ទិដ្ឋភាពអគារខ្ពស់ៗកំពុងត្រូវបានសាងសង់នៅរាជធានីភ្នំពេញ នាពេលកន្លងទៅ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ស្របពេលរាជរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់មហិច្ឆតាក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ និងចំណូលខ្ពស់នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០ មានចំណុចអាទិភាពសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលទាមទារឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវរួមគ្នាដើម្បីសម្រេចបានចក្ខុវិស័យនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ សំដៅប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ និងជាប្រទេសចំណូលខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០។
យុទ្ធសាស្ត្រនេះសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលថ្មី នីតិកាលទី៧ គឺផ្តោតលើវិស័យសំខាន់ៗ៥ រួមមាន ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស, ការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង, ការអភិវឌ្ឍវិស័យឯកជន និងឱកាសការងារ ការលើកកម្ពស់ភាពធន់ និរន្តរភាព, និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាបន្ន និងការពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងសង្គម។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីដាក់ឱ្យដំណើរការយុទ្ធសាស្ត្រនេះថា ក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ កម្ពុជាបានផ្តោតលើការកសាងប្រទេសជាតិឡើងវិញក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាម។ រយៈពេល ២៥ ឆ្នាំខាងមុខនឹងក្លាយជាវដ្តថ្មីមួយដើម្បីកសាងប្រទេសដ៏រឹងមាំឆ្ពោះទៅរកប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះ មាន ៥ ដំណាក់កាល។ ដំណាក់កាលទី១ មានអាទិភាពចំនួន ៥ គឺផ្លូវថ្នល់ មនុស្ស ទឹក ភ្លើង និងបច្ចេកវិទ្យា។
លោកបានឱ្យដឹងថា ដំណាក់កាលដំបូងនឹងដំណើរការដើម្បីធានាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលធន់នឹងវិបត្តិ បង្កើតការងារ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ កែលម្អអភិបាលកិច្ច និងស្ថាប័នសាធារណៈ និងធានាការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមប្រកបដោយចីរភាព។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា មានកត្តាសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាអាចសម្រេចចក្ខុវិស័យនៃមហិច្ឆតារបស់ខ្លួន គឺមានដូចជាការរក្សាបាននូវសន្តិភាព ការបើកចំហគោលនយោបាយចម្រុះពណ៌ និងការពង្រឹងកត្តាខាងក្នុង។
លោកពន្យល់ថា៖ «ទី១ សក្តានុពលរបស់កម្ពុជា គឺសន្តិភាព បើគ្មានសុខសន្តិភាពទេ គឺយើងមិនអាចសម្រេចនូវគោលដៅរបស់យើងក្នុងការឈានទៅរកប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៥០ បានទេ។
យើងត្រូវគិតថា បើប្រទេសមួយគ្មានសន្តិភាព និងកើតសង្គ្រាម តើអ្នកនឹងទាក់ទាញវិនិយោគិន និងប្រកបអាជីវកម្មដោយរបៀបណា?
ដូច្នេះកត្តាសំខាន់ដែលខ្ញុំហ៊ានវាយតម្លៃនោះគឺការរក្សាបាននូវសន្តិភាព ដែលកន្លងមកយើងបានរក្សាសន្តិភាពទាំងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដែលធ្វើឱ្យយើងមានការរីកចម្រើន និងទាក់ទាញវិនិយោគិនបរទេសបានច្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះ»។
លោកបានបន្តថា សម្រាប់កត្តាទី២ គឺការបើកចំហគោលនយោបាយចម្រុះពណ៌ ដូច្នេះការបើកចំហគោលនយោបាយនេះ គឺរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសហើយថា កម្ពុជាមិនយកនរណាមួយជាបក្សសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួនទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ដូច្នេះការបើកគោលនយោបាយនេះ គឺវាស្របនឹងការប្រកាន់គោលនយោបាយពហុភាគីនិយមបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលធ្វើឱ្យយើងបានចូលទៅក្នុងសកលភា វូបនីយកម្ម យើងមានមិត្តច្រើន យើងមានទីផ្សារច្រើន ដោយយើងបានចូលទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP) យើងចូលក្នុងតំបន់អាស៊ាន យើងចូលអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក យើងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប ចិន រុស្ស៊ី ជប៉ុន និងកាណាដា ដូច្នេះការចូលរួមទីផ្សារទាំងអស់នេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដ៏ល្អ»។
សម្រាប់កត្តាទី៣ លោកលើកឡើងថា គឺកត្តាខាងក្នុងដែលចេញពីខ្លួនឯង មានន័យថា ការត្រៀមខ្លួនរបស់យើងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំនៅក្នុងដំណាក់កាលរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី ៧ នៃរដ្ឋសភានេះ គឺចាប់ផ្តើមពីការពង្រឹងវិស័យអប់រំ និងមូលធនមនុស្សរយៈពេលវែង។ សម្រាប់រយៈពេលខ្លី គឺការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ១,៥ លាននាក់ដូច្នេះយើងអាចមើលការកែទម្រង់មូលធនមនុស្សពីកុមារតូចចេញពីបច្ចុប្បន្ននេះ រហូតគាត់ចប់ការសិក្សា គឺមានរយៈពេល ១២ ឆ្នាំទៀត អ៊ីចឹងមានន័យថា យើងត្រូវការ ៣ អាណតិ្តនៃរដ្ឋាភិបាលទៀតរហូតដល់ ២០៤០ ដូច្នេះទម្រាំដល់ឆ្នាំ ២០៥០ កម្លាំងធនធានមនុស្សរបស់យើងដែលរៀបចំពីពេលនេះទៅគឺយើងនឹងមានរយៈពេល ១០ ឆ្នាំសម្រាប់បង្កើនចំណូលជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កម្លាំងពលកម្មរបស់យើងដែលកំពុងទទួលការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ នៅក្នុងអាណត្តិនេះ ១,៥ លាននាក់ និងអាណត្តិក្រោយអាចពង្រីកទៅ ២-៣ លាននាក់ ដូច្នេះចំនួនកម្លាំងពលកម្មជំនាញនឹងកាន់តែមានសម្ទុះឡើង ដែលជាការទាក់ទាញវិនិយោគមួយដ៏សំខាន់ដែលជាចលករជំរុញការផលិត។ យើងត្រូវយល់ថា បើកាលណាផលិតភាពរបស់យើងទាប និងបើទោះបីប្រាក់ឈ្នួលយើងទាបមែន ក៏វិនិយោគិនបរទេសគេនឹងមិនមកបណ្តាក់ទុននៅយើងឡើយ ដោយសារតែគេនឹងវាស់ថា គេចាយ ១ ដុល្លារលើពលកររបស់យើង តើយើងផលិតលុយឱ្យគេវិញបានប៉ុន្មានត្រឡប់ទៅវិញ? ដូច្នេះខ្ញុំជឿថាក្នុងឆ្នាំ ២០៥០ យើងនឹងមានកំណើនតាមរយៈភាពប្រសើរឡើងនៃការអប់រំនេះឯង»។
លោក Anthony Galliano អគ្គនាយកនៃក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ Cambodian Investment Management Co., Ltd បានឱ្យដឹងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ច្បាស់ណាស់ជាសេដ្ឋកិច្ចដែលមានដំណើរការល្អប្រសើរជាងគេ ដោយមានកំណើនមធ្យមក្នុងរង្វង់ ៧ ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំកាលពីមុនការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយទៅជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនរហ័សបំផុតនៅក្នុងតំបន់។
លោកលើកឡើងថា៖ «ខណៈពេលវិបុលភាព និងវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចមានភាពល្អប្រសើរ ដែលខ្លួនបានចាកចេញពីមូលដ្ឋានកម្រិតទាប គឺបំណងប្រាថ្នាដើម្បីសម្រេចបានជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ គឺពិតជាគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតា ហើយនឹងតម្រូវឱ្យមានការបង្កើនល្បឿនខ្លាំងបំផុតការធ្វើពិពិធកម្ម និងបរិយាបន្នក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច»។
លោកបន្ថែមថា ដើម្បីសម្រេចបាននូវឋានៈជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ កម្ពុជាត្រូវសម្រេចបានប្រាក់ចំណូលជាតិសរុបសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ (GNI) ឱ្យបាន ចំនួន ៤ ៤៦៦ ដុល្លារ ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានគេរំពឹងថាមានប្រហែល ១ ៧០០ ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៤។ GNI បានកើនឡើង ៧,៥៩ ភាគរយចាប់ពីឆ្នាំ ២០២១ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ ពោលគឺ ៣,២៧ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០២១ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០ ធ្លាក់ចុះ ១,៩២ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០២០ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩ និងកើនឡើង ៩,៨៦ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៨។
ទោះបី GNI បានកើនឡើង ១០ ភាគរយក្នុង ១ ឆ្នាំក្នុងរយៈពេល ៧ ឆ្នាំខាងមុខ ក៏ GNI នឹងកើនដល់ ៣,៣ពា ន់លានដុល្លារអាមេរិកមានចំនួន ២៥ ភាគរយដែលមិនសម្រេចបានតាមទិសដៅកំណត់ ៤,៤ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ បើគិតក្នុងចំណោមប្រទេស ១៩០ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជានៅលេខរៀង ១៥២ លើ GNI ហើយមានតែប្រទេស ១១៥ ប៉ុណ្ណោះដែលសម្រេចបានឋានៈជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ឬប្រសើរជាងនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាមានជំនាញ និងមូលដ្ឋានគ្រឹះដើម្បីសម្រេចបាននូវឋានៈជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំខាងមុខ។ ក្នុងការកំណត់នេះតែងតែចង់កំណត់គោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតាកាន់តែច្រើន»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមានទំនុកចិត្តថា គោលដៅនេះនឹងសម្រេចបានក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០៣៣ ដល់ឆ្នាំ ២០៣៥»។
លោកបន្តថា៖ «មូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំដែលដាក់ចេញដោយរដ្ឋាភិបាលមុន និងទំនុកចិត្ត និងក្តីសង្ឃឹមប្រកបដោយមហិច្ឆតាក្នុងអាណត្តិរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី យើងមិនគួរវាយតម្លៃយើងសម្រេចមិនបាននោះទេ ដោយសារវាជារយៈពេលនៃវិបុលភាព និងសន្តិភាពប្រកបដោយបរិយាបន្ន និងនិរន្តរភាព»៕
