ក្រុងប៉ារីស៖ ចម្លាក់អូដ្ឋ និងសេះប៉ុនសត្វពិតដែលត្រូវបានឆ្លាក់ជាប់ផ្ទាំងថ្មនៅអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត អាចមានអាយុកាលប្រមាណ ៧ ០០០ ឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមការស្រាវជ្រាវថ្មី ដែលបានបង្ហាញថា ពួកវាអាចមានអាយុយូរជាងការគិតទៅទៀត។
សំណាកចំនួន ២១ ដែលទើបត្រូវបានរកឃើញ ត្រូវបានសឹកយ៉ាងខ្លាំង និងត្រូវបានប៉ាន់ស្មានបឋមក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ថា វាមានអាយុកាល ២០០០ ឆ្នាំ ដោយផ្អែកលើភាពស្រដៀងគ្នានៃសិល្បៈដែលត្រូវបានរកឃើញនៅតំបន់បុរាណវត្ថុវិទ្យាប្រទេសហ្សកដានី។
ប៉ុន្ដែការស្រាវជ្រាវដែលធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានអារ៉ាប៊ី សាអូឌីត និងអឺរ៉ុប បានប្រើមធ្យោបាយផ្សេងក្នុងការសិក្សា រួមទំាំងការវិភាគលើស្លាកស្នាមឧបករណ៍ឆ្លាក់ និងគំរូសំណឹក ក៏ដូចជាការថតអ៊ិចសារ៉េ បានសន្មត់ថា វាមានអាយុកាលចន្លោះពី ៧ ០០០ ទៅ ៨ ០០០ ឆ្នាំឯនោះ។
វាមានន័យថា តំបន់ចម្លាក់ ដែលស្គាល់ជា ដែនដីអូដ្ឋ ទំនងជាទីឋានដ៏ចំណាស់បំផុតសម្រាប់ពពួកសត្វជាជំនួយការមនុស្ស។ នៅក្នុងសម័យកាលដែលផ្ទាំងចម្លាក់ត្រូវបានបង្កើតឡើង តំបន់នោះមានសណ្ឋានខុសប្លែកពីស្ថានភាពដ៏ហួតហេតុដូចសព្វថ្ងៃនេះ ដោយវាធ្លាប់ជាវាលស្មៅដ៏ស្រស់ស្អាតជាមួយបឹងបួរ និងដើមឈើ សម្រាប់ពពួកសត្វអូដ្ឋលុកលុយ និងជាទីកន្លែងពួកវាត្រូវប្រមាញ់ផងដែរ។
ក្រុមអ្នកនិពន្ធការសិក្សា បានឱ្យដឹងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចុះផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថាន Max Planck សម្រាប់វិទ្យាសាស្ដ្រប្រវត្ដិសាស្ដ្រមនុស្សជាតិថា៖ «ពេលនេះ យើងអាចភ្ជាប់ទីឋានអូដ្ឋ ទៅសម័យកាលមួយនៅបុរេប្រវត្ដិ នៅពេលមនុស្សគង្វាលភាគខាងជើងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានបង្កើតចម្លាក់សិល្បៈលើផ្ទាំងថ្ម និងបានកសាងសំណង់ថ្មធំៗដែលហៅថា មូស្ដាទីល»។
ជាមួយសំណឹកសឹករេចរឹលរាប់ពាន់ឆ្នាំ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបាននិយាយថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសង្គ្រោះតំបន់នោះ ត្រូវតែធ្វើឡើងភ្លាមៗ និងចាំបាច់។
អ្នកដឹកនាំការស្រាវជ្រាវ អ្នកស្រី ម៉ារីយ៉ា ហ្គាងនីន មកពីវិទ្យាស្ថាន Max Planck បានឱ្យដឹងថា៖ «ពេលវេលាអភិរក្សដែនដីអូដ្ឋនេះស្ទើរតែអស់ទៅហើយ ហើយសំណាកជាច្រើនទៀតនឹងត្រូវបាត់បង់ជាបន្ដបន្ទាប់»៕ AFP/HR