លោក ដូណាល់ ត្រាំ ថ្លែង ខណៈដែលលោក ម៉ៃក៍ ផេន ស្តាប់។ រូបថត AFP
នៅក្នុងជំនួបជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួននៅរដ្ឋភាគ ខាងត្បូងប្រទេស គឺតិចសាស់ កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ សប្ដាហ៍មុន អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ហាក់ដូចជាពោរពេញទៅដោយកំហឹងដូចសព្វដង។
លោក ត្រាំ អះអាងថា «ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ» បានរាយការណ៍បន្ទាបចំនួនអ្នកគាំទ្ររបស់លោក «មនុស្សឆ្កួតវង្វេង» ឆ្វេងនិយម ជាពិសេសលោក ចូ បៃដិន កំពុងធ្វើឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ក្នុងប្រឡាយ ហើយ «មនុស្សគ្រប់គ្នានៅវ៉ាស៊ីនតោន» កំពុងងប់ងល់នឹងការការពារព្រំដែនអ៊ុយក្រែន ហើយមិនគិតការពារព្រំដែនខ្លួនឯង។
ប៉ុន្តែការអះអាងមួយ បានលេចធ្លោជាងគេក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាពោរពេញទៅដោយកំហឹងដដែលរបស់អតីតប្រធានាធិបតីនេះ។ លោក ត្រាំ លើកឡើងថា លោកមានជំនឿយ៉ាងខ្លាំងថា លោកនឹងទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២៤ ហើយនៅពេលដែលលោកទទួលអំណាចទាំងអស់របស់ប្រធានាធិបតី លោកនឹងធ្វើការលើកលែងទោសអ្នកគាំទ្ររបស់លោក ដែលបានត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសជុំវិញការធ្វើកុបកម្មវាយប្រហារវិមានរដ្ឋសភាអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី ៦ មករា ឆ្នាំ ២០២១ ក្នុងអំឡុងពេលសភា កំពុងរាប់សន្លឹកឆ្នោតបញ្ជាក់លទ្ធផលការបោះឆ្នោត ដែលលោកបានចាញ់លើរូបលោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន។
«ប្រសិនបើខ្ញុំឈរឈ្មោះ ខ្ញុំនឹងឈ្នះ ហើយយើងនឹងផ្ដល់យុត្តិធម៌ឱ្យអ្នកជាប់ទោសនាព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃ ៦ មករា» លោក ត្រាំ និយាយបែបនេះ ហើយបន្តទៀតថា៖ «ហើយប្រសិនចាំបាច់ត្រូវការលើកលែងទោស យើងនឹងលើកលែងទោសពួកគេ ពីព្រោះពួកគេបានរងភាពអយុត្តិធម៌»។
សម្រាប់អ្នកស្មោះស្ម័គ្រនឹងអតីតប្រធានាធិបតីរូបនេះ ការថ្លែងសុន្ទរកថានេះ គឺជាគំរូនៃរចនាប័ទ្មនយោបាយរបស់លោក ត្រាំ ដែលរួមមានការកាន់កាប់ការយកចិត្តទុកដាក់ពីអ្នកគាំទ្រ ការធ្វើឱ្យហ្វូងមនុស្សមានភាពរំជើបរំជួល ហើយនៅតែគ្រប់គ្រងការសន្ទនានយោបាយ។
តួលេខរៃអង្គាសប្រាក់នយោបាយចេញផ្សាយកាលពីសប្ដាហ៍មុន បានបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពម៉ាក «ត្រាំ»។ បើតាមការប្រកាសទៅកាន់គណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោតអាមេរិក សកម្មភាពនយោបាយរបស់លោក ត្រាំ និងក្រុមពាក់ព័ន្ធបានប្រាក់បានចំនួន ១៤៣ លានដុល្លារក្នុងដៃ បន្ទាប់ពីរៃអង្គាស បានប្រាក់ចំនួន ៦៤ លានដុល្លារ ក្នុងឆមាសទី២ នៃឆ្នាំ ២០២១។ ខណៈពេលដែលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០២៤ នៅមិនទាន់ចាប់ផ្ដើម មូលដ្ឋានហិរញ្ញវត្ថុដ៏រឹងមាំបែបនេះនឹងធ្វើបេក្ខជនដទៃទៀតនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋធ្វើការផ្អាក ហើយធ្វើការពិចារណាឡើងវិញ។
សមត្ថភាពរៃអង្គាសរបស់លោក ត្រាំ បានក្លាយជាអាវុធដ៏សំខាន់មួយដើម្បីទប់ស្កាត់គូប្រជែង និងអ្នករិះគន់នៅក្នុងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ។
លោកបានប្រកាសគាំទ្របេក្ខជនជិត ១០០ នាក់ ក្នុងការបោះឆ្នោតសភាតំណាងព្រឹទ្ធសភា និងអភិបាលរដ្ឋ ដោយរំពឹងថា នឹងមានការប្រកាសបន្ថែមទៀតនៅរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខ។
លោកបានផ្ដល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុទៅឱ្យបេក្ខជនឈរឈ្មោះ ប្រឆាំងនឹងសត្រូវរបស់លោកក្នុងគណបក្សសាធារណរដ្ឋដូចជាសមាជិកសភាតំណាងលោកស្រី លីស ឆេនី និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា លោកស្រីលីសា មឺកាវស្គី ដែលស្ត្រីទាំង២បានគាំទ្រការផ្ដន្ទាទោសលោកត្រាំកាលពីអាណត្តិមុន។
បន្ថែមពីលើការឧបត្ថម្ភបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត លោក ត្រាំ បានចំណាយប្រាក់រាប់លានដុល្លារទៅលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មលើបណ្ដាញសង្គម និងរៀបចំកម្មវិធីជួបជុំអ្នកគាំទ្រនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក ត្រាំ ការចំណាយប្រាក់ទាំងនេះជាប្រាក់ខែសម្រាប់ជំនិតដែលស្មោះស្ម័គ្របំផុតរបស់លោក។
ប៉ុន្តែការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ត្រាំ អំពីការលើកលែងទោសដល់ក្រុមកុបកម្ម បានបង្កឱ្យមានភាពច្របូកច្របល់ក្នុងសប្ដាហ៍នេះសម្រាប់ហេតុផលផ្សេងទៀត។ នេះគឺជាការរំឭកយ៉ាងច្បាស់ថា លោក ត្រាំ នៅតែមានឆន្ទៈបង្កឱ្យមានភាពតានតឹងក្នុងប្រទេសមួយដែលកំពុងឆ្លងកាត់ភាពមិនដំណើរការ ការបែកបាក់ និងការមើលងាយ ចំពោះស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃអាណត្តិទី១ របស់លោក។
សម្រាប់សមាជិកមួយចំនួននៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ការគិតមមៃរបស់លោក ត្រាំ ចំពោះការបោះឆ្នោតអាណត្តិមុនអាចក្លាយជាអន្ទាក់មួយ។ ពួកគេជឿជាក់ថា ពួកគេអាចទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតសភានៅឆ្នាំនេះ ប្រសិនបើក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតពួកគេផ្ដោតលើបញ្ហាដូចជាការកើនឡើងនៃអតិផរណា ជាជាងគំនុំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អតីតប្រធានាធិបតី។
បន្ទាប់ពីជំនួបរបស់លោក ត្រាំ ជាមួយអ្នកគាំទ្រ មេដឹកនាំសំឡេងភាគតិចរបស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋក្នុងព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក មិច ម៉ាខូនែល បាននិយាយថា លោកមិនអាចគាំទ្រការលើកលែងទោសដល់កុបករ ដែលបានចូលរួមក្នុង «កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីទប់ស្កាត់ការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី»។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ លោក លីស៊ីហ្គ្រេហាម ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់លោក ត្រាំ បាននិយាយថា ការលើកឡើងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីរូបនេះគឺ «មិនសមរម្យ» ហើយបន្ថែមទៀតថា «អ្នកដែលប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាដោយមូលហេតុនយោបាយណាក៏ដោយ ត្រូវទទួលខុសត្រូវ និងមិនត្រូវបានលើកលែងទោសឡើយ»។
ក្រៅពីការទាមទារលើកលែងទោស លោក ត្រាំ ក៏បានធ្វើការទាមទារឱ្យមាន «បាតុកម្មធំបំផុតដែលយើងធ្លាប់មាន» នៅរដ្ឋហ្សក់ហ្សា ឬញូវយ៉ក ប្រសិនបើរដ្ឋអាជ្ញា និងអយ្យកានៅទីនោះបន្តសកម្មភាពស៊ើបអង្កេតទៅលើលោក ក្រុមគ្រួសាររបស់លោក ឬក្រុមហ៊ុនលោក។
លោក ត្រាំ ក៏បានបន្តអះអាងដោយគ្មានមូលដ្ឋានថា អតីតអនុប្រធានាធិបតីលោក ម៉ៃក៍ ផេន មានអំណាចលុបលទ្ធផលអាណត្តិមុនបាន ធ្វើឱ្យលោក ផេន ធ្វើការស្ដីបន្ទោសដ៏កម្រថា លោក ត្រាំ គឺ«ខុស»។
«ខ្ញុំគ្មានសិទ្ធិលុបចោលការបោះឆ្នោតនោះទេ» លោក ផេន បានថ្លែងដូច្នេះហើយបន្តទៀតថា៖ «តំណែងប្រធានាធិបតី គឺរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិក ហើយមានតែពលរដ្ឋអាមេរិកទេ។ និយាយដោយត្រង់ទៅ ស្ទើរតែគ្មានគំនិតណាដែលប្រឆាំងអាមេរិកជាងគំនិតដែលថា បុគ្គលម្នាក់អាចជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីអាមេរិកបានឡើយ»៕
