប្រើថ្នាំបង្ខំឲ្យកើតមុនធម្មជាតិនេះហើយដែលធ្វើប៉ះពាល់ដល់ការរហែកមាត់ស្បូន ឬក៏រហែកស្បូនតែម្តងបណ្តាលឲ្យធ្លាក់ឈាមច្រើន ហើយករណីនេះ បើជួយមិនទាន់គឺស្លាប់ទាំងម្តាយ និងទារក។ ម្យ៉ាងវិញទៀតថ្នាំចាក់បង្ខំឲ្យកើតកូនមុនប្រភេទខ្លះ គឺមិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់ក្នុងប្រូតូកូលថ្នាក់ជាតិនោះទេ។
ដោយឡែកសមត្ថកិច្ចនគរបាលក៏មិនដឹងពីបញ្ហាចាក់ថ្នាំបង្ខំឲ្យកើតមុននេះដែរ ហើយបើសួរទៅតុលាការក៏មិនដឹងពីវិជ្ជាជីវៈពេទ្យនេះដូចគ្នា ខណៈស្ត្រីមកឆ្លងទន្លេ និងក្រុមគ្រួសារគាត់ដែលមិនមែនជាគ្រូពេទ្យក៏មិនដឹងគឺបានត្រឹមតែត្អូញត្អែរ ទួញសោក និងសម្ដែងការក្រៀមក្រំតាមហ្វេសប៊ុក និងតាមសារព័ត៌មានពីការស្លាប់ប្រពន្ធ ឬក៏កូនស្រីរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះពោលគឺសូម្បីតែការស្លាប់ដោយសារអ្វីក៏មិនដឹង ហើយក៏មិនហ៊ានប្រាប់គេដែរ។ អ្វីដែលសំខាន់ពួកគេទៅគ្លីនិកឯកជនគឺដោយមានជំនឿថា ទីនោះមានគ្រូពេទ្យល្អៗ ឧបករណ៍ទំនើប និងបម្រើសេវាល្អបើទោះជាថ្លៃក៏ដោយ។ តែចុងក្រោយគី្លនិកឯកជនទាំងនោះយកតែគ្រូពេទ្យភាគច្រើនពីរដ្ឋហើយក៏បញ្ជូនទៅពេទ្យរដ្ឋវិញដដែល។ តើឲ្យជឿគ្លីនិកឯកជនដូចម្តេចទៀតទៅ? តែយ៉ាងហោចណាស់ក៏មានគ្លីនិកឯកជនឡាំប៊ុនថន មួយដែលមានគ្រូពេទ្យចេញមុខបកស្រាយហើយឲ្យមានការស៊ើបអង្កេត បន្ទាប់ពីមានការស្លាប់ទាំងម្តាយ និងទារកនៅពេលមកសម្រាលកូននៅគ្លីនិកនេះ។ ចុះគ្លីនិកឯកជនដទៃទៀតគួរឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតតាមបច្ចេកទេស និងឥរិយាបថប្រព្រឹត្តរបស់គ្រូពេទ្យជួយសង្គ្រោះផងដែរឬ?
សរុបមកវិញរាជរដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតគណៈកម្មការមួយដែលមានស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចូលរួមសម្រាប់បើកការស៊ើបអង្កេតគ្លីនិកឯកជន ឬពេទ្យឯកជនដែលសម្រាលឲ្យស្ត្រីជាម្ដាយស្លាប់នៅពេលឆ្លងទន្លេនោះ ព្រោះការស្លាប់មនុស្សសម័យនេះលែងគិតថាជាការស្លាប់ធម្មតាៗដូចពីមុនទៀតហើយ។
រីឯកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិក៏រឹតបន្តឹងប្រព័ន្ធតាមដាន និងវាយតម្លៃគ្លីនិកឯកជនផងដែរ ចំពោះការស្លាប់មាតានៅទីនោះដែលជាការធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទិន្នន័យថ្នាក់ជាតិផងដែរ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com