ទិដ្ឋភាពនៅទីតាំងរថយន្តបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅស្ពានឫស្សីកែវ។ រូបថត BTV
ភ្នំពេញ: ខណៈពេលអ្នកដំណើរគោរពច្បាប់ដោយឈប់យានយន្ដនៅចំណុចភ្លើងស្ដុបក្រោមស្ពានអាកាសឫស្សីកែវ ក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ ស្រាប់តែមានសោកនាដកម្មមួយ បានកើតឡើង។ រថយន្ត ១ បាំងកន្លះ ១ គ្រឿង បើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹងបានបុករះទៅលើរថយន្ដ និងម៉ូតូជាច្រើនគ្រឿង បានបណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ ៤ នាក់ និងរងរបួសជាច្រើននាក់។
រយៈពេលត្រឹមតែសប្តាហ៍ទី ១ នៃឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជាមានអ្នកស្លាប់ជាង ២០ នាក់ និងរបួសជិត ៨០ នាក់ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភចំពោះសុវត្ថិភាពលើដងផ្លូវកាន់តែខ្លាំង។ បើទោះជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ ក៏គ្រោះថ្នាក់នៃការបើកបរក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងនៅតែបន្តកើតមាននៅលើដងផ្លូវ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងក្នុងកម្មវិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារឆ្នាំ ២០២៣ និងលើកទិសដៅការងារបន្តឆ្នាំ ២០២៤ របស់ក្រសួងព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ២៣ ខែមករាដោយបានណែនាំឱ្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិពង្រឹងវិធានការត្រួតពិនិត្យជាតិអាល់កុលឡើងវិញ ដើម្បីទប់ស្កាត់សោកនាដកម្មគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
លោកថ្លែងថា៖ «សោកនាដកម្មណាស់! យើងមើលទៅដឹងហើយ។ គ្មាននរណាចង់ទេ សូម្បីតែបើកក៏មិនចង់ដែរ។ ប៉ុន្ដែអាហ្នឹង [គ្រឿងស្រវឹង] វានៅក្នុងខ្លួន ដូច្នេះ ត្រូវធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេចដើម្បីទប់អាហ្នឹងកុំឱ្យវាចូលខ្លួន ហើយទៅបើកបរអត់ប្រយ័ត្នប្រយែង។ ពង្រឹងច្បាប់! ពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យអាហ្នឹង»។
លោកបន្ដថា ទោះមានការដោះស្រាយសម្របសម្រួលសំណង និងប្រឈមមុខផ្លូវច្បាប់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ជីវិតមនុស្សដោយម្នាក់ជាអត្ដពលិកដែលមានអនាគតខ្ពស់ដែលបានស្លាប់ និងថ្មីៗនេះស្លាប់ ៤ នាក់ សុទ្ធតែជាអ្នកខំប្រឹងសិក្សា និងគ្រួសារក្រីក្រ។ លោកបានណែនាំដល់អាជ្ញាធរពង្រឹងការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍ និងស្នើឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចូលរួមផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងគ្រឿងស្រវឹង។
ជាមួយគ្នានេះលោក ស សុខា ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី និងជារដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមករាថា ក្នុងរយៈពេល ១ ឆ្នាំ ២០២៣ មានជនរងគ្រោះជាង ១ ៥០០ នាក់ បានស្លាប់នៅលើដងផ្លូវ ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។ មូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យកើតមានសោកនាដកម្មនេះគឺការបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលគ្រឿងស្រវឹង។ លោកសង្កេតឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតែបំពានដោយចេតនាដែលជាហេតុបណ្ដាលឱ្យសោកនាដកម្មលើដងផ្លូវនៅតែបន្តកើតមានឥតលស់ថ្ងៃ។
លោកថ្លែងថា៖ «ថ្មីៗនេះ ក្នុងអាការស្រវឹងជោក ជនបង្កបានបុករះបណ្ដាលឱ្យមានជនរងគ្រោះស្លាប់ដល់ទៅ ៤ នាក់ និងរបួសធ្ងន់ស្រាលជាច្រើននាក់ទៀត។ រឿងហេតុនេះបានកើតឡើងទាំងក្នុងពេលដែលសាធារណមតិកំពុងជជែកគ្នាយ៉ាងក្ដៅគគុកអំពីករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្ទួនៗដែលបណ្ដាលមកពីអ្នកបើកបរស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលគ្រឿងស្រវឹង»។
ម្នាក់ចំណោមជនរងគ្រោះ ៤ នាក់ សពរបស់គាត់ត្រូវបានដឹកទៅកាន់ស្រុកកំណើត និងធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណី ក្រោមតំណក់ទឹកភ្នែករបស់ឪពុកម្ដាយ សាច់ញាតិ និងមិត្ដភក្ដិ។ ម៉ូតូរត់ជា ២ ជួរតាមក្រោយរថយន្ដដឹកសពដែលពោរពេញទៅដោយសំឡេងស្រែកយំយ៉ាងសោកសង្វេគ។ បុរសវ័យខ្ទង់ ៥០ ឆ្នាំ បានថតវីដេអូពីសកម្មភាពដង្ហែសពកូនប្រុសទៅបូជានៅភូមិសំរោង ឃុំមានជ័យ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្ដកំពង់ចាម។
បុរសដែលត្រូវបានស្គាល់ជាឪពុកសពបាននិយាយថា៖ «ជួយខ្ញុំផង! ខ្ញុំកម្សត់កម្រណាស់ ឡានបុកកូនខ្ញុំស្លាប់ហើយនៅស្ពានបេឡេ ជួយខ្ញុំផង»។
ស្ដ្រីគ្រងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ស បានយំត្អូញត្អែរនៅក្បែរមឈូសកំពុងតែបរនៅលើដងផ្លូវថា៖«មិនគិតដល់គេអ៊ីចឹង! អាងមានលុយបុកគេស្លាប់ រួចសងគេមែន? ជីវិតមនុស្សមិនមានលក់លើទីផ្សារទេ»។
ស្ថាប័នអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានសម្រេចបើកការស៊ើបសួរលើបុរសដែលបើកបុកមនុស្សបណ្តាលឱ្យស្លាប់និងរងរបួសក្រោមស្ពានអាកាសឫស្សីកែវកាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែមករាឆ្នាំ ២០២៤ ដោយនៅពេលនោះបុរសរូបនេះស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងជោកដោយមានអត្រាជាតិអាល់កុល ០,៥៤ ក្នុង ១ លីត្រខ្យល់។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថាប័នអយ្យការ បានសម្រេចបើកការស៊ើបសួរលើជនសង្ស័យឈ្មោះនាង សំអូន ពីបទ បើកបរដោយធ្វេសប្រហែស ខ្ជីខ្ជា មិនប្រុងប្រយ័ត្ន ឬមិនគោរពកាតព្វកិច្ចដែលបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោកតម្រូវបណ្តាលឱ្យរបួស និងស្លាប់អ្នកដទៃ។
លោកសំ វិច្ឆិកា ជាអ្នកនាំពាក្យស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានឱ្យដឹងថា លោកស្នងការបានណែនាំឱ្យកម្លាំងជំនាញជាមួយអធិការដ្ឋានខណ្ឌទាំង ១៤ ជាពិសេសលោក-លោកស្រីស្នងការរងចុះអនុវត្ដ ពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យជាតិស្រវឹងលើអ្នកបើកបរនៅតាមដងផ្លូវនៅពេលយប់។ លោកបន្ដថា ១ ជំហានទៀត កងកម្លាំងនឹងធ្វើការប្រជុំ ដាក់ចេញវិធានការហ្មត់ចត់ច្បាស់លាស់ដើម្បីអនុវត្ដឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
ផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ពីការបញ្ជាចង្កូតទៅអង្គុយខាងក្រោយលោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពមានការគាំទ្រចំពោះវប្បធម៌បោះបង់ដៃចង្កូតទៅអង្គុយកៅអីផ្សេង និងប្រើប្រាស់មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ដោយកុំជម្នះបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹង។ ការជម្នះបើកបរយានយន្ដខ្លួនឯងក្រោមឥទ្ធិពលគ្រឿងស្រវឹងក្លាយជាទម្លាប់ចាក់ឫសគល់ក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយអ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងជាច្រើនមិននឹកឃើញចង់ឱ្យអ្នកដទៃដឹកឬស្វែងរកសេវាកម្មដឹកជញ្ជូន ដូចជា រ៉ឺម៉ក ឬម៉ូតូឌុបឡើយ។ លោកគិមអេងដែលតែងតែបង្ហាញក្ដីបារម្ភចំពោះបញ្ហាសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ បានឱ្យដឹងថា៖ «ទម្លាប់នេះគឺជាកត្ដាគ្រោះថ្នាក់ ដែលគួរតែចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរ»។
បើតាមលោក វិច្ឆិកា កន្លងមក គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាបន្ដបន្ទាប់ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ជាអ្នកបង្ក ភាគច្រើនចេញពីកម្មវិធីទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ដែលមានហានិភ័យ។ សំខាន់បំផុតប្រជាពលរដ្ឋត្រូវដឹកនាំការបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលគ្រឿងស្រវឹងត្រូវមានទោសទណ្ឌចំពោះច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ ដូច្នេះ ការបើកបរដោយគ្មានគ្រឿងស្រវឹង គឺជារឿងចាំបាច់បំផុត ហើយបើសិនជាមានកម្មវិធី ពួកគេគួរតែមានអ្នកបើកបរណាម្នាក់ ដែលមិនទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង។ «ជាមធ្យោបាយងាយស្រួលផងដែរ ពួកគាត់គួរធ្វើដំណើរ PassApp ឬមួយម៉ូតូឌុប ដែលធ្វើឱ្យពួកគេមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ចំពោះខ្លួនឯងផងដែរ»។
គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ភាគច្រើន ដែលកើតឡើងនៅពេលយប់ តែងតែបង្កឡើងដោយកត្ដាស្រវឹងនេះហើយលោក វិច្ឆិកា បានចោទជាសំណួរថា តើគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍រមែងកើតឡើងនៅពេលយប់ ចុះហេតុអ្វីបងប្អូននៅតែបន្ដធ្វើដំណើរ ឬបើកបរក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ? អ្វីដែលសមត្ថកិច្ចបានធ្វើទៅវិញ គឺការដាក់ពង្រាយក្នុងការត្រួតពិនិត្យជាតិអាល់កុលនៅពេលយប់។ ប៉ុន្ដែលោកទទួលស្គាល់ថា សមត្ថកិច្ចមិនអាចដាក់កម្លាំងត្រួតពិនិត្យនៅគ្រប់ផ្លូវទាំងអស់ទេ។
លោកថា៖ «កត្ដាគេចវេះដោយការពន្យារពេលទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងដល់កណ្ដាលអ្រធាត្ររហូតដល់សមត្ថកិច្ចដកប៉ុស្ដិ៍ត្រួតពិនិត្យ គឺជារឿងដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត។ កាលណាពួកគាត់ហូបកាន់តែច្រើន សារធាតុស្រវឹងកាន់តែខ្លាំង វាកាន់តែធ្វើឱ្យបាត់បង់ស្មារតី»។
ការស្នើដំឡើងតម្លៃ និងពន្ធលើគ្រឿងស្រវឹងលោក យង់ គិមអេង និយាយថា គ្រោះថ្នាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងស្រវឹងនេះកើតឡើងជាយូរណាស់មកហើយ តែវិធានការក្នុងការទប់ស្កាត់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដែលមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាព។
លោកឱ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបានគាំទ្រការស្នើសុំដំឡើងតម្លៃ និងពន្ធលើគ្រឿងស្រវឹង ដោយលោកមើលឃើញ ថា ទាំងតម្លៃផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងនិងពន្ធលើផលិតផលទាំង នេះនៅទាបជាងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗ។ ដូច្នេះ គ្រោះថ្នាក់កើតឡើងច្រើនទាក់ទងនឹងគ្រឿងស្រវឹង។ «រយៈពេលថ្មីៗនេះប្រជាពលរដ្ឋទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលដំឡើងពន្ធ ១៥ ភាគរយបន្ថែមរហូតដល់ ៤០ ឬ ៤៥ ភាគរយ។ មហាជនជាង ៧ ពាន់នាក់ ក្នុងយុទ្ធនាការស្ម័គ្រចិត្ដត្រឹមរយៈពេល ២០ ថ្ងៃ»។
លោកថា ញត្ដិដែលមានស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋជាង៧ពាន់នាក់បានដាក់ទៅកាន់រដ្ឋសភា រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ។ នៅពេលដែលគ្រឿងស្រវឹងមានតម្លៃថ្លៃ ការប្រើប្រាស់ក៏មានការថយចុះដែរដោយបានប្រៀបធៀបទៅនឹងវិធានការស្រដៀងគ្នានេះនៅបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗ។ លោក គិមអេង ទទួលស្គាល់ថា សម្រាប់អ្នកមានទ្រព្យធននៅមានលទ្ធភាពទិញទទួលទានតែប្រាកដជាប្រឈមនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់ ពីសំណាក់មន្ដ្រីមានសមត្ថកិច្ចចំពោះអត្រានៃជាតិអាល់កុលខ្ពស់ពេលបើកបរ។ ការបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹងបុកមនុស្សស្លាប់ត្រូវទទួលការពិន័យអន្ដរកាលទោសព្រហ្មទណ្ឌ និងសំណងរដ្ឋប្បវេណីដល់ជនរងគ្រោះ។ បើតាមលោកគិមអេងនៅតាមបណ្ដាប្រទេសនានាចំណូលពីពន្ធគ្រឿងស្រវឹង មិនអាចទូទាត់ការខូចខាតផ្នែកសង្គមបានទេ។
លោកថា មន្ដ្រីក្រសួងសុខាភិបាល ដែលទទួលញត្ដិពីលោក បញ្ជាក់ថា លោករដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសុខាភិបាល ឈាង រ៉ា យកចិត្ដទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងជុំវិញបញ្ហាគ្រឿងស្រវឹងនេះ។ ដូច្នេះ លោក គិមអេង យល់ថា ក្រសួងសុខាភិបាលនឹងជួយជំរុញឱ្យមានច្បាប់គ្រប់គ្រងផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ជំរុញឱ្យមានការដំឡើងពន្ធ និងហាមឃាត់ការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម។ ដោយមានការផុសផុលក្នុងបណ្ដាញសង្គមចំពោះការបញ្ចេញមតិរិះគន់លើបញ្ហាគ្រឿងស្រវឹងលោកគិមអេង និយាយថា បើរាជរដ្ឋាភិបាលមិនអើពើចំពោះបញ្ហានេះនឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអស់សង្ឃឹម និងខកចិត្ដ៕
