នាវាឆ្មាំសមុទ្រចិននៅជិតឆ្នេរ Scarborough Shoal ដែលមានរាងត្រីកោណ មានជម្លោះជាមួយហ្វីលីពីន។ AFP
ហ្វីលីពីនកាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែកុម្ភៈបានចោទប្រកាន់កប៉ាល់ឆ្មាំសមុទ្រចិនថា បានបង្កសកម្មភាព «គ្រោះថ្នាក់» បន្ទាប់ពីពួកគេបានរារាំងម្តងហើយម្តងទៀត នាវាហ្វីលីពីនដែលកំពុងផ្គត់ផ្គង់សម្ភារផ្សេងៗដល់អ្នកនេសាទនៅឯថ្មប៉ប្រះទឹកមួយនៅឆ្នេរសមុទ្រនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ឧបទ្ទវហេតុនេះបានកើតឡើងនៅជិតឆ្នេរ Scarborough Shoal ដែលគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃទី ១៥ និង ១៦ ខែកុម្ភៈ ពោលគឺប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីឆ្មាំសមុទ្រហ្វីលីពីនបានធ្វើការចោទប្រកាន់ស្រដៀងគ្នាលើទូកចិននៅក្នុងតំបន់ដូចគ្នា។
Scarborough Shoal ដែលមានរាងត្រីកោណនៃថ្មប៉ប្រះទឹក និងថ្មស្ថិតនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានជម្លោះ គឺជាចំណុចក្តៅរវាងប្រទេសទាំង២នេះចាប់តាំងពីប្រទេសចិនបានដណ្តើមយកពីហ្វីលីពីនក្នុងឆ្នាំ ២០១២ នោះ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមកទីក្រុងប៉េកាំងបានដាក់ពង្រាយកប៉ាល់ល្បាតដែលទីក្រុងម៉ានីលនិយាយថាតែងតែយាយីកប៉ាល់ហ្វីលីពីននិងរារាំងអ្នកនេសាទហ្វីលីពីនមិនឱ្យទៅដល់បឹងដែលមានត្រីច្រើន។
នៅក្នុងឧប្បត្តិហេតុចុងក្រោយនេះកប៉ាល់កងទ័ពជើងទឹកចិននាវាឆ្មាំសមុទ្រចិននិងកប៉ាល់ចិន ផ្សេងទៀតបានប្រដេញកប៉ាល់ហ្វីលីពីន Datu Tamblot ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ការិយាល័យជលផលនិងធនធានជលផលដែលកំពុងយកស្បៀងអាហារនិងប្រេងឥន្ធនៈទៅឱ្យអ្នកនេសាទហ្វីលីពីនដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេចំណាយពេលច្រើនជាងមុននៅសមុទ្រនិងបន្តចាប់ត្រីធំ។
នៅលើកប៉ាល់ Datu Tamblot មានវត្តមានអ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មាន AFP និងអ្នកកាសែតមកពីស្ថាប័នក្នុងស្រុកជាច្រើនដែលបានធ្វើដំណើរជុំគ្នារយៈពេល ៣ថ្ងៃ។កប៉ាល់ Datu Tamblot និងនាវាឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រចិនបានប្រឈមមុខដាក់គ្នាតាមវិទ្យុម្តងហើយម្តងទៀតទៅវិញទៅមកដោយភាគីនីមួយៗបានចោទប្រកាន់ភាគីម្ខាងទៀតថាបានទន្ទ្រានចូលទៅក្នុងដែនទឹករបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន។
កប៉ាល់ឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រចិនបានរារាំងនាវា Datu Tamblot ចំនួន ៤ លើកដោយបើកកាត់ពីមុខកប៉ាល់ហើយបញ្ឈប់នៅលើផ្លូវនៅជិតច្រាំងទន្លេមួយ។ លោក Jay Tarriela មេបញ្ជាការឆ្មាំសមុទ្រហ្វីលីពីនបានប្រាប់សន្និសីទសារព័ត៌មាននៅទីក្រុងម៉ានីលថា «វាមិនសមរម្យទេដែលនាវាណាមួយឆ្លងកាត់មុខនៃនាវាផ្សេងទៀតទេព្រោះវាមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់»។
ចំណែកលោក Commodore Tarriela ដែលជាអ្នកនាំពាក្យឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រសម្រាប់សមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិចបាននិយាយថាសកម្មភាពបែបនេះហើយដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នា។
លោក Commodore Tarriela បាននិយាយថាទោះបីជាមានសកម្មភាពរារាំងរបស់ចិនក៏ដោយនាវា Datu Tamblot អាចចូលបានក្នុងចម្ងាយ ២-៣គីឡូម៉ែត្រពីច្រាំងទន្លេហើយបានចែកចាយប្រេងម៉ាស៊ូត២១០០០លីត្រនិងផ្គត់ផ្គង់សម្ភារផ្សេងៗទៀតដល់ទូកនេសាទហ្វីលីពីនចំនួន១៩គ្រឿង។
Scarborough Shoal ស្ថិតនៅចម្ងាយ ២៤០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងលិចនៃកោះ Luzon របស់ប្រទេសហ្វីលីពីន និង ៩០០ គីឡូម៉ែត្រពីដែនដីនៅជិតបំផុតរបស់ចិន គឺខេត្ត Hainan៕
