ភ្នំពេញៈ ដោយមានការគាំទ្រពីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកដឹកនាំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាចំនួន ១០ នាក់ មកពីអគ្គនាយកដ្ឋានឧត្តមសិក្សានៃក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា សាកលវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាស្ថាននានានៃប្រទេសកម្ពុជា ថ្មីៗនេះបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីទស្សនកិច្ចនៃអ្នកដឹកនាំអន្តរជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (International Visitors Leadership Program-IVLP) នៅរដ្ឋចំនួន៣របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
អ្នកដឹកនាំទាំងនេះ រួមមានសាកលវិទ្យាធិការនៃសាកលវិទ្យាល័យ និងនាយកវិទ្យាស្ថានថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាចំនួន ៩ នាក់ ដែលជាសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាសាកលវិទ្យាធិការកម្ពុជាព្រមទាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអគ្គនាយកដ្ឋានឧត្តមសិក្សានៃក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាចំនួន ១ នាក់។ គម្រោងនេះមានរយៈពេលជាង ១០ ថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១៩ មិថុនា និងបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ១ កក្កដា។
គម្រោងនេះមានគោលបំណងដើម្បីទទួលបានការយល់ដឹងកាន់តែប្រសើរឡើងអំពីប្រព័ន្ធអប់រំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្រិតសហព័ន្ធរដ្ឋ និងមូលដ្ឋាន និងពិនិត្យមើលតួនាទីរបស់សាកលវិទ្យាល័យពាក់ព័ន្ធនឹងការស្រាវជ្រាវ នវានុវត្តន៍ និងរបៀបរបបដែលសហគមន៍ និងឧស្សាហកម្មសិក្សាធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម។
គម្រោងនេះក៏មានគោលបំណងដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹងក្នុងការគ្រប់គ្រងសាកលវិទ្យាល័យ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងរបៀបបង្កើតការងារសម្រាប់និស្សិត និងទាក់ទាញមនុស្សឱ្យកាន់តែច្រើនក្នុង អាជីពការងារស្វែងយល់ពីតួនាទីរបស់ សហគមន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍសាលារៀន និងស្វែងយល់ពីរបៀបដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបង្រៀន និងគាំទ្រកម្មវិធីសិក្សា។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអ្នកដឹកនាំទាំង ១០ រូបនេះ បានជួបជាមួយសមភាគីជំនាញ និងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅស្ថាប័នជំនាញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពវប្បធម៌ និងជួបជាមួយជនជាតិអាមេរិកផងដែរ។
កម្មវិធី IVLP ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥២ ដែលជាកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈឈានមុខគេ របស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។ តាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលខ្លីទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកដឹកនាំបរទេសបច្ចុប្បន្ន និងលេចធ្លោក្នុងវិស័យជាច្រើនទទួលបានបទពិសោធពីសហរដ្ឋអាមេរិកដោយផ្ទាល់ និងការបណ្តុះទំនាក់ទំនងយូរអង្វែង ជាមួយសមភាគីអាមេរិករបស់ខ្លួន។
ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ បានចាប់ផ្តើមនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន (Washington D.C.) ក្រោមប្រធានបទពាក់ព័ន្ធនឹងទិដ្ឋភាពទូទៅ នៃប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃការទទួលស្គាល់ថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ការអប់រំនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងនិន្នាការក្នុងការគ្រប់គ្រងសាកលវិទ្យាល័យ និងភាពជាអ្នកដឹកនាំ។ ប្រធានបទនីមួយៗត្រូវបានពិភាក្សាដោយវាគ្មិននានាមកពីសាកលវិទ្យាល័យ George Mason សាកលវិទ្យាល័យ George Washington ក្រុមប្រឹក្សាទទួលស្គាល់ថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា និងក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ធន់ វឌ្ឍនា នាយកវិទ្យាស្ថានជាតិកសិកម្មព្រែកលៀប ដែលបានចូលរួមកម្មវិធីនេះប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា បទពិសោធដែលទទួលបាន គឺមាន ៣ ចំណុចសំខាន់ដែលរួមមាន ទី១ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ទី២ ការពិនិត្យមើលគុណភាពអប់រំឧត្តមសិក្សា និងទី៣ ផ្នែករដ្ឋបាល និងផ្នែកដឹកនាំសាកលវិទ្យាល័យ។
កម្មវិធីទស្សនកិច្ចបន្ទាប់ គឺធ្វើនៅទីក្រុង Raleigh រដ្ឋ North Carolina ក្រោមប្រធានបទទាក់ទងនឹងកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងនវានុវត្តន៍របស់សាកលវិទ្យាល័យស្រាវជ្រាវសាធារណៈ នៅរដ្ឋ North Carolina ប្រព័ន្ធសាកលវិទ្យាល័យសាធារណៈ តួនាទីរបស់មហាវិទ្យាល័យសហគមន៍ក្នុងការគាំទ្រនិស្សិតក្រៅប្រព័ន្ធអប់រំទូទៅ (Non-traditional student) ការផ្តល់មូលនិធិ របស់រដ្ឋ ការគាំទ្រ និងកំណែទម្រង់ក្នុងការអប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។ ប្រធានបទទាំងនេះត្រូវបានពិភាក្សា ដោយវាគ្មិនមកពីមហាវិទ្យាល័យសហគមន៍ Wake សាកលវិទ្យាល័យ North Carolina នៅទីក្រុង Raleigh និងការិយាល័យនីតិបញ្ញត្តិនៃរដ្ឋ North Carolina។
លោក ធន់ វឌ្ឍនា ដែលជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសាកលវិទ្យាធិការកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «យើងបានទទួលបទពិសោធទាក់ទងនឹងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ ហើយនិងកម្មវិធីនវានុវត្តន៍ផ្សេងៗ ដែលសាកលវិទ្យាល័យបង្កើតមាននៅទីនោះ ចំណុចទី១។ ចំណុចទី២ យើងពិនិត្យមើលប្រព័ន្ធសាកលវិទ្យាល័យរបស់រដ្ឋ។ ទី៣ គឺយើងមើលពីតួនាទីរបស់សាកលវិទ្យាល័យសហគមន៍។ សាកលវិទ្យាល័យមួយចំនួន គឺបង្កើតឡើង ដោយសហគមន៍នៅតាមរដ្ឋនីមួយៗ»។
លោកថា សាកលវិទ្យាល័យសហគមន៍ទាំងអស់នេះ គឺភាគច្រើនជួយបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតក្រៅប្រព័ន្ធអប់រំទូទៅដែលជាមនុស្សវ័យចំណាស់ ដែលមិនបានចូលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ ហើយបានចូលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យសហគមន៍នេះ ក៏ប៉ុន្តែក៏មាននិស្សិត ក្មេងៗចូលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យសហគមន៍ផងដែរ។
លោក ធន់ វឌ្ឍនា ថ្លែងថា៖ «ចំណុចទី៤ ចុងក្រោយ ដែលយើងរៀននៅ North Carolina ហ្នឹង គឺនិយាយពីថវិកា ការគាំទ្រ និងការធ្វើកំណែទម្រង់នៅក្នុងគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាហ្នឹង ដែលការគាំទ្រថវិកាទាំងអស់ហ្នឹង គឺបានពីកញ្ចប់ថវិកា របស់រដ្ឋដែលជួយទៅឧត្តមសិក្សាហ្នឹង»។
ចំណែកកម្មវិធីបំពេញទស្សនកិច្ចចុងក្រោយ គឺធ្វើនៅទីក្រុង Boulder រដ្ឋ Colorado ក្រោមប្រធានបទពាក់ព័ន្ធនឹងកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងនវានុវត្តន៍របស់សាកលវិទ្យាល័យស្រាវជ្រាវសាធារណៈ នៅរដ្ឋ Colorado ការរកការងារសម្រាប់និស្សិត កម្មវិធីសហគ្រិន ការអប់រំ និងបញ្ហាសង្គមបច្ចុប្បន្ន។ កម្មវិធីទស្សនកិច្ចនេះធ្វើឡើងនៅសាកលវិទ្យាល័យ Colorado នៅទីក្រុង Boulder។
លោកវឌ្ឍនាបញ្ជាក់ថា៖ «ដូចនៅ North Carolina ដែរ យើងបានពិនិត្យមើលការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីនវានុវត្តន៍ផ្សេងៗនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យហ្នឹង អាហ្នឹងទី១ ហើយទី២ យើងពិនិត្យមើលបទពិសោធពាក់ព័ន្ធនឹងការរកការងារធ្វើរបស់និស្សិត។ ទី៣ ពិនិត្យមើលទៅលើសហគ្រិនភាព មានន័យថា ធ្វើម៉េចឱ្យនិស្សិតហ្នឹងបានយល់អំពីការងារសហគ្រិនភាពក្នុងពេលដែលគាត់សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហ្នឹង។ ចុងក្រោយគឺផ្សារភ្ជាប់បញ្ហាផ្សេងៗក្នុងសង្គមហ្នឹងជាមួយនឹងការអប់រំហ្នឹង»។
លោក ហោ ប៉េង សាកលវិទ្យាធិការ នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រងប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកបានរៀនសូត្រពីគ្នាទៅវិញទៅមក និងដោះដូរគំនិតគ្នាជាមួយសមភាគីអាមេរិក។ កម្មវិធីនេះគឺជាការកសាងសមត្ថភាព ភាពជាអ្នកដឹកនាំមួយផងដែរ ក្នុងការថ្លឹងថ្លែងពីរបៀបរៀបចំសាកលវិទ្យាល័យនៅអាមេរិក ព្រមទាំងអាចធ្វើឱ្យ លោកយល់ដឹងពីប្រព័ន្ធអប់រំនៅអាមេរិក និងប្រព័ន្ធអប់រំនៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «[ទស្សនកិច្ចនេះ] អាចឱ្យ យើងកសាងនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាង សាកលវិទ្យាល័យ និងសាកលវិទ្យាល័យ និងបង្កើតនូវទំនាក់ទំនង (Networking) ជាបុគ្គលក្តី [និង] ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំសាកលវិទ្យាល័យនៅអាមេរិកផងដែរ។ យើងបានរៀនសូត្រពីគ្នាទៅវិញទៅមកបានច្រើន ហើយក៏ធ្វើឱ្យយើងមានគំនិតថ្មីៗ ដើម្បីរៀបចំសាកលវិទ្យាល័យទៅខាងមុខឱ្យបានកាន់តែល្អប្រសើរផងដែរ»៕