សកម្មភាពក្រុមកម្មករកាត់ដេរ នៅរោងចក្រ ១ កន្លែង ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ STPM
ផ្នែកឯកជនក្នុងវិស័យវាយនភណ្ឌកម្ពុជា បានលើកឡើងថា កម្ពុជាមិនគួរព្រួយបារម្ភខ្លាំងពីការប្រកាសរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដែលកំណត់យកពន្ធគយចំនួន ៤៩ភាគរយពីទំនិញនាំចូលពីប្រទេសកម្ពុជា ហើយរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងមានការចរចាមួយចំនួនជាមួយរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក។
រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក នាថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥(ម៉ោងនៅកម្ពុជា) បានប្រកាសកំណត់អត្រាពន្ធគយថ្មីសម្រាប់ការនាំចូលទំនិញពីបណ្តាប្រទេសភាគច្រើននៅទូទាំងពិភពលោកដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ យោងតាម Reciprocal Tariffs ទំនិញកម្ពុជានាំចូលទីផ្សារអាមេរិក នឹងត្រូវជាប់ពន្ធគយក្នុងអត្រាជាមធ្យម ៤៩ ភាគរយ។
ប្រធានសហព័ន្ធសមាគមអ្នកវិនិយោគកម្ពុជា និងជាប្រធានសមាគមស្បែកជើងកម្ពុជា លោក លី ឃុនថៃ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បើទោះបីក្នុងព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមេសា(ម៉ោងនៅកម្ពុជា)នេះមានសារព័ត៌មាន និងការជជែកគ្នាយ៉ាងច្រើនពីក្តីបារម្ភទាក់ទងនឹងការដំឡើងពន្ធគយសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជានាំទៅទីផ្សារអាមេរិកក៏ដោយ ក៏លោកមិនសូវបារម្ភឡើយ ដោយកិច្ចការនេះអាចមានផ្លូវដោះស្រាយតាមរយៈការចរចារវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអាមេរិក។
លោកថ្លែងថា៖«ខ្ញុំគិតថា យើងដូចជាមិនមានការបារម្ភអីខ្លាំងទេ ដោយខ្ញុំមានជំនឿថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងមានការចរចាគ្នាជាមួយភាគីអាមេរិក។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា មិនប៉ះពាល់អីធំៗទេ»។
ទិន្នន័យអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា(GDCE) បង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ការនាំចេញ នាំចូលទំនិញទ្វេភាគីកម្ពុជា-អាមេរិក មានទឹកប្រាក់សរុប ១០,១៨ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១១,២ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣។ ក្នុងចំនួននេះ គឺកម្ពុជានាំទៅអាមេរិក ៩,៩២ ពាន់លានដុល្លារ កើន ១១,៤ ភាគរយ ចំណែកទំនិញអាមេរិកនាំចូលវិញ មានចំនួន ២៦៤,១៥ លានដុល្លារ កើន ២,៧ ភាគរយ។
អាមេរិក គឺជាទីផ្សារទទួលទិញទំនិញពីកម្ពុជាច្រើនជាងគេដោយគ្រប់គ្រងចំណែកទីផ្សាររហូតដល់ ៣៧,៩ ភាគរយនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ដែលមានទឹកប្រាក់សរុប ៥៤,៧៤ ពាន់លានដុល្លារ។ ភាគច្រើននៃទំនិញកម្ពុជានាំទៅទីផ្សារអាមេរិក គឺជាផលិតផលវាយនភណ្ឌ ដែលរួមមាន សម្លៀកបំពាក់ កាបូបធ្វើដំណើរ និងស្បែកជើង។
ទាក់ទងនឹងទីផ្សារនាំចេញផលិតផលវាយនភណ្ឌកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ លោក លី ឃុនថៃ បានលើកឡើងថា កម្ពុជាក៏កំពុងធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលវាយនភណ្ឌកម្ពុជាទៅកាន់បណ្តាប្រទេសនៅទ្វីបអឺរ៉ុប កាណាដា ចក្រភពអង់គ្លេស និងអាស៊ានផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ែន សុវិជាតិ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា អត្រាពន្ធដែលអាមេរិកប្រកាសថាកម្ពុជាបានដាក់លើទំនិញរបស់ខ្លួនមានអត្រារហូតដល់ ៩៧ ភាគរយនោះគឺមិនមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ទេ។ ជាក់ស្តែងពន្ធដែលកម្ពុជាដាក់លើទំនិញអាមេរិក គឺមានជាមធ្យមត្រឹម ២៩,៤ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា សម្រាប់ឱនភាពជញ្ជីញពាណិជ្ជកម្មរបស់អាមេរិកជាមួយកម្ពុជា គឺជារឿងធម្មតា ព្រោះអាមេរិកជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចធំ និងមានតម្រូវសម្ភារប្រើប្រាស់ជាច្រើនដែលផលិតនៅកម្ពុជា។ បញ្ហាឱនភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជានេះ ក៏កើតមានសម្រាប់ប្រទេសជាច្រើនផងដែរ ដូចជា កាណាដា និងបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប ជាដើម។
លោកបានថ្លែងថា៖«រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម មិនព្រងើយកន្ដើយចំពោះបញ្ហានេះទេ យើងនឹងខិតខំឱ្យអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្ដ ដើម្បីការពារផ្ដល់ប្រយោជន៍របស់ឧស្សាហកម្មនាំចេញ ក៏ដូចជាការពារផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ-កម្មការិនីនៅកម្ពុជា»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម កំពុងធ្វើការសិក្សាជាមួយស្ថាប័ន្ធពាក់ព័ន្ធទៅតាមបន្ទាត់ពន្ធនីមួយៗដើម្បីរកឃើញថា តើមានការជះឥទ្ធិពលប៉ុណ្ណាលើឧស្សាហកម្មនាំចេញរបស់កម្ពុជា? ការសិក្សានេះនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជា ប្រមូលបាននូវទិន្នន័យជាក់ស្ដែង សម្រាប់ធ្វើការជជែកជាទ្វេភាគី ក៏ដូចជាការជជែក ក្នុងនាមប្រទេសជាដៃគូ ព្រោះកម្ពុជាជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏មានសកម្មភាពក្នុងនាមជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ានដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«ដូច្នេះយើងអាចធ្វើការជជែកក្នុងនាមកិច្ចក្របខ័ណ្ឌតំបន់ ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជា ការជជែកចរចា ឬការពិគ្រោះយោបល់ទៅវិញទៅមក ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះក្រោមក្របខ័ណ្ឌរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ដែលជាក់ស្តែងប្រទេសសមាជិករបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកមួយចំនួនធំ ក៏មានការប៉ះពាល់ដោយសារការដំឡើងពន្ធនាំចូលរបស់អាមេរិកផងដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក មាស សុខសេនសាន បានប្រាប់សារព័ត៌មាន Fresh News ថា ៖«ក្រុមការងារបានពិនិត្យហើយពីកម្មវិបាកនៃការដំឡើងនេះ បន្ទាប់មកយើងនឹងមានវិធានការជាក់លាក់ និងហ្មត់ចត់បំផុត ដើម្បីជាដំណោះស្រាយធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យធានាឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងបន្តមានភាពប្រកួតប្រជែង និងប្រសើរ សម្រាប់កំណើន និងការងាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគមវិនិយោគិន នវានុវត្តន៍ និងអភិវឌ្ឍន៍ (IDI) លោក ហោ សេរីវឌ្ឍន៍ បានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមផ្ទាល់ខ្លួននាព្រឹកថ្ងៃទី ៣ ខែមេសា ដោយលើកពីការប៉ាន់ប្រមាណអំពីរបៀបគណនាពន្ធដែលអាមេរិក គ្រោងយកពីកម្ពុជា។
លោកបានសរសេរថា ប្រហែលនេះជារបៀបដែល Trump គណនាលេខ ៩៧ ភាគរយ និង ៤៩ ភាគរយ។ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ គឺ ៩,៩ ពាន់លានដុល្លារ ចំណែកការនាំចូល គឺ ០,២៦ ពាន់លានដុល្លារ។ ដូច្នេះចំនួនពាណិជ្ជកម្មសរុប គឺ ១០,២ពាន់លានដុល្លារ។ ៩,៩ពាន់លានដុល្លារ/១០,២=០,៩៧=៩៧ភាគរយ, ០,៩៧/២=០,៤៨៥=៤៩ភាគរយ។ ប្រទេសផ្សេងក៏ប្រហាក់ប្រហែលនេះដែរ។
លោកបានអះអាងថា៖«បើមើលបែបវិជ្ជមាន យើងអាចបញ្ចុះពន្ធនាំចូលផលិតផលអាមេរិកបាន។ តែបើចង់ឱ្យមានតុល្យភាពលើទំហំនាំចេញ-នាំចូល Trade Balance វិញ, កម្ពុជានឹងពិបាក ព្រោះទីផ្សារយើងតូចណាស់សម្រាប់ផលិតផលអាមេរិក។ តែក៏យើងមានឱកាសបង្កើនគុណភាពផលិតផល និងសេវាកម្មយើងបន្ថែមពីអាមេរិកផងដែរ»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ ត្រូវបានសារព័ត៌មាន AKP ដកស្រង់សម្តីនាព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមេសា នេះថា ជាការពិតអាចមានផលប៉ះពាលខ្លះ ប៉ុន្តែយើងអាចគ្រប់គ្រងបាន។ ការកំណត់ពន្ធគយពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល អាមេរិកនាពេលនេះ គឺមានទិដ្ឋភាពចំនួន ៥ គឺទី១ ជាការដាក់ពន្ធនេះជាការដាក់ទូទាំងពិភពលោក គ្រាន់តែដាក់ក្នុងអត្រាខុសគ្នា អាស្រ័យទោះលើជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក និងប្រទេសនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះ, ទី២ កន្លងទៅកម្ពុជាក៏មានការបង់ពន្ធដែរ មិនមែនអត់បង់ពន្ធទាំងស្រុងតាមប្រព័ន្ធ GSP នោះទេ, ទី៣ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥នេះ ផលប៉ះពាល់គឺមិនមាននោះទេ ដោយសារការបញ្ជាទិញសម្រាប់វិស័យកាត់ដែរ គឺមានមុនពេលដែលពន្ធត្រូវបានដាក់ ហើយការដាក់ពន្ធនេះគឺមិនមែនដាក់តែលើកម្ពុជានោះទេ គឺដាក់គ្រប់ប្រទេសដែលនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតផលវាយនភណ្ឌមួយចំនួនទៀត។
ចំណែកចំណុចទី៤ គឺការនាំចេញរបស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ជាប់ៗគ្នានេះ គឺទៅអឺរ៉ុប ច្រើនជាងអាមេរិក ដូច្នេះយើងមានលទ្ធភាពពង្រីកទីផ្សារអឺរ៉ុបបន្ថែមទៀត, និង ទី៥ ប្រទេសបង់ក្លាដេស ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលធ្លាប់តែជាដៃគូប្រជែងធំ ហើយនាំចេញផលិតផលទៅអាមេរិកច្រើន ក៏នៅមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា៖«ហេតុនេះយើងវាយតម្លៃថា ការដំឡើងពន្ធនេះវាមិនប៉ះពាល់ ១០០ភាគរយ សម្រាប់វិស័យនាំចេញរបស់យើងនោះទេ។ យើងនឹងបន្តធ្វើការជាមួយអាមេរិក និងបង្កើតឱ្យមានបរិយាកាសវិនិយោគកាន់តែប្រសើរថែមទៀត ដើម្បីរក្សាឧត្តមភាពផលិកម្មរបស់យើង»៕
