ព្រះវិហារ៖ កម្មវិធីការគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនិងការផ្លាស់ប្តូរវិស័យកម្មកម្ពុជា ហៅកាត់ថា វ៉តហ្វខាំ (WAT4CAM) ដែលបានទទួលថវិកាជំនួយពីទីភ្នាក់ងារបារាំងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ (AFD) និង សហគមន៍អឺរ៉ុប (EU)​ អនុវត្តដោយក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម និង​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ។ កម្មវិធីវ៉តហ្វខាំ នេះ បានអនុវត្តចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០ រហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ន ដែលបានធ្វើការស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រសំខាន់ៗនៅខេត្តចំនួនប្រាំ រួមមានខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ធំ ខេត្តព្រះវិហារ និង​ខេត្តកណ្តាល។ 

លើសពីនេះទៀត កម្មវិធីនេះ បានធ្វើការលើកម្ពស់វិវឌ្ឍនាការកសិកម្មអេកូឡូស៊ីនៅក្នុងខេត្តគោលដៅទាំងអស់ ដោយផ្តោតជាចំបងទៅលើការគ្រប់គ្រងគុណភាពដីស្រែនៅរដូវប្រាំងប្រកបដោយនិរន្តរភាព តាមរយៈការជំរុញដាំដុះដំណាំគម្របដីរយៈពេលវែង ឬខ្លី និងការដាំដុះដំណាំពិពិធកម្មផ្សេងទៀតក្រៅពីស្រូវ សម្រាប់បង្កើនជាជីជាតិដី និងប្រាក់ចំណូលបន្ថែម ដូចជា ដំណាំសណ្តែកបាយ សណ្តែកដី ដំណាំល្ង និងឳឡឹក ជាដើម ដោយប្រើប្រាស់ទឹកស្រោចស្រព្វពីប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ រួមមានប្រព័ន្ធប្រឡាយមេ ប្រឡាយរង និងប្រឡាយជើងក្អែបដែលបានស្តារួចរាល់ដោយកម្មវិធីវ៉តហ្វខាំ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្កើនផលិតភាពកសិកម្ម បង្កើនប្រាក់ចំណូល បង្កើត​ឱកាសការងារ និងថែរក្សាប្រព័ន្ធក្សេត្របរិស្ថានឲ្យមានចេរភាព។

ជាក់ស្តែង នាថ្ងៃទីសៅរ៍ ទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ កម្មវិធីវ៉តហ្វខាំ បានសម្របសម្រួលឲ្យក្រុមហ៊ុនខ្មែរហ៊ែលស៊ីអឺស (KHMER HEALTHY EARTH) និងសហគមន៍កសិកម្មលើកកម្ពស់ស្ត្រី ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងផលិតកម្ម​​កសិកម្មតាមកិច្ចសន្យាលើ​ដំណាំសណ្តែកដីសរីរាង្គ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់សណ្តែកដីសរីរាង្គ (គ្រាប់ស្ងួត) ដែលសមាជិកសហគមន៍កសិកម្មរបស់ខ្លួនកំពុងដាំលើដីស្រែក្នុងតំបន់ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តអូរកំបោរ ក្នុងឃុំរីករាយ ស្រុងរវៀង ខេត្តព្រះវិហារ នារដូវកាលដាំដុះក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ពិធីចុះកិច្ចសន្យាផលិតកម្មកសិកម្មនេះនឹងចូលរួមចំណែកគាំទ្រ និងពង្រឹងលទ្ធភាពផលិតកម្មដែលជាផ្នែកមួយនៃការពង្រីកការអនុវត្តកសិអេកូឡូស៊ី និងរក្សាលំនឹង​ទីផ្សារសម្រាប់កសិករ តាមរយៈភាពជាដៃគូរវាងអ្នកផលិត វិស័យឯកជន និងសាធារណៈ ក្នុងគោលបំណង​ជំរុញការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដើម្បីធានាបាននូវការផលិត និងផ្គត់ផ្គង់សណ្តែកដីសរីរាង្គនៅខេត្តព្រះវិហារ ។​​

សហគមន៍កសិកម្មលើកកម្ពស់ស្ត្រីបានកំពុងដាំដុះដំណាំសណ្តែកដី ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥សរុប ចំនួន ២៤ ហិកតា របស់សមាជិកសហគមន៍ចំនួន ៣៣ គ្រួសារ ដែលរំពឹងថាអាចនឹងផលិតសណ្តែកដីសរីរាង្គ (គ្រាប់ស្ងួត) សរុបចំនួនប្រមាណ ២៣ តោន។ កិច្ចសន្យាផលិតកម្មកសិកម្មនេះអាចធានាតម្លៃ និងទីផ្សារសណ្តែកដីសរីរាង្គជូនដល់កសិករចំនួន ៣៣គ្រួសារ ព្រមទាំងលើកទឹកចិត្តកសិករទាំងនេះ ក្នុងការពង្រីកការដាំដុះឲ្យបានកាន់ទូលំទូលាយ ផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងស្ថេរភាពទីផ្សារ​ ។ លើសពីនេះ កិច្ចសន្យានេះក៏នឹងចូលរួមចំណែកក្នុងគោលនយោបាយលើកកម្ពស់ប្រពលវប្បកម្ម និងពិពិធកម្មកសិកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាពរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ផងដែរ ។

អ្នកស្រី គឹម ឡៃស៊ីម ប្រធានសហគមន៍កសិកម្មលើកកម្ពស់ស្ត្រីបានលើកឡើងថា៖ «ក្នុងនាមសហគមន៍កសិកម្មលើកកម្ពស់ស្ត្រី និងក្នុងនាមខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ពួកយើងមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយ និងក៏ជាថ្ងៃពិសេសសម្រាប់សហគមន៍កសិកម្មរបស់យើង ដែលបានផ្តល់ឱកាសជូនកសិករដែលជាសមាជិកឲ្យទទួលបានទីផ្សាសណ្តែកដីដែលមានស្ថេរភាពតម្លៃ ហើយកន្លងមក សហគមន៍យើងព្យាយាមជំរុញ​លើកទឹកចិត្តកសិករឲ្យដាំដុះដំណាំសណ្តែកដី និងល្ង នារដូវប្រាំង ប៉ុន្តែមិនសូវទទួលបានជោគជ័យ ដោយសារហគមន៍ពិបាកក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារសម្រាប់លក់ចេញជូនដល់កសិករដាំដុះ។ ការចុះកិច្ចសន្យាកសិកម្ម លើការផលិត និងផ្គត់ផ្គង់ដំណាំសណ្តែកដីនេះ នឹងជួយឲ្យកសិករផ្សេងទៀតដែលជាសមាជិកងាកមកដំាដុះដំណាំសណ្តែកដីនៅលើដីស្រែនារដូវ​ប្រាំង​ឱ្យ​កាន់តែច្រើន បន្ថែមទៀត ដោយសារមានទីផ្សារចាំទទួលទិញស្រាប់។ សហគមន៍យើងខ្ញុំមានផ្ទៃដីដែលអាចដាំដុះដំណាំសណ្តែកដីសរីរាង្គជាង ៨០០ហិកតាដែលជាដីស្រែដាំដុះដំណាំស្រូវសរីរាង្គនារដូវវស្សា​ និងមានសមាជិកជាកសិករសរុប ២៥០គ្រួសារ»។

លោក​ ខេង ឆេកូ ប្រធានក្រុមហ៊ុនខ្មែរហែលស៊ីអឺសបានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនត្រូវការការផ្គត់ផ្គង់សណ្តែកដីចន្លោះពី ១៥តោន ទៅ២០តោនក្នុងមួយខែ និងត្រូវការពេញមួយឆ្នាំ ដោយក្រុមហ៊ុនត្រូវការជ្រើសរើសសហគមន៍កសិកម្មដែលមានកសិករជាសមាជិកផលិត ដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធកត់ត្រាពីប្រភព និងផលិតកម្មសណ្តែកដីច្បាស់លាស់ សម្រាប់គាប​យកប្រេងសណ្តែកដី។ ជាទូទៅសណ្តែកដី ៣គីឡូក្រាម អាចគាបបានប្រេងសណ្តែកដីប្រមាណ ១លីត្រ ហើយប្រេងសណ្តែកដីនេះមិនមានបន្ថែមសារធាតុគីមីនោះទេ។ ក្រុមហ៊ុនចង់បង្កើតផលិតផលដែលផលិតនៅប្រទេស​កម្ពុជា ដោយយកសណ្តែកដីដែលផលិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផ្ទាល់ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាអាចមានលទ្ធភាពទិញយកមកប្រើប្រាស់បាន ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលពីបរទេស បង្កើនឱកាសការងារជូនពលរដ្ឋខ្មែរ និងបង្កើនឱកាសទីផ្សារដំណាំសណ្តែកដីជូនកសិករ។

លោក​បន្ត​ថា ប្រេងសណ្តែកដីមានអត្ថប្រយោជន៍ជាងប្រេងសណ្តែកសៀង ប្រេងផ្កាឈូករ័ត្ន និងប្រេងបន្លែ ដោយប្រេងសណ្តែកដីជួយកាត់បន្ថយជំងឺលើសឈាម កាត់បន្ថយបញ្ហាឈឺសន្លាក់ កាត់បន្ថយខ្លាញ់រុំបេះដូង និងប្រឆាំងនឹងមហារីកផងដែរ។ ក្រុមហ៊ុនក៏មានតម្រូវការទិញល្ងខ្មៅចន្លោះពី ៥ ទៅ ១០តោន ក្នុងមួយខែផងដែរ និងត្រូវការសហគមន៍ចាប់ដៃគូរសម្រាប់ការផលិត និងផ្គត់ផ្គង់​។ ក្រុមហ៊ុនរីករាយក្នុងការចាប់ដៃគូរជាមួយនឹងសហគមន៍លើកកម្ពស់ស្ត្រី និងស្នើសុំឲ្យសហគមន៍បន្តពង្រីកការផលិត និងផ្គត់ផ្គង់ជូនក្រុមហ៊ុនមិនត្រឹមតែឆ្នាំនោះទេ បន្តឲ្យបានយូរអង្វែង។ ក្រុមហ៊ុនក៏អាចផ្តល់ជូនសហគមន៍នូវបទពិសោធន៍ធ្វើផ្អកចំណីសត្វពីដើមសណ្តែកដី ធ្វើធ្យូងអនាម័យពីសំបកសណ្តែកដី និងសាច់សណ្តែកដីដែលបានគាប​យកប្រេងរួចមកធ្វើជីកំប៉ុស្ត ឬចំណីសត្វដែលមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ជាងដំឡូងមី ឬសណ្តែកសៀង។

លោក ផេង ភួន មេឃុំរីករាយ ស្រុករវៀង បានសម្តែងនូវក្តីរីករាយដែលសហគមន៍របស់លោកមានឱកាសក្នុងការទទួលបានទីផ្សារល្អប្រសើរ តម្លៃល្អប្រសើរ និងជាលើកទីមួយដែលឃុំរីករាយបានចុះកុងត្រាទិញលក់សណ្តែកដីដែលបានដាំដុះនៅលើដីស្រែ។ លោកបន្ថែមថា ខាងឃុំនឹងបន្តសហការជាមួយនឹងបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការជំរុញ​ផ្សព្វផ្សាយច្បាប់គោក្របីដើម្បីបញ្ជៀសបញ្ហាគោក្របីចូលស៊ីដំណាំសណ្តែកដី ឬគម្របដីដែលបងប្អូនកសិករបានដាំលើដីស្រែនារដូវ​ប្រាំង។

លោក ស្រ៊ុន បូរិន អនុប្រធានមន្ទីរកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទខេត្តព្រះវិហារ និងជាប្រធានសម្របសម្រួលកម្មវិធីវ៉តហ្វខាំខេត្ត បានលើកឡើងថា ការជំរុញ​កិច្ចសន្យាផលិតកម្មកសិកម្មគឺជាការងារអាទិភាពរបស់ក្រសួងកសិកម្ម ក្នុងការលើកទឹកចិត្តកសិកឱ្យ​ទទួលបានបច្ចេកទេសថ្មីៗ បង្កើនផលិតភាពដាំដុះ បង្កើនគុណភាព និងទទួលបាននូវស្ថេរភាពតម្លៃទៅតាមបរិមាណដែលបានចុះកិច្ចសន្យា។ គម្រោងវ៉តហ្វខាំបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយជូនកសិករពីបច្ចេកទេសដាំដុះដំណាំសណ្តែកដីសរីរាង្គ និងផ្សារភ្ជាប់មកទីផ្សារ និងអាចពង្រីការដាំដុះឲ្យបានទូលំទូលាយនៅលើដីស្រែនារដូវប្រាំងដែលកន្លងមកកសិករខ្មែរតែងតែទុកដីស្រែឲ្យទំនេរចោលនារដូវប្រាំង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ការដាំដុះដំណាំសណ្តែកដីសរីរាង្គនេះ នឹងជួយឲ្យកសិករ បង្កើននូវជីជាតិដី ជួយឲ្យដីធូរ កាត់បន្ថយការហូរច្រោះនិងសំណឹក ព្រមទាំងជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលបន្ថែមចៀសវាងការចំណាកស្រុក។ ខេត្តព្រះវិហារជាខេត្តដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់ការអនុវត្តកសិកម្មសរីរាង្គ ការដាំដុះដំណាំស្រូវ ចន្ទីរ ដំឡូងមី ដោយឡែកនៅក្នុង ឃុំរីករាយ ឃុំរួសរាន់ ឃុំស្អាង នៃស្រុករវៀងនិងស្រុកជ័យសែន កសិករអាចដាំដុះដំណាំសណ្តែកដី ឬដំណាំល្ងលើដីស្រែនារដូវប្រាំង តាមរយៈការស្រោចស្រព្វដោយទទួលទឹកពីប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលបានស្តារឡើងវិញដោយកម្មវិធីវ៉តហ្វខាំ។

លោកបានបន្ថែមថា៖ «ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលបានស្តាររួចនៅខេត្តព្រះវិហារតាមរយៈគម្រោងវ៉តហ្វខាំសហគមន៍កសិកម្មនៅក្នុងស្រុករវៀង និងស្រុកជ័យសែននឹងពង្រីកការដាំដុះ បង្កើនផលិតភាព បង្កើនទិន្នផល បង្កើនប្រាក់ចំណូល រក្សាបានជីវៈចម្រុះក្នុងតំបន់ និងមានឱកាសក្នុងការកសាងជីវភាពគ្រួសារឲ្យបានធូរធារយូរអង្វែង»៕