ចម្ការទុរេន និងផ្លែទុរេននៅបឹងកេត និងបែកអន្លូង ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្ដកំពង់ចាម។ រូបថត ហុង រស្មី
កំពង់ចាម៖ ផ្លែទុរេននៅគ្រប់ខេត្ដនៃប្រទេសកម្ពុជាសុទ្ធតែទទួលបានការគាំទ្រ និងពេញនិយមសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុក ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន ទុរេនខ្មែរនឹងធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសថែមទៀត។
ជាមួយនឹងកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញសម្រាប់ការផលិតទុរេនល្អបំផុតមួយចំនួននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឧស្សាហកម្មទុរេនរបស់កម្ពុជាកំពុងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់កំណើន ជាពិសេសសក្តានុពលនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិន។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកដាំទុរេនត្រូវបំពេញល័ក្ខខណ្ឌមួយចំនួនទាំងបញ្ហាថែទាំ និងការអនុវត្តកសិកម្មល្អកម្ពុជា (CamGAP) ដើម្បីទទួលបាននូវការវិនិយោគយ៉ាងច្រើន។
ទុរេនដែលគេស្គាល់ថាជា «ស្តេចផ្លែឈើ» ក្នុងស្រុក កាន់តែទទួលបានការពេញនៅកម្ពុជា រួមទាំងដំណាំក្នុងខេត្តកំពង់ចាម។
តំបន់ក្នុងខេត្តសម្បូរដោយដីក្រហម ផ្តល់លក្ខខណ្ឌល្អសម្រាប់ការដាំទុរេន។ នៅពេលដែលឧស្សាហកម្មនេះរីកធំធាត់ កសិករក្នុងស្រុកកំពុងងាកមកចាប់អារម្មណ៍ទីផ្សារអន្តរជាតិកាន់តែខ្លាំងឡើង ជាពិសេសប្រទេសចិន ដែលតម្រូវការទុរេនគុណភាពខ្ពស់មានចំនួនច្រើន។
ដំណាំហូបផ្លែរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេស ទុរេន សាវម៉ៅ និងមង្ឃុត បានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីសហគមន៍មូលដ្ឋានជាយូរមកហើយ។
ចម្ការទុរេន និងផ្លែទុរេននៅបឹងកេត និងបែកអន្លូង ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្ដកំពង់ចាម។ រូបថត ហុង រស្មី
ទោះជាយ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើននៅតែប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះទុរេនដែលនាំចូលដោយបារម្ភថាវាអាចមានសារធាតុគីមីបង្កគ្រោះថ្នាក់។
លោក ស៊ីវ ថា ម្ចាស់ចម្ការទុរេនបឹងកេត ស្រុកស្ទឹងត្រង់ បានឱ្យដឹងថា៖ «ដោយសារតែក្ដីបារម្ភទិញទុរេនផ្ទុកសារធាតុគីមីពីបរទេស ខ្ញុំបើកចម្ការទទួលបងប្អូនដែលមានតម្រូវការចង់ទិញ និងបេះផ្លែទុរេនផ្ទាល់នៅលើដើម ពួកគាត់អាចមកបាន។ ចង់បរិភោគទុរេន បេះនៅដើមក៏បាន ភ្លក្សនៅក្បែរដើមតែម្ដង»។
នារដូវផ្លែទុរេន សាវម៉ៅ និងមង្ឃុត ដែលចាប់ផ្ដើមហុចផលក្រោយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិពីខេត្ដកំពត កំពង់ចាម ត្បូងឃ្មុំ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ជាដើម ដោយវាអាស្រ័យលើទឹកភ្លៀង ដែលដាច់ពេលណា វានឹងចាប់ផ្ដើមចេញផ្កា។
នៅតំបន់នេះ ឱ្យតែថ្ងៃចុងសប្ដាហ៍ និងបុណ្យជាតិ ប្រជាពលរដ្ឋមកពីគ្រប់ទិសទីសម្រុកទិញផ្លែទុរេនដើមចម្ការ ដែលនាំឱ្យមានការកកស្ទុះនៅតាមចម្ការនីមួយៗ។
លោក បាន ស្រង អភិបាលស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាមបានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នទូទាំងស្រុកស្ទឹងត្រង់ មានផ្ទៃដីដាំដុះដំណាំទុរេនប្រមាណជាង ២ ពាន់ហិកតា ខណៈឆ្នាំក្រោយគ្រោងពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះបន្ថែមទៀតរហូតដល់ ២៥០០ ហិកតា។
ការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិន៖ ឱកាសរីកចម្រើន
ជាមួយផ្ទៃដី ២០០ហិកតា ចម្ការទុរេនបឹងកេត ដាំដុះទុរេន ៣ប្រភេទ ត្រៀមនាំចេញទៅប្រទេសចិន និងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលសិក្សាអំពីអាជ្ញាប័ណ្ណ។
លោកបានអះអាងថា ទុរេនកំពង់ចាម មានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងមានការពេញនិយមពីសំណាក់អតិថិជនក្នុងស្រុក ដោយលោកសម្អាងលើតម្លៃដ៏ខ្ពស់របស់ទុរេនកំពង់ចាម។
លោកបាននិយាយថា៖ «ប្រៀបធៀបទីផ្សារក្នុងស្រុក ទុរេនតំបន់បឹងកេត និងបែកអន្លូង មានតម្លៃថ្លៃជាងគេ។ អ៊ីចឹង យើងអាចវ៉ៃតម្លៃបានថា វាមានគុណភាព និងរសជាតិឆ្ងាញ់»។
យ៉ាងណាមិញ លោកបានឱ្យដឹងថា ចំពោះចំណាត់ថ្នាក់ទុរេននៅតាមបណ្ដាអាចនឹងដឹងនៅពេលក្រុមហ៊ុនចិន ធ្វើការកុម្ម៉ង់ជាក់ស្ដែងក្រោយពីសិក្សាចប់។
ថ្វីដ្បិតតែផលិតផលក្នុងស្រុកទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងពីសំណាក់ភ្ញៀវជាតិយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប្រជាកសិករនៅតែមានបំណងចង់នាំយកទៅលើលក់នៅបរទេស។
ចម្ការទុរេន និងផ្លែទុរេននៅបឹងកេត និងបែកអន្លូង ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្ដកំពង់ចាម។ រូបថត ហុង រស្មី
លោក បានអអាងថា ក្រឡេកមួយភ្លែត វាមិនមែនដោយសារតែតម្លៃនោះទេ ពីព្រោះការលក់ក្នុងស្រុក និងទីផ្សារបរទេសមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «មូលហេតុផលចំណេញមួយ គឺប្រជាកសិករអាចបេះផ្លែទុរេនចាស់សម្រាប់នាំចេញ ដែលងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងពីការលួច ជាពិសេស ពន្លឿនការនាំចេញ និងបន្ដឱ្យទុរេនចេញផ្លែនៅឆ្នាំបន្ទាប់ទៀត»។
នៅឆ្នាំក្រោយ កម្ពុជាទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណនាំផ្លែទុរេនចេញក្រៅប្រទេស តម្លៃរបស់វានឹងកាន់តែថ្លៃ ហើយប្រជាជនដែលមានដីអំណោយផលងាកមកដាំទុរេន។
លោក ឃឹម ហ្វីណង់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម បានឱ្យដឹងថា រាល់ការនាំទុរេនស្រស់ពីកម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារចិនចាំបាច់ណាស់ត្រូវតែអនុវត្តតាមលក្ខខណ្ឌនៃការអនុវត្តកសិកម្មល្អកម្ពុជា (CamGAP)។
អ្នកដាំទុរេនត្រូវចុះបញ្ជី ការត្រួតពិនិត្យចម្ការ រោងចក្រកែច្នៃ និងវេចខ្ចប់ ដើម្បីធានាភូតគាមអនាម័យស្របតាមនីតិវិធីបច្ចេកទេសដែលចែងក្នុងពិធីសារ ដែលកម្ពុជាចុះជាមួយភាគីចិនកាលពីខែមេសាកន្លងទៅ។
លោកបានបន្ដថា៖ «[CamGAP] មានការប្រើប្រាស់ QR code ដើម្បីកំណត់ប្រភពចម្ការ និងរោងចក្រកែច្នៃ និងវេចខ្ចប់នៅកម្ពុជា។ នេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការថែរក្សាសុចរិតភាពនៃផលិតផល និងធានាថា វាបំពេញតាមតម្រូវការដែលបានកំណត់ដោយប្រទេសចិន»។
លោក ហ្វីណង់ បានបន្ដថា បច្ចុប្បន្នក្រសួងកំពុងប្រមូលពាក្យស្នើសុំនាំចេញទុរេនទៅប្រទេសចិន។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការជំរុញយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងការជំរុញការប្រកួតប្រជែងនៃផលិតផលកម្ពុជានៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ។
បញ្ហាប្រឈម និងឱកាសសម្រាប់អ្នកដាំទុរេនតាមសហគមន៍
ខណៈពេលដែលការរំពឹងទុកសម្រាប់ការនាំចេញមានការរីកចម្រើន ការដាំដុះទុរេននៅតែជាការខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំង។
អ្នកស្រី ផាត ផាន់នី ម្ចាស់ចម្ការទុរេននៅបែកអន្លូង ឃុំអារក្សត្នោត ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្ដកំពង់ចាម បានឱ្យដឹងថា ឆ្នាំ២០២៥ ទុរេនរបស់អ្នកស្រីផ្ដល់ទិន្នផលច្រើនស្ទើរតែលើសបីដងពីឆ្នាំមុន។
ជាមួយផ្ទៃដី៤ហិកតា និងចំណាយពេលដាំដុះ ៥ឆ្នាំ ទុរេនទើបប្រមូលផល ហើយទិន្នផលឆ្នាំ២០២៤ អ្នកស្រី ផាន់នី ទទួលបានជាង ១០តោន ខណៈឆ្នាំ២០២៥នេះ ទុរេនផ្ដល់ផលជាង ៤០តោន។
ដោយទទួលស្គាល់ពីរសជាតិល្មួតបែបទឹកដោះគោ ទុរេនបែកអន្លូង អ្នកស្រី ផាននី បានឱ្យដឹងថា៖ «ទុរេនបែកអន្លូងចាប់ផ្ដើមប្រមូលតិះតក់ៗពីខែចុងមេសា និងដល់ខែកក្កដា»។
ចំពោះលទ្ធភាពនៃការលក់លើទីផ្សារទាំងក្នុងស្រុក និងត្រៀមនាំចេញ អ្នកស្រីម្ចាស់ចម្ការរូបនេះ បានឱ្យដឹងថា ប្រជាកសិករនៅតំបន់នេះបន្ដពង្រីកដីចម្ការរបស់ពួកគេកាន់តែច្រើន។
អ្នកស្រី ផាន់នី បាននិយាយថា៖ «ផ្លែទុរេនមានតម្លៃថ្លៃ តែត្រូវការដើមទុនច្រើន។ បើមិនចំណាយដើមទុនខ្ពស់ វាមិនផ្ដល់ឱ្យយើងនោះទេ។ ដើមរបស់វាកើតរោគកើតជំងឺ ហើយជួនកាល ពេលប្រមូលផល វាអាចកើតជំងឺស្លោកផ្លែ»។
អ្នកស្រី ទទួលស្គាល់ថា ការដាំដុះទុរេននេះធ្វើជាលក្ខណៈគ្រួសារ និងរៀនតៗតាមគ្នា ដោយគ្មានជំនាញបែបកសិកម្មនោះទេ។
យ៉ាងណាមិញ ម្ចាស់ចម្ការទុរេននៅបែកអន្លូងរូបនេះ បានចុះឈ្មោះនៅក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទរួចហើយក្នុងការនាំចេញផ្លែទុរេនស្រស់ទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកស្រីចង់លក់ផ្ទាល់ទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន ដោយមិនចង់លក់បន្ដឱ្យឈ្មួញកណ្ដាលនោះទេ»។
ចំណូលពីផលទុរេនឆ្នាំ២០២៥នេះ អ្នកស្រី ផាន់នី ទទួលបានប្រមាណ ១០ម៉ឺនដុល្លារ ដែលទូរទាត់ចំណាយផ្សេងៗ នៅសល់ប្រហែល ៥ម៉ឺនដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម បានថ្លែងពេលជួបពិនិត្យចម្ការទុរេនរបស់កសិករនៅឃុំអូរសោម ខេត្តពោធិ៍សាត់ កាលពីខែឧសភាថា ក្រសួងផ្តល់ការគាំទ្រចាំបាច់ លើការចុះបញ្ជីចម្ការ ការប្រើប្រាស់ជី និងថ្នាំកសិកម្មឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងចាត់មន្ត្រីចុះមកពិនិត្យ និងវាយតម្លៃការរៀបចំឃ្លាំងវេចខ្ចប់ទុរេនសម្រាប់នាំចេញឱ្យត្រូវតាមស្ដង់ដារដែលប្រទេសចិនតម្រូវ៕
ចម្ការទុរេន និងផ្លែទុរេននៅបឹងកេត និងបែកអន្លូង ស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្ដកំពង់ចាម។ រូបថត ហុង រស្មី
