អ្នកជំនាញផ្តល់ការអប់រំពីផលប៉ះពាល់នៃការរៀបការវ័យក្មេងដល់ក្មេងប្រុស-ស្រីនៅមណ្ឌលគិរី។ រូបថត អាដហុក
មណ្ឌលគិរី/រតនគិរីៈ សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបាននិងកំពុងបន្តអនុវត្ត “គម្រោងការការពារ និងទប់ស្កាត់ការបង្ខំរៀបការវ័យក្មេង” នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអប់រំពីផលប៉ះពាល់នៃការរៀបការវ័យក្មេង បន្ទាប់ពីរកឃើញថា ខេត្តទាំង ២ នេះមានជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅច្រើន ហើយអត្រារៀបការវ័យក្មេងក៏មានច្រើន។
គម្រោងនេះមានរយៈពេល ២៧ ខែត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តកាលពីថ្ងៃទី ១ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២១ រហូតដល់ថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយទទួលបានថវិកាពីទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID)។ គោលបំណងនៃគម្រោងនេះគឺដើម្បីឱ្យឪពុកម្តាយ យុវជន សហគមន៍ និងជនជាតិដើមភាគតិច យល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់នៃការរៀបការវ័យក្មេង ដើម្បីឱ្យផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយាក្នុងការបង្ខំឱ្យរៀបការទាំងវ័យក្មេង និងយល់ដឹងពីច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
អនុប្រធានផ្នែកស្រី្ត និងកុមារនៃសមាគមអាដហុក លោកស្រី មាស សាអ៊ិន ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា គម្រោងនេះមានគោលបំណងធ្វើការទប់ស្កាត់ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យជនជាតិដើម ជាពិសេសគ្រួសារដែលមានក្មេងស្រី ក្មេងប្រុសដែលរៀបការវ័យក្មេង ដើម្បីពន្យល់កុំឱ្យពួកគាត់ឆាប់រៀបការមុនវ័យ ហើយបោះបង់ការសិក្សា ដែលអាចមានបញ្ហាដល់សុខភាពផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវភេទរបស់គាត់ធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកស្រីថា៖ «អ៊ីចឹងបន្ទាប់ពីរកឃើញថា មានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព និងជះឥទ្ធិពលសង្គមទៅថ្ងៃក្រោយ ទើបខាងសមាគមអាដហុកបានស្នើជាគម្រោងនេះឡើងដើម្បីជួយទៅដល់ពួកគាត់ ជាពិសេសបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិច»។ គម្រោងនេះគឺដើម្បីឱ្យពួកគាត់អាចមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត និងបានរស់នៅក្នុងផាសុកភាព ដែលរីកចម្រើនដល់សុខភាពខ្លួនឯង និងសង្គមពួកគាត់។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រោយពីយើងចុះធ្វើការសិក្សា យើងជួបជាមួយក្មេងស្រីរងគ្រោះ ហើយក្មេងស្រីខ្លះមានផ្ទៃពោះស្លាប់ ដោយសារខ្លះធ្លាក់ឈាម ហើយខ្លះកើតទារកមកហើយ នៅមានបញ្ហាសុខភាពក្តៅខ្លួន និងពឹងលើអាណាព្យាបាលទាំងស្រុង។ អ៊ីចឹងយើងមើលឃើញបញ្ហានេះ អាចជះឥទ្ធិពលទៅថ្ងៃក្រោយ ហើយមួយវិញទៀត ច្បាប់កម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យរៀបការអាយុពី ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ»។
លោកស្រី សាអ៊ិន បន្តទៀតថា ដោយមើលឃើញថា បញ្ហាសង្គមអាចនឹងកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់លើបញ្ហានេះ ទើបអង្គការអាដហុកបានធ្វើសកម្មភាពនៅតាមបណ្តាស្រុកមួយចំនួន ដើម្បីអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ក៏ដូចជារៀនសូត្រពីគាត់វិញ ដើម្បីបានយល់ពីវប្បធម៌ ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិច បន្ទាប់មករកមធ្យោបាយពន្យល់ និងលើកទឹកចិត្តពួកគាត់ឱ្យបញ្ឈប់រៀបការវ័យក្មេង ហើយងាកមកទទួលការអប់រំ រៀនសូត្រ ទៅអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាន។
លោកស្រីថា៖ «ប៉ុន្មានខែកន្លងមកដែលបានធ្វើសកម្មភាព គឺមិនទាន់មានការជ្រួតជ្រាបដល់ពួកគាត់ពេញលេញនៅឡើយទេគឺយើងនៅស្ទាបស្ទង់នៅឡើយទេ ដើម្បីសិក្សាវប្បធម៌ពីពួកគាត់។ អ៊ីចឹងយើងមើលឃើញថាមិនអាចផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតពួកគាត់ទាំងស្រុងបានទេ ប៉ុន្តែយើងនឹងព្យាយាមបន្តិចម្តងៗ»។
ប្រធានមន្ទីរព័ត៌មានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក សុខ សារឿន លើកឡើងថា គម្រោងនេះល្អហើយព្រោះសូម្បីតែច្បាប់កម្ពុជាក៏អនុញាតឱ្យរៀបការចាប់ពីអាយុ ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅដែរ។ លោកបន្តថា ទោះបីច្បាប់យើងបានចែង ប៉ុន្តែក៏នៅមានក្រុមគ្រួសារខ្លះ ព្រមព្រៀងឱ្យកូនរៀបការមុនអាយុដែរ ដោយសារគាត់គិតថា កូនរបស់គាត់ពេញរូបពេញរាង។
លោកថា៖ «ដោយសារគាត់ឃើញកូនៗពេញរូបពេញរាង គាត់ចេះតែយោគយល់ ប៉ុន្តែបើតាមច្បាប់ខុសហើយ តែបើនិយាយរួមនៅខេត្តយើងការរៀបការអត់គ្រប់អាយុដូចមិនសូវមានទេ ឥឡូវនេះយូរៗមានមួយទេ ហើយចំណែកបងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចវិញឥឡូវនេះគាត់យល់ដឹងច្រើន»។
ប្រធានកម្មវិធីអង្គការភូមិខ្ញុំ ប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ម៉ា សៀវឆេ មានប្រសាសន៍ថាតាមរយៈ គម្រោងនេះលោកបានបណ្តុះបណ្តាលយុវជនបង្គោលចំនួន ៣៣០ នាក់ ដើម្បីបន្តផ្សព្វផ្សាយអប់រំដល់យុវជន និងក្រុមគ្រួសារផ្សេងទៀតនៅតាមភូមិ ឃុំដែលភាគច្រើនជាជនជាតិដើមភាគតិច។
លោកថា៖ «យើងបានបង្កើតក្រុមយុវជននៅតាមភូមិនីមួយៗ ១ ភូមិ ១ ក្រុមដោយក្នុង ១ ក្រុមមាន ៣០ នាក់ ដែលជាយុវជនគោលដៅរបស់យើងទាំងកំពុងសិក្សា និងសិស្សដែលបោះបង់ការសិក្សា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីសារៈប្រយោជន៍ និងផលប៉ះពាល់ដែលគាត់រៀបការទាំងវ័យក្មេង ឬឪពុកម្តាយបង្ខំរៀបការមុនអាយុ»៕
