ភ្នំពេញៈ ការចរចាតម្លៃ គឺជាឧបសគ្គមួយ ដែលធ្វើឱ្យផែនការនាំចេញម្រេចកម្ពុជាជាផ្លូវការទៅទីផ្សារតំបន់អារ៉ាប់នៅមិនទាន់អាចលេចចេញជារូបរាង ខណៈតម្រូវការប្រើប្រាស់ម្រេចនៅកម្ពុជាក្នុង ១ ឆ្នាំមានប្រហែលពី ៥-១០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃទិន្នផលប្រមូលបាន។ នេះបើតាមប្រធានសហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា។
ថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៦ ខែកុម្ភៈ លោក ម៉ាក នី ប្រធានសហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា បើទោះបីសមាគមបានខិតខំជំរុញការពង្រីកទីផ្សារនាំចេញម្រេចជាផ្លូវការទៅបណ្តាប្រទេសនៅតំបន់អារ៉ាប់ក៏ដោយ ក៏ការនាំចេញជាផ្លូវការនៅពេលនេះមិនទាន់លេចចេញជារូបរាងទេ។ កត្តាតម្លៃ គឺជាឧបសគ្គដែលធ្វើឱ្យការចរចារវាងក្រុមហ៊ុនជាសមាជិករបស់សហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា ជាមួយក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញទៅអារ៉ាប់មិនទាន់មានការឯកភាពគ្នា។
លោកថ្លែងថា៖«ដោយសារការចរចាតម្លៃមិនត្រូវគ្នា ដូច្នេះមកដល់ពេលនេះ គឺមិនទាន់មានការនាំចេញម្រេចជាផ្លូវការទៅបណ្តាប្រទេសតំបន់អារ៉ាប់ឡើយ»។ លោកបន្តថា៖«ទោះមិនមានព័ត៌មានផ្លូវការពីការនាំចេញម្រេច ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថាការនាំចេញក្រៅផ្លូវការ គឺមានខ្លះរួចទៅហើយ»។
ទោះយ៉ាងណា លោក ម៉ាក នី មិនបានប្រាប់លម្អិតពីតម្លៃដែលស្ថិតនៅលើតុចរចារវាងអ្នកផ្គត់ផ្គង់នៅកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនចង់នាំម្រេចជាផ្លូវការទៅទីផ្សារតំបន់អារ៉ាប់ឡើយ។
យោងតាមលោក ម៉ាក នី ជាទូទៅក្នុង ១ ឆ្នាំ កម្ពុជាប្រមូលផលម្រេចបានក្នុងរង្វង់ ១,៧-២ ម៉ឺនតោនលើផ្ទៃដីសរុបជិត ៧ ០០០ ហិកតា។ ការដាំម្រេចគឺភាគច្រើនសម្រាប់បំពេញឱ្យតម្រូវការនាំចេញ ដោយសារតម្រូវការម្រេចក្នុងស្រុកមានត្រឹមតែ ៥-១០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ សល់ពីនោះត្រូវបានឈ្មួញនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិតាមរយៈប្រទេសវៀតណាម ថៃ ចិន និងតំបន់អឺរ៉ុប ជាដើម។
ប្រធានសមាគមម្រេចលើកស្ទួយម្រេចកំពត លោក ងួន ឡាយ ឱ្យដឹងថា ម្រេចកំពតដែលជាផលិតផលម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រ (GI) គឺមិនដែលមានបញ្ហាទីផ្សារ ឬតម្លៃឡើយ ព្រោះតែងត្រូវបានក្រុមឈ្មួញប្រមូលទិញស្ទើរគ្មានសល់។ ជាមធ្យមទិន្នផលម្រេចកំពតដែលប្រមូលបាន គឺក្នុងរង្វង់ ១០០ តោនជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ មូលហេតុដែលអ្នកដាំម្រេចកំពត មិនដែលជួបបញ្ហាទីផ្សារ និងតម្លៃ គឺដោយសារម្រេចកំពតមានគុណភាពស្តង់ដា និងមានការចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់គុណភាពពីអាជ្ញាធរ។ ភាគច្រើននៃម្រេចកំពត គឺត្រូវបានក្រុមហ៊ុននាំចេញធ្វើកិច្ចសន្យាទិញតាំងពីមុនពេលប្រមូលផលជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
លោក ងួន ឡាយ បានប្រាប់ថា៖«ដោយសារជាម្រេចកំពតមានគុណភាពល្អ និងរសជាតិកម្រិតស្តង់ដា ដូច្នេះយើងមិនមានបញ្ហានាំចេញឡើយ»។
បើតាមលោក ងួន ឡាយ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មកតម្លៃម្រេចកំពត (GI)មិ នប្រែប្រួលឡើយ ដោយម្រេចខ្មៅ មានតម្លៃមធ្យម ១៥ ដុល្លារក្នុង ១ គីឡូក្រាម, ម្រេចក្រហម ២៥ ដុល្លារ និងម្រេចស ២៨ ដុល្លារ។ សព្វថ្ងៃម្រេចកំពតត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់បណ្តាប្រទេសជាង ៥០ ភាគច្រើនស្ថិតនៅទ្វីបអឺរ៉ុប។
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០២៣ របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ឱ្យដឹងថា ចន្លោះពីខែមករា ដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជាបាននាំចេញកសិផល ៨ ៤៤៩ ៤១៤,៣៦ តោន ធ្លាក់ចុះ ១,៩ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២ ០២២ ក្នុងនោះការនាំចេញម្រេចមានចំនួន ៦ ១៥២,៨៣ តោន ធ្លាក់ចុះចំនួន ២៦,៧៦ ភាគរយ។
អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ ធ្លាប់បាននិយាយថា អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (ប្រទេសក្នុងតំបន់អារ៉ាប់) ជាប្រទេសមួយដែលសំខាន់សម្រាប់ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មពីកម្ពុជា ព្រោះប្រទេសនេះមានតម្រូវការទៅលើសន្តិសុខស្បៀង ។ នាពេលខាងមុខលោករំពឹងថា អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមនឹងក្លាយជាទីផ្សារធំសម្រាប់ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មពីកម្ពុជា។ តាមរយៈប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ផលិតផលកម្ពុជាក៏នឹងអាចហូរបន្តទៅប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អារ៉ាប់ជិតខាងផងដែរ៕