ភ្នំពេញៈ ​នៅ​អំឡុងពេល​ចូលរួម​ក្នុង​វេទិកា​អភិវឌ្ឍន៍​ផ្លូវ​សូត្រ​អាកាស​ថ្មី ចេង​ចូ​វ​-​កម្ពុជា​-​អាស៊ាន ឆ្នាំ​២០២៣ នៅ​ទីក្រុង​ចេង​ចូ​វ ខេត្ត​ហឺ​ណាន ប្រទេស​ចិន កាលពី​សប្តាហ៍​មុន លោក គី សេរី​វឌ្ឍន៍ ប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន​សិក្សា​ចិន នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាន​ជំរុញ​និង​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​វិនិយោគិន​ចិន​-​អាស៊ាន បណ្តាក់ទុន​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម​កម្ពុជា និង​ជំរុញឱ្យមាន​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​បន្ថែមទៀត​។​

​លោក​ថ្លែងថា ដោយសារ​កម្ពុជា​ស្ថិតនៅ​ចំ​កណ្តាល​អាស៊ាន កម្ពុជា​អាច​ក្លាយជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ពាណិជ្ជកម្ម​សម្រាប់​ខេត្ត​ហឺ​ណាន ដើម្បី​បង្កើន​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ​របស់​ពួកគេ តាមរយៈ​ការផ្លាស់ប្តូរ​មូលធន ទំនិញ និង​សេវាកម្ម​ជាមួយ​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន​។


​លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖«​បើ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្លាយជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ពាណិជ្ជកម្ម​១ ខ្ញុំ​គិតថា ការវិនិយោគ និង​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​ទីក្រុង​ចេង​ចូ​វ​ទៅកាន់​សមាជិក​អាស៊ាន អាច​នឹង​ត្រូវបាន​ពង្រីក​វិសាលភាព តាមរយៈ​ប្រទេស​កម្ពុជា ខណៈដែល​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​កម្ពុជា​-​ចិន បាននិងកំពុង​ជះឥទ្ធិពល​ផ្ទាល់​លើ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​២»​។​

«​យើង​ក៏​កំពុង​ប្រឹងប្រែង​ក្នុងការ​កែច្នៃ​ស្វាយ​ដែលមាន​គុណភាព​ខ្ពស់បំផុត ពោលគឺ​ស្វាយ​ស្ងួត ឬ​តំណាប់​ស្វាយ​។ យើង​ដឹង​ហើយ​ថា នៅ​ខេត្ត​ហឺ​ណាន ប្រទេស​ចិន មាន​កន្លែង​ជាច្រើន​ដែល​អាច​ដាំ​ដុះ​ផ្លែ​ស្វាយបាន ប៉ុន្តែ​បើ​និយាយ​ពី​គុណភាព​វិញ គឺមាន​ភាពខុសគ្នា ដោយសារ​ផ្លែស្វាយ​កម្ពុ​ជាមាន​រសជាតិ​ឆ្ងាញ់​ជាង ដែល​នេះ​ជា​ឱកាស​មាស​សម្រាប់​អ្នកវិនិយោគ​ចិន នាំចូល​ផ្លែស្វាយ​ពី​កម្ពុជា ជាមួយនឹង​ការប្រើប្រាស់​ដើមទុន​តិច និង​ទទួលបាន​ការគាំទ្រ​យ៉ាង​ពេញទំហឹង​ពី​សំណាក់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក​ម្ពុ​ជា​»​។ លោក គី សេរី​វឌ្ឍន៍ បានបញ្ជាក់​បន្ថែម​។​


​អ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​រូបនេះ បានបង្ហាញ​ពី​ក្តីសង្ឃឹម​ផងដែរ​ថា ប្រទេស​ចិន​នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​គោលនយោបាយ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ ជាពិសេស​ការកាត់បន្ថយ​របាំង​មិនមែន​ពន្ធគយ សម្រាប់​ការនាំចេញ​ទំនិញ​កម្ពុជា​ទៅកាន់​ប្រទេស​ចិន ក្នុងនោះ​មាន​សារធាតុ​គីមី ថ្នាំ​សម្លាប់​សត្វល្អិត​ជាដើម​។​

​ជាមួយគ្នា​នោះដែរ លោក ហុង វណ្ណៈ អ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏បាន​ប្រាប់​ដែរ​ថា ចិន​ជា​ប្រទេស​មហាមិត្ត ដែលមាន​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ជាមួយ​កម្ពុជា ទាំង​ផ្នែក​នយោបាយ​កា​រទូត សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ខណៈដែល​ប្រទេស​នេះ ជា​ដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​ដ៏​ធំ​១​របស់​កម្ពុជា​ផងដែរ​។​

​លោក​បាន​និយាយថា កម្ពុជា​ទទួលបាន​ការ​អនុញ្ញាត​ក្នុងការ​នាំចេញ​ទំនិញ​កសិកម្ម ទៅកាន់​ប្រទេស​ចិន​ជា​បន្តបន្ទាប់ ដោយសារ​ចិន​មាន​ទីផ្សារ​ធំ ខណៈដែល​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ពា​ណិ​ជ្ជ​កម្ម​រវាង​កម្ពុជា​-​ចិន និង​សមាជិក​អាស៊ាន លើ​វិស័យ​វាយ​ន​ភណ្ឌ​កាត់ដេរ វត្ថុធាតុដើម ផ្លែឈើ​ស្រស់ ផ្លែឈើ​កែច្នៃ ទំនិញប្រើប្រាស់ ម្ហូបអាហារ និង​គ្រឿងចក្រ​ជាដើម​នោះ កាន់តែ​សកម្ម​។​

​លោក ហុង វណ្ណៈ បានបញ្ជាក់​ប្រាប់ថា​៖«​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​កម្ពុជា​-​ចិន និង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​ទូលំទូលាយ​ក្នុង​តំបន់ បាន​ជំរុញ​យ៉ាងខ្លាំង​នូវ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ជាមួយ​បណ្តា​ប្រទេស​សេដ្ឋកិច្ច​កំពូលៗ​នៅ​អាស៊ី​»​។​

​លោក ហ៊ុន ឡាក់ តំណាង​វិស័យ​ឯកជន ដែល​បាន​វិនិយោគ​ច្រើន​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម បាន​ប្រាប់ឱ្យដឹង​ដែរ​ថា វា​ពិតជា​មាន​កាលានុវត្តភាព​ខ្ពស់​ក្នុងការ​វិនិយោគ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​នៅ​កម្ពុជា ជាពិសេស​វិនិយោគ​ទៅលើ​រោងចក្រ​កែច្នៃ និង​ឃ្លាំង​ត្រជាក់ រួមទាំង​បច្ចេកវិទ្យា​នៅក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​។​

​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ខ្ញុំ​យល់ថា វា​មិន​ត្រឹម​វិនិយោគិន​បរទេស​ទេស​ទេ ដែល​គួរ​ចាប់អារម្មណ៍​លើ​វិស័យនេះ វិនិយោគិន​ក្នុងស្រុក​យើង​ក៏​គួរ​គិតគូរ​ក្នុងការ​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​នេះដែរ​។ ការរក​ផលចំណេញ​ពី​ការវិនិយោគ​ជា​រឿង​មួយ ប៉ុន្តែ​ការជួយ​លើកស្ទួយ​ដល់​សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ក៏​ជា​រឿង​ចាំបាច់ ដែល​យើង​ត្រូវ​គិតគូរ​ផងដែរ​។​ដូចនេះ​ខ្ញុំ​យល់ថា បើសិនជា​ចង់ឱ្យ​អ្នកវិនិយោគ​ចាប់អារម្មណ៍​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម​ច្រើន រាជរដ្ឋាភិបាល និង​ដៃគូ​ពាក់ព័ន្ធ​គួរតែ​កែលម្អ​បរិយាកាស​វិនិយោគ​មួយចំនួន​ផងដែរ​»​។​

​បើតាម​ទិន្នន័យ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្នុង​រយៈពេល​៩​ខែ​ឆ្នាំ​២០២៣​នេះ ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា​-​ចិន សម្រេចបាន​ទឹកប្រាក់ ៩ ០៩៩​​ លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុងនោះ​ការនាំចេញ​កម្ពុជា​ទៅ​ចិន មាន​ទឹកប្រាក់ ១ ០៥៩​ លាន​ដុល្លារ កើនឡើង​ ១៨​ ភាគរយ បើ​ធៀប​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ឆ្នាំ​២០២២​។ ចំ​ណែ​កម្ពុជា​នាំចូល​ពី​ចិន​វិញ មាន​ទឹកប្រាក់ ៨ ០៤០ ​លាន​ដុល្លារ កើន​ជាង​១​ភាគរយ បើ​ធៀប​ឆ្នាំ​២០២២៕