ភ្នំពេញ: មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងវិស័យឯកជនរបស់កម្ពុជា បានសាទរចំពោះការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា (MoU) រវាងកម្ពុជា និងកាណាដា នៅ ពេលថ្មីៗនេះ ជាវិធានការមួយ ដែលមិនត្រឹមតែជំរុញទំនាក់ទំនងការទូតប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងលើកកម្ពស់ការដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និងការវិនិយោគផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ លោក ជុំ សុន្ទរី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និង លោក ALAN Bowman អគ្គនាយកទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអូសេអានី នៃនាយកដ្ឋានកិច្ចការបរទេស ពាណិជ្ជកម្ម និងអភិវឌ្ឍន៍នៃប្រទេសកាណាដា បានធ្វើជាសាក្សីលើការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាជាជំហានដ៏សំខាន់មួយក្នុងការឆ្ពោះទៅកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីដល់កម្រិតថ្មីមួយ។
លោក សុន្ទរី បានបង្ហាញការថ្លែងអំណរគុណចំពោះប្រទេសកាណាដា ដែលបានជួយគាំទ្រដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការជំរុញការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម ការអប់រំ សុខាភិបាលជាដើម។
លោកលើកឡើងថា ចំនួនភ្ញៀវទេសចរកាណាដាមកកម្ពុជា បានកើនឡើងទ្វេដងកាលពីឆ្នាំ ២០២៣ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២២ ខណៈដែលការសម្ពោធស្ថានកុងស៊ុលកាណាដា ប្រចាំខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែកុម្ភៈ នឹងរួមចំណែកលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំង ២។
លោក ប៉ែន សុវិជាតិ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានគូសបញ្ជាក់ថា កាណាដា គឺជាទីផ្សារនាំចេញដ៏ធំសម្រាប់ផលិតផលកាត់ដេររបស់កម្ពុជា ដែលរួមចំណែកដល់កំណើន សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ខណៈដែលការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ មានការកើនឡើងជាលំដាប់ ទោះបីជាមានការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ ក៏ដោយ។
លោកថ្លែងថា៖ «បើយើងពិនិត្យមើលទិន្នន័យពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ យើងមានភាពល្អប្រសើរខ្លាំងណាស់។ កាណាដាគឺជាទីផ្សារដ៏សំខាន់មួយរបស់យើង ជាពិសេសសម្រាប់វិស័យកាត់ដេរ និងវាយនភណ្ឌ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំជឿជាក់ថា ដោយមានការប្តេជ្ញាចិត្តដែលធ្វើឡើងដោយប្រទេសយើងទាំង ២ ក្នុងការលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគបន្ថែមទៀត ការណ៍នេះពិតជានឹងជំរុញការនាំចេញកាន់តែច្រើនពីប្រទេសយើង ខណៈពេលដែលយើងក៏ពិនិត្យមើលការធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលរបស់យើងទៅកាន់ទីផ្សារមួយនេះផងដែរ»។
លោក លី ឃុនថៃ ប្រធានសមាគមស្បែកជើងកម្ពុជា (CFA) បានកត់សម្គាល់ថា ផលិតផលវាយនភណ្ឌកម្ពុជា ទទួលបានទីផ្សារយ៉ាងល្អប្រសើរ ដូចជាអាមេរិក កាណាដា ចក្រភពអង់គ្លេស និងអឺរ៉ុប។
លោកបន្តថា ការធ្លាក់ចុះនៃការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសទាំងនេះកាលពីឆ្នាំ ២០២៣ ត្រូវបានសន្មតថា ដោយសារតែបរិមាណនៃការបញ្ជាទិញខ្ពស់កាលពីឆ្នាំ ២០២២ និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៤ CFA ព្យាករកំណើនការនាំចេញស្បែកជើង ស្រោមជើង និង វត្ថុប្រហាក់ប្រហែល និងភាគរយរបស់វត្ថុទាំងនោះ ដោយផ្អែកលើការកើនឡើងនៃការលក់នៅពេលថ្មីៗសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនទទួលសេវាប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មបន្តពីប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក ឃុនថៃ រំពឹងថា ការបញ្ចេញទំនិញពីឃ្លាំងស្តុកដោយអ្នកទិញ និងអ្នកលក់រាយនឹងនាំឱ្យការបញ្ជាទិញផលិតផលទាំងនេះកើនឡើងនៅឆ្នាំ ២០២៤ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣។
យោងតាមអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ (GDCE) ការនាំចេញ និងនាំចូលសរុបរវាងប្រទេសទាំង ២ មានតម្លៃ ៩៤០,៤៩ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ១៨,៥ ភាគរយ ពីចំនួន ១,១៥ ពាន់លានដុល្លារ ដែលបានកត់ត្រាកាលពីឆ្នាំ ២០២២។ ចំនួននេះតំណាងឱ្យប្រមាណ ២ ភាគរយនៃទំនិញអន្តរជាតិសរុបរបស់កម្ពុជា ដែលមានចំនួន ៤៦,៨៣ ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំ ២០២៣។
ក្នុងចំណោមដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា កាណាដាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៨ តាមពីក្រោយប្រទេសចិន អាមេរិក វៀតណាម ថៃ ជប៉ុន ឥណ្ឌូនេស៊ី និងអាល្លឺម៉ង់។
យោងតាម GDCE ការនាំចេញរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសកាណាដាមានតម្លៃ ៨៦៩,៥៤ លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ ធ្លាក់ចុះ ២២,៤ ភាគរយធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន ខណៈការនាំចូលកើនឡើង ១០៩,៤ ភាគរយ ដល់ ៧០,៩៥ លានដុល្លារ។ ឧត្តមភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយកាណាដា មានចំនួន ៧៩៨,៥៩លានដុល្លារ៕