​ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ដែលជា​អ្នកចូលរួម​រៀបចំ​គោល​នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច របស់​រាជ​​រដ្ឋាភិបាល​បានឱ្យដឹងថា បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​វិស័យ​កសិកម្ម​កម្ពុជា គឺ​ផលិតផល​កសិកម្ម​រហូត ៧៥%​ ត្រូវបាន​នាំចេញ ដោយ​មិនទាន់មាន​ការកែច្នៃ ខណៈ​ផ្នែក​ឯកជន​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​បន្ថែមទៀត ដល់​វិស័យនេះ ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យមាន​ការវិនិយោគ​កាន់តែច្រើន​នៅក្នុង​វិស័យនេះ​។

​នៅក្នុង​កម្មវិធី​ «​កិច្ចសន្ទនា​គោលនយោបាយ​តាម​វិស័យ​នៅ​កម្ពុជា​» ដែល​រៀបចំឡើង​រួមគ្នា​រវាង​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​អភិវឌ្ឍន៍​អាស៊ី (ADB) ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ១៦ ខែមីនា លោក វ​ង្សី វិស្សុត រដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​បាន​លើកឡើងថា បញ្ហា​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​កម្ពុជា គឺ​ការនាំចេញ​ផលិតផល​មិន​កែច្នៃ​ច្រើន​លើសលប់ ដែលមាន​រហូតដល់​ ៧៥% ​នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​ដែល​ត្រូវបាន​នាំចេញ​។


​លោក វ​ង្សី វិស្សុត ដែលជា​ប្រធាន​អង្គ​ពិភាក្សា បានទទួល​ស្គាល់​ថា គោលនយោបាយ​កសិកម្ម​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ដែលមាន​រូបលោក​ម្នាក់​ជា​អ្នក​ចូលរួម​តាក់តែងឡើង​មាន​គោល​បំណង​គាំទ្រ​ខ្លាំង​ដល់​វិស័យ​កសិកម្ម ប៉ុន្តែ​គោលនយោបាយ​នេះ ក៏​ត្រូវការ​ការផ្លាស់ប្តូ​រ​នឹង​កែ​​សម្រួល​ក្រោយ​ការពិភាក្សាគ្នា​ដែរ​។ លោក​បន្តថា ការរៀបចំ​គោលនយោបាយ​សម្រាប់​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​កសិកម្ម​នៅមាន​ចំណុច​ខ្វះខាត ដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការជួបពិភាក្សាគ្នា​រវាង​អ្នកពាក់ព័ន្ធ​ជាពិសេស​ផ្នែក​ឯក​ជន និង​អ្នកអនុវត្ត​គោ​លន​យោ​បាយ​។ លោក​វ​ង្សី វ​ស្សុ​ត និយាយថា​៖ «​ខ្ញុំ​ក៏បាន​រួមចំណែក​រៀបចំ​គោលនយោបាយ​នេះ ហើយក៏​គោលនយោបាយ​សម្រាប់​ជួយ​វិស័យ​កសិកម្ម​ពិតប្រាកដ​មែន ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​ក៏​គិតថា វា​មិនទាន់​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ​»​។


​ដោយសារ​វិបត្តិ​កូ​វីដ​ ១៩ ​ដែល​បង្ក​ផលប៉ះពាល់​យ៉ាងខ្លាំង​ដល់​ឧស្សាហកម្ម សេវាកម្ម ដែលជា​ប្រភព​ចំណូល​ដ៏​សំខាន់​ជួយ​ទ្រទ្រង់​សេដ្ឋកិច្ចជាតិ លោក វ​ង្សី វិស្សុត បានដឹងថា តាមរយៈ​ស្ថានការណ៍​ ២ ​ឬ​ ៣ ​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ ការរៀបចំ​គោលនយោបាយ​ពន្ធដារ ក៏បាន​ផ្តាស់​ប្តូរ​ច្រើន​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ វិស័យ​កសិកម្ម​មាន​ចំណែក​ ២៣ ​ភាគ​រយ​នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​សរុប (GDP) ដោយ​ក្នុងនោះ ស្រូវ​-អង្ករ​បានរួម​ចំណែក​ធំជាងគេ​ដែលមាន​ ៧% នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​សរុប​។ នេះ​បើតាម​លោក​រង្ស៊ី វិសុទ្ធ​។​


​នៅក្នុង​កិច្ចសន្ទនា​គោល​នយោបាយ​នោះដែរ លោក វ​ង្សី វិស្សុត បាន​លើកសរសើរ លោក​ ឌិ​ត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ ដែល​ទើប​ឡើងកាន់​តួនាទី​នាពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ថា កំពុង​ជំរុញ​វិស័យ​កសិកម្ម​ឱ្យមាន​ភាពល្អប្រសើរ​ច្រើន​។


​លោក​ថា​៖ «​រដ្ឋមន្ត្រី​កសិកម្ម វ័យក្មេង​ថ្មី​មាន​សមត្ថភាព​យល់​ដឹង​ច្រើន តាំងពី​កម្រិត​គោល​នយោបាយ កម្រិត​បច្ចេកទេស ប៉ុន្តែ​ការគាំទ្រ​ត្រូវតែមាន​សម្រាប់​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី​»​។​


​លោក លឹម ហេង អនុប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជាបាន​ថ្លែងថា ការចូលរួម​របស់​វិស័យ​ឯកជន​នៅក្នុង​សកម្មភាព​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​វិស័យ​កសិកម្ម​ពិតជា​សំខាន់​ណាស់​ដើម្បី​ជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍ​ក្នុង​វិស័យនេះ​រាប់ទាំង​ការវិនិយោគ​បច្ចេក​​វិទ្យា រហូតដល់​ការកែច្នៃ​ផលិត​​ផល​កសិកម្ម​។

​បើតាម​លោក​ លឹម ហេង កត្តា​ ២ ​ដែល​អ្នកតាក់តែង​គោ​លន​យោ​បាយ ត្រូវធ្វើ​គឺ​ការគិតគូរ​ដល់​ការ​​លើកទឹកចិត្ត​ផ្នែក​ពន្ធដារ និង​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​ស្តីពី​កិច្ចសន្យា​កសិកម្ម​ប្រកបដោយ​តម្លាភាព​។

​លោក លឹម ហេង បាន​ស្នើឱ្យ​អ្នករៀបចំ​គោលនយោបាយ កាត់ចោល​ពន្ធ​កាត់​ទុក ដោយ​ក្នុងពេល​កន្លងមក អ្នកវិនិយោគ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម មិនទាន់​រកបាន​ប្រាក់ចំណេញ​អ្វី​ផង ក៏ត្រូវ​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​ត្រូវ​បង់ពន្ធ​កាត់​ទុក​ ១ ​ភាគរយ​រួចទៅហើយ​។ ក្រៅពីនោះ នៅមាន​ពន្ធ​កាត់​ទុក​សម្រាប់​ការផ្តល់សេវា​ផ្សេងៗ​ទៀត​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ចំនួន​ ១៥ ​ភាគរយ​។ ក្រោយពី​បាន​ផលិតផល​យកទៅលក់​នៅ​ទីផ្សារ​ត្រូវ​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​អាករ ​១០​ ភាគរយ​ផ្សេងទៀត​។ លោក​លើកឡើងថា កន្លងមក វិស័យ​ស្រូវ​អង្ករ​មិន​ជាប់ពន្ធ​មែន​សម្រាប់​ការកែច្នៃ ប៉ុន្តែ​នៅពេល​លក់​អង្ករ​ត្រូវ​ជាប់​ពន្ធអាករ​ ១០​ ភាគរយ​។ ក្រៅពីនោះ ក៏​នៅជាប់​ពន្ធ​នាំ​ចេញ​ផ្សេងៗ​ទៀតផង​ដែរ​។

​លោក លឹម ហេង និយាយថា​៖ «​ពន្ធ​ទាំងអស់នេះ​ខ្ញុំ​ជឿថា ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ទុនវិនិយោគ​ទាំង​ក្នុងស្រុក និង​បរទេស​មក​វិនិយោគ ថ្នាក់ដឹកនាំ​រាជរដ្ឋាភិបាល គួរ​ពិចារណា​លើកទឹកចិត្ត ព្រោះ​ច្បាប់​វិនិយោគ​យើង​ថ្មី លើក​ទឹក​ចិត្ត​ខ្លាំងណាស់ មាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​លើ​ប្រាក់ចំណេញ​ប៉ុន្តែ​វិស័យ​កសិកម្ម​នៅតែ​ជាប់​នៅឡើយ​»​។

​លោក​ លឹម ហេង បន្តថា ចំណុច​សំខាន់​មួយទៀត សម្រាប់​លើក​ទឹកចិត្ត​ដល់​ការវិនិយោគ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម គឺ​ត្រូវមាន​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​មួយ ដែលមាន​តម្លាភាព​លើ​កិច្ចសន្យា​កសិកម្ម​។ ការ​អនុ​វត្ត​ច្បាប់កិច្ចសន្យា​កសិកម្ម គឺ​ប្រៀបដូចជា​ការធានា​ដល់​ការ​ផ្តល់ប្រាក់​កម្ចី​ពី​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ​សម្រាប់​ការពង្រីក​និង​គាំទ្រ​ដល់​ផលិតកម្ម​។ លោក​លើកឡើងថា កម្ពុ​ជាមាន​ទីផ្សារ​ល្អ ផលិតផល​កសិកម្មរ​បស់​កម្ពុជា​គួរតែមាន​ទីផ្សារ​ល្អ ព្រោះ​បន្លែ ត្រី សាច់ របស់​ប្រទេសជិតខាង​បាន​ចូល​​មក​លក់​នៅ​កម្ពុជា​ជាច្រើន ដែល​ទទួលបាន​ប្រាក់​ត្រឡប់​ទៅវិញ​រាប់រយ​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ ១ ​ឆ្នាំៗ​។

​តំណាង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធ​ដារ​ដែល​បាន​ឆ្លើយតប​ក្នុង​កិច្ច​សន្ទនា​ពេលនោះ បាន​លើក​ឡើង​ថា ច្បាប់​វិនិយោគ​ថ្មី​បាន​លើកទឹកចិត្ត​ពន្ធ​រហូតដល់​អតិ​បរមា​រយៈពេល​ ៩ ​ឆ្នាំ​សម្រាប់​ការ​​វិនិយោគ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​។

​លោក​បាន​បន្តថា ការលើក​ទឹកចិត្ត​ប្រាក់ចំណូល​ពី​ ៣ ​ឆ្នាំទៅ ៥ ​ឆ្នាំ សម្រាប់​សហគ្រាស​ធុន​តូច​និង​មធ្យម​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​។ ពន្ធ​លើ​ការដាំដុះ​ផលិតផល​ក​សិ​កម្ម​ត្រូវបាន​លើកលែង ប៉ុន្តែ​អ្នកផ្គត់ផ្គង់​សេវា​បាន​ជាប់ពន្ធ​កាត់​ទុក​ ១​ ភាគរយ​។​

​យោងតាម​បទ​បង្ហាញ​របស់លោក​ Jiangfeng Zhang អ្នក​ជំនាញការ​របស់​ធនា​គារ​អភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ADB ប្រជាជន​កម្ពុជា​ ៧៥ ភាគរយ​រស់នៅ​តំបន់​ជន​បទ ៧៧​ ភាគរយ​នៃ​គ្រួសារ​នៅ​ជនបទ ពឹង​ផ្អែកលើ​ចំណូល​ពី​វិស័យ​កសិកម្ម ២៦ ​ភាគរយ​នៃ​ប្រជាជន​ដែល​ស្ថិតនៅក្នុង​វ័យ​ពេញកម្លាំង​ពលកម្ម​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ក្នុង​វិស័យនេះ ហើយ ៤៥​ ភាគរយ​នៃ​ប្រជាជន​កម្ពុជា ជួបប្រទះ​ហានិភ័យ​ទឹកជំនន់​ពី​មធ្យម​ទៅ​ខ្លាំង​៕