ឈុត ១ ដែលកូនស្រីស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាសុំម្ដាយកុំជំទាស់សេចក្ដីស្រឡាញ់ពួកគេ។ រូបថត សហការី
បាត់ដំបង: អាជ្ញាធរខេត្ដ ប៉ូលិស ប្រជាពលរដ្ឋ តំណាងអង្គការមកពីវិស័យផ្សេងៗ សិស្ស និងនិស្សិតមកជួបជុំគ្នាកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែសីហា ដើម្បីទស្សនាការសម្ដែងល្ខោននិយាយបង្កប់ទៅដោយអត្ថន័យអប់រំក្រោមចំណងជើងថា «សំឡេងសហគមន៍: នៅពីក្រោយទ្វារ»។
ការសម្ដែង ដែលបញ្ចូលទៅក្នុងបទពិសោធន៍ជីវិតពិតរបស់ស្ត្រីប្រឈមមុខនឹងអំពើហិង្សា ជនពិការ និងបុគ្គល ក្រុម LGBTQ+ បានធ្វើឱ្យអ្នកទស្សនាក្ដុកក្ដួលទៅតាមសាច់រឿង។
លោកស្រី Bonny Coombe សហស្ថាបនិក និងជានាយកគ្រប់គ្រងនៃអង្គការ ល្ខោនគំនិត (LKO) បាននិយាយថា៖ «វគ្គទាំង ៣ នៅក្នុងរឿង នៅពីក្រោយទ្វារ ត្រូវបានមកពីបទពិសោធន៍ជីវិតពិតរបស់អ្នកសម្ដែង។ សាច់រឿងនោះមិនតំណាងឱ្យបទពិសោធន៍របស់បុគ្គលណាម្នាក់នោះទេ សបញ្ជាក់ពីស្ថានភាព និងបញ្ហាប្រឈមដែលសមាជិកក្រុមបានជួបប្រទះ»។
លោកស្រីបានបន្ដថា៖ «តាមរយៈការចែករំលែកការសម្ដែង ពួកគេចង់ឱ្យទស្សនិកជនឱ្យពិចារណាថា តើយើងទាំងអស់គ្នាអាចចាត់វិធានការបែបណា ដើម្បីបញ្ចប់អំពើហិង្សា និងការរើសអើងនៅក្នុងគ្រួសារ ស្ថាប័ន និងសហគមន៍របស់យើង»។
ឈុតឆាកនៃការសម្តែងបានបង្ហាញភាពរស់រវើកនៃបញ្ហាប្រឈមដែលបុគ្គលម្នាក់ៗមកពីសហគមន៍ដែលខ្វះខាតទាំងនេះ។ ក្នុងឈុត ១ ទៀត វិច្ឆិកា ជាអ្នកជិះរទេះរុញ យកឈ្នះលើការថប់បារម្ភជាច្រើនឆ្នាំដោយទទួលរងនូវការបំពានពាក្យសម្ដី និងឧបសគ្គផ្លូវកាយរបស់នាង។ ការសម្ដែងនេះបានធ្វើឱ្យអ្នកទស្សនារំជួលចិត្តជាខ្លាំងនៅពេល សូលីដា និងម្តាយរបស់នាង ដែលហែកហួរដោយមនុស្សស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា មិនអាចផ្សះផ្សាទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេបាន។
ទស្សនិកជនវ័យចំណាស់ម្នាក់ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំរន្ធត់ចិត្តជាខ្លាំងពេលមើលការសម្ដែងនេះ។ អំពើហិង្សាកំពុងកើតឡើងនៅចំពោះមុខយើង។ គាត់បានអូសនាងទៅខាងស្ដាំ យើងទាំងអស់គ្នាអង្គុយនៅទីនោះ ធ្វើដូចជាគ្មានអ្វីកើតឡើង។ បើនេះជាការពិត ស្ត្រីនោះនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះគ្មានអ្នកណាម្នាក់មកធ្វើអន្តរាគមន៍។ វាជារឿងដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច»។
លោក ឈិត ចាន់ភារ័ក្ស ហៅ ហួ បានដឹកនាំក្រុមវេទិការបស់អង្គការ ជាទម្រង់ល្ខោនបង្កើតឡើងដោយជនជាតិប្រេស៊ីល Augusto Boal។ ក្រោយការសម្ដែង លោក ហួ នឹងស្នើឱ្យទស្សនិជកស្រែកថា «ឈប់!» នៅពេលដែលពួកគេយល់ថា មានរឿងអ្វីកើតឡើងខុសប្រក្រតី ក៏ដូចជា ការលើកទឹកចិត្ដឱ្យពួកគេឡើងលើឆាក និងដើរតួជំនួសដើម្បីវាស់ស្ទង់ពីទឹកចិត្ដក្នុងការចូលរួមរបស់ពួកគេ។
លោកស្រីបាននិយាយ ដោយលើកឡើងពីឥទ្ធិពលនៃការចូលរួមរបស់មហាជនក្នុងទេវិកានេះថា៖ «រាល់ការសម្ដែងនីមួយៗមិនដូចគ្នានោះទេ»។ ល្ខោននិយាយភាគទាំងនេះបានផ្ដល់ឱ្យពួកគេនូវចំណេះដឹង និងបទពិសោធជាក់ស្ដែងកាន់តែទូលំទូលាយ រួមទាំង ក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងសេវាកម្មផ្នែកគាំពារនានា។
លោកស្រី Coombe បានឱ្យដឹងថា តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ អង្គការបានធ្វើកិច្ចការជាច្រើនជាមួយស្ដ្រីដែលប្រឈមអំពើហិង្សា ហើយគម្រោង Breaking Barriers បានផ្ដល់ឱកាសបង្កើតលទ្ធភាពការងារទៅកាន់អ្នកមានពិការភាព និងសហគម LGBTQ+ ជាក្រុមដែលប្រឈមការរើសអើង។
លោកស្រីថ្លែងថា ទម្រង់សិល្បៈនេះអាចជាឧបករណ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលក្នុងការប្រែក្លាយសហគមដែលពួកគេរស់នៅ ហើយអត្ថន័យនឹងបង្ហាញនៅក្នុងការសម្ដែងល្ខោននិយាយទាំងនេះ។
សមាជិកក្រុមសម្ដែង ដែលខ្លួនបានជម្នះឧបសគ្គដ៏ច្រើន បានបង្កើតទំនាក់ទំនងមិត្តភាពដ៏រឹងមាំ និងបណ្តាញគាំទ្រពេញមួយគម្រោង។
អ្នកចូលរួមសម្ដែងដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាម្នាក់បានចែករំលែកជាមួយភាពស្ទាក់ស្ទើរពីដំបូង ប៉ុន្តែបានសង្កត់ធ្ងន់លើការរីកចម្រើនយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងការរៀនសូត្រនូវអ្វីដែលនាងបានជួបប្រទះដោយការបន្តប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះគម្រោងនេះ។
នារីរូបនេះ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានឱ្យដឹងថា៖ «ដំបូងឡើយ ខ្ញុំមិនចង់ធ្វើគម្រោងនេះទេ។ ខ្ញុំទើបតែបែកគ្នាជាមួយមិត្តស្រី ព្រោះគ្រួសារគាត់មិនទទួលយករឿងស្រឡាញ់ផ្លូវភេទដូចគ្នា។ ខ្ញុំបានចូលរួម ២-៣ ថ្ងៃដំបូង ហើយបន្ទាប់មកខ្ញុំគិតថា វាល្អដែរ ក្រោយពេលខ្ញុំទើបចែកផ្លូវគ្នាជាមួយសង្សារ»។
ប្រភពដដែលបានបន្ដថា៖ «មិត្តរបស់ខ្ញុំបានប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្ញុំគួរតែដើរចេញពីគម្រោង និងរកការងារធ្វើ ដើម្បីរកលុយផង និងប្រើប្រាស់ពេលវេលារបស់ខ្ញុំប្រសើរជាង។ ខ្ញុំមានគំនិតទាំង ២ នេះនៅក្នុងក្បាលរបស់ខ្ញុំ ប្រកួតប្រជែងគ្រប់ពេលវេលា ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅរៀន ខ្ញុំបានរៀនច្រើន ហើយខ្ញុំរីករាយណាស់ដែលខ្ញុំបានធ្វើ»។
សមាជិកទាំងនោះបានពុះពារឧបសគ្គនានាក្នុងការចូលរួមសម្ដែង។ ម្នាក់គឺជាម្តាយទោលដែលត្រូវក្រោកពីម៉ោង ៣ ទៀបភ្លឺ ដូច្នេះអ្នកអាចបញ្ចប់ការងារផ្ទះសំបែង មុនពេលការហាត់សមចាប់ផ្តើមនៅម៉ោង ៩ ព្រឹក។ អ្នកជិះរទេះរុញម្នាក់បានធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្ងាយទាំងលំបាក និងក្រោមអាកាសធាតុក្ដៅ និងភ្លៀងដើម្បីចូលរួម។
លោកស្រី Coombe ថ្លែងដោយ សង្ឃឹមថា បន្ទាប់ពីបានទស្សនារឿង “Behind the Door” និងចូលរួមក្នុងវគ្គ Forum Theatre មនុស្សកាន់តែយល់ដឹងអំពីការពិតដែលអ្នកដទៃប្រឈមមុខ ហើយមានអារម្មណ៍ថា មានអំណាចក្នុងការធ្វើអន្តរាគមន៍នៅពេលឃើញស្ថានភាពស្រដៀងគ្នានៅក្នុងជីវិតពិត។
លោកស្រី សុខ ច័ន្ទឆវី ប្រធានកម្មវិធីអង្គការអុកស្វាម ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានថ្លែងសរសើរអ្នកសម្ដែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថាទស្សនិកជនទាំងមូលចាប់អារម្មណ៍ និងរំជួលចិត្តខ្លាំងណាស់ ពេលខ្លះខ្ញុំមិនដឹងថា ពួកគាត់ជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តទេ ពួកគាត់ដើរតួយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ ខ្ញុំជំរុញឱ្យអ្នកសម្តែងបន្តសកម្មភាព និងបង្ហាញពីបញ្ហាដែលពួកគេប្រឈមមុខ»។
លោកស្រី កែវ ដាណា អភិបាលរងខេត្តបាត់ដំបងបានថ្លែងថា សិទ្ធិមនុស្សអនុវត្តចំពោះទាំងអស់គ្នាដោយមិនគិតពីអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ ឬភេទ ហើយលើកទឹកចិត្តសមាជិកសហគមន៍ឱ្យធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដូចជាអំពើហិង្សា និងការរើសអើង។
លោកស្រី ដាណា បានឱ្យដឹងថា៖ «រឿងទាំង៣វគ្គដែលយើងទើបទស្សនា បានបង្ហាញពីស្ថានភាពជាក់ស្តែង ដែលកើតឡើងនៅកន្លែងដែលយើងរស់នៅតាមភូមិ ឃុំ សង្កាត់ និងខេត្ត។ ដោយចំណាយពេលគិតអំពីរឿងទាំងនោះ យើងនឹងទទួលបានទាំងស្រុងនូវសារដែលអ្នកសម្ដែងបានផ្ដល់ឱ្យយើង»។
លោកស្រី បានបន្តដាស់តឿនទស្សនិកជនថា នៅពេលដែលករណីហិង្សាកើតឡើង ហើយសមត្ថកិច្ចមិនមានវត្តមានទេ ពួកគេមិនអាចដឹងថា វាបានកើតឡើងទេ។ លោកស្រីថ្លែងដោយលើកទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដល់អ្នករាល់គ្នា ជាពិសេសអ្នកជិតខាងឱ្យជួយដោយការចែករំលែកព័ត៌មាន និងរាយការណ៍ពីការបំពាន។ ពួកគេទាំងអស់គ្នាត្រូវតែធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ៕
