ហ្វូងសត្វប្រចៀវហើរព្រោងព្រាតនៅតំបន់ភ្នំសំពៅ ខេត្តបាត់ដំបង។ សហការី
បាត់ដំបងៈ ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ល្អាងប្រចៀវភ្នំសំពៅ បានអំពាវនាវសុំឲ្យអាជ្ញាធរដែនដី និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ជួយអន្តរាគមន៍ការពារនិងទប់ស្កាត់ ការចាប់សត្វប្រចៀវ និងបំផ្លាញទីជម្រករបស់វា។
លោក ដាំ ឆាង ប្រធានសហគមន៍ល្អាងប្រចៀវភ្នំសំពៅ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា សត្វប្រចៀវចូលចិត្តរស់នៅក្នុងរូងឬល្អាងភ្នំ និងចូលចិត្តភាពស្ងប់ស្ងាត់។ ពួកវាចូលចិត្តស៊ីសត្វល្អិតជាអាហារ និង ផឹកទឹកសន្សើម។ លោកបន្តថា កាលពី ២០ ឆ្នាំមុន នៅស្រុកបាណន់ខេត្តបាត់ដំបង មានល្អាងភ្នំចំនួន ៦ ក្នុងនោះនៅភ្នំបាណន់មាន ១ ល្អាង ភ្នំសំពៅមាន ៣ ល្អាងនិងភ្នំក្រពើមាន ២ ល្អាង ដែលល្អាងទាំងនោះជាកន្លែងសត្វប្រចៀវរស់នៅនិងបន្តពូជពង្សរបស់វា។
ប៉ុន្តែក្រោយមកប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលខ្វះការយល់ដឹងអំពីផលប្រយោជន៍នៃសត្វប្រចៀវ បាននាំគ្នាចូលទៅចាប់ពួកវាយកធ្វើជាចំណីអាហារ និងបានរំខានទីជម្រកពួកវា ដោយយកភ្លើងទៅដុត ឬគប់ដុំថ្ម បង្កជាសំឡេងក្ដុងក្ដាំង ធ្វើឲ្យពួកវាទ្រាំពុំបានហើរចេញទៅបាត់អស់។ បច្ចុប្បន្ន មានតែល្អាងភ្នំសំពៅចំនួន ២ កន្លែងប៉ុណ្ណោះ គឺមួយនៅល្អាងខាងកើត និងមួយទៀតនៅល្អាងខាងជើង ដែលនៅមានសេសសល់សត្វប្រចៀវរស់នៅ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើគ្មានការចូលរួមទាំងអស់គ្នាដើម្បីការពារនិងអភិរក្សទេនោះ សត្វប្រចៀវទាំងនោះនិងចល័តចេញពីល្អាងភ្នំទាំង ២ នេះអស់ទៀតជាមិនខាន។ នៅពេលនោះមិនចំពោះតែពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍យើងខ្ញុំទេ ដែលរងការខាតបង់ប្រាក់ចំណូល អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ក៏ត្រូវខាតបង់ផងដែរ ព្រោះបច្ចុប្បន្ន ល្អាងប្រចៀវទាំង២នេះ ក្លាយជាគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់មួយផងដែរសម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបង»។
បើតាមការអះអាងរបស់លោក ឆាង រូង ឬល្អាងប្រចៀវទាំង ២ នោះ ដំបូងឡើយស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាដោយផ្ទាល់ពីក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់។ បច្ចុប្បន្ន ដើម្បីការពារនិងអភិរក្សហ្វូងសត្វប្រចៀវនៅក្នុងល្អាងភ្នំសំពៅទាំង ២ កន្លែងនោះ ឲ្យនៅគង់វង្សសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ បានដឹងនិងសិក្សាឈ្វេងយល់អំពីជីវសាស្ត្ររបស់វា លោកឆាង បានសម្រេចចងក្រងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន បង្កើតជាសហគមន៍មួយឈ្មោះថា «សហគមន៍ល្អាងប្រចៀវភ្នំសំពៅ»។
លោក រឿត សាវន សមាជិកម្នាក់នៃសហគមន៍ ដែលទើបបានបង្កើតឡើងនេះ និយាយថា កាលពីអំឡុងឆ្នាំ ១៩៩៩ សត្វប្រចៀវមានប្រមាណពី ៥-៦ លានក្បាល រស់នៅក្នុងល្អាងភ្នំទាំង ៦ ទីតាំង ក្នុងស្រុកបាណន់។ បន្ទាប់មកចំនួនរបស់វា ថយចុះជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីអ្នកភូមិមួយចំនួនបានវាយប្រហារលើហ្វូងនិងទីជម្រករបស់វា។ បច្ចុប្បន្ន ចំនួនសត្វប្រចៀវទាំងនោះនៅសេសសល់ប្រមាណជិត ១ លានក្បាលប៉ុណ្ណោះ។
លោកនិយាយថា៖ «ក្រៅពីប្រមូលយកលាមករបស់វាពីក្នុងល្អាងភ្នំទាំង ២ កន្លែងមកធ្វើជាជី សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការបំផុសដីនិងបំប៉នគុណភាពដំណាំ ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍យើង ក៏អាចរកប្រាក់ចំណូលពីការលក់ដូរវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ ឬនំចំណីដល់ទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលមកទស្សនាកម្សាន្តពីសកម្មភាពនៃការហោះហើររបស់ហ្វូងសត្វប្រចៀវចេញពីរូងឬពីល្អាងភ្នំនាពេលថ្ងៃលិចផងដែរ»។
លោក សាវន បន្ថែមថា ដោយមានភាពល្បីល្បាញតាំងពីបុរាណថា ជីអាចម៍ប្រចៀវ គឺជាជីធម្មជាតិលេខ ១ មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការជួយបំប៉នដំណាំ និងរុក្ខជាតិហូបផ្លែគ្រប់ប្រភេទនោះ បច្ចុប្បន្នសហគមន៍បានប្រមូលជីអាចម៍ប្រចៀវពីក្នុងល្អាងភ្នំទាំង ២ ទីតាំងនោះបានចន្លោះពី ២,៥ តោនទៅ ៣ តោនក្នុង ១ ខែ ហើយលក់ទៅឲ្យកសិករក្នុងស្រុកក្នុងតម្លៃ ១ ការុងតូចទម្ងន់ជាង ១០ គីឡូក្រាម ២៥,០០០ រៀល។
ជុំវិញករណីនេះ លោក អ៊ុច អ៊ុំភីនី ស្សារ៉ា ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបាត់ដំបង ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ល្អាងសត្វប្រចៀវភ្នំសំពៅ នាពេលនេះបានក្លាយជាតំបន់មុខព្រួញទេសចរណ៍ដ៏ទាក់ទាញមួយសម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបង។
លោកថា៖ «រៀងរាល់ល្ងាចខណៈព្រះអាទិត្យកំពុងរៀបអស្ដង្គត ហ្វូងសត្វប្រចៀវរាប់សែនក្បាលបាននាំគ្នាហោះប្រច្រៀតចេញពីក្នុងរូងក្នុងសំឡេងយ៉ាងកងរំពងដូចជាក្បួនទ័ពចេញទៅច្បាំង។ សកម្មភាពនេះបានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិ មកទស្សនានិងថតយករូបភាពអនុវស្សាវរីយ៍ដែលជាមធ្យមមានចន្លោះពី ២៥០ ទៅ ៣០០ នាក់ក្នុង ១ ថ្ងៃៗ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ស្សារ៉ា ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់នោះ ចូលរួមការពារនិងអភិរក្សសត្វប្រចៀវឲ្យបានល្អដោយបញ្ឈប់ការវាយប្រហារដោយគប់នឹងដំបង ដុំដី ដុំថ្ម ទៅលើហ្វូងសត្វប្រចៀវនៅពេលហោះចេញពីរូង ឬល្អាងភ្នំ៕
