អ្នកដំណើរជិះម៉ូតូមុខមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ទោះបីជាប្រទេសកម្ពុជាមានវឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរបេងដោយបានកាត់បន្ថយអត្រាកើតជំងឺរបេងជាង ២៥% ចន្លោះពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ ២០២០ ក៏ដោយក៏នៅតែមានករណីជំងឺរបេងកើតមានរហូតលើសពី ៤៥ ០០០ ករណីក្នុង ១ ឆ្នាំ ដែលក្នុងនោះ ២២% មានអាយុក្រោម ១៤ ឆ្នាំ។
វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ៤ ខែកក្កដា ស្តីពីគម្រោងស្រាវជ្រាវល្បឿនជំងឺរបេង (TB-Speed Research Project) ដែលនឹងត្រូវរៀបចំធ្វើសន្និសីទថ្នាក់ជាតិមួយបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃគម្រោងនេះរយៈពេល ២ ថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី ៥ និងទី ៦ ខែកក្កដា។
គម្រោងស្រាវជ្រាវនេះមានគោលបំណងកាត់បន្ថយការស្លាប់របស់ជំងឺរបេង ចំពោះកុមារ ដោយការកែលម្អការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១៧ និង ២០២២ នៅក្នុងប្រទេសដែលមានធនធានមានកម្រិតចំនួន ៧ ដែលមានអត្រាកើតជំងឺរបេងខ្ពស់។ ប្រទេសទាំង ៧ នោះរួមមាន កម្ពុជា កាមេរូន កូតឌីវ័រ ម៉ូហ្សំប៊ិក សៀរ៉ាឡេអូន អ៊ូហ្គង់ដា និងហ្សំប៊ី។
.jpg)
គម្រោង TB-Speed Research នេះត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយ Unitaid, Initiative-Expertise France និង ANRS/ជំងឺឆ្លង ដែលកំពុងកើតមាន។ នៅកម្ពុជា សន្និសីទថ្នាក់ជាតិ សម្រាប់ការស្តារលទ្ធផលគម្រោងនឹងប្រមូលផ្តុំដៃគូគម្រោង អ្នកពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ សមាជិកគណៈកម្មាធិការវិទ្យាសាស្ត្រ TB-Speed តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) តួអង្គសំខាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរបេងរួមជាមួយនឹងក្រុមនៃកម្មវិធីជាតិជំងឺរបេងកម្ពុជាផងដែរ។
វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាបង្ហាញថា៖ «ជំងឺរបេងប៉ះពាល់ដល់មនុស្សប្រហែល ១០ លាននាក់ ក្នុង ១ ឆ្នាំ នៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងនោះមានកុមារចំនួន ១ លាននាក់។ មិនដល់ពាក់កណ្តាលនៃករណីជំងឺរបេង កុមារទាំងអស់ត្រូវបានរាយការណ៍ទៅអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដោយសារការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃជំងឺរបេងចំពោះកុមារគឺមានការពិបាក»។ ប្រភពដដែលបានបន្តថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ កុមារប្រមាណ ២៥០ ០០០ នាក់នៅទូទាំងពិភពលោកបានស្លាប់ដោយសារជំងឺរបេង ហើយក្នុងនោះភាគច្រើននៃការស្លាប់ទាំងនេះកើតឡើងចំពោះកុមារដែលមិនបានទទួលការព្យាបាល ដោយសារពួកគេមិនត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។
វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «ទោះបីជាប្រទេសកម្ពុជាមានវឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរបេងដោយកាត់បន្ថយអត្រាកើតជំងឺរបេងជាង ២៥% ចន្លោះពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ ២០២០ ក៏ដោយក៏នៅតែមានករណីជំងឺរបេងលើសពី ៤៥ ០០០ ករណីក្នុង ១ ឆ្នាំ ដែលក្នុងនោះ ២២% មានអាយុក្រោម ១៤ ឆ្នាំ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហួត ចាន់យុដា ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា កម្មវិធីនេះផ្តោតលើកុមារដោយបានធ្វើការស្រាវជ្រាវជាការសាកល្បងនៅក្នុងតំបន់មួយចំនួន ដោយមិនមែនផ្តោតនៅទូទាំងប្រទេសនោះឡើយ។ គម្រោងសាកល្បងនេះត្រូវបានធ្វើតេស្តទៅលើលាមក និង បូមសំណាកតាមរន្ធច្រមុះ របស់កុមារ ដែលខុសពីកម្មវិធីជាតិរបស់មជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន ដែលធ្វើតេស្ត និងស្រាវជ្រាវតាមការយកកំហាករបស់អ្នកជំងឺ។
លោកបន្តថា៖ «នេះជាកម្មវិធីមួយដែលគេធ្វើការស្រាវជ្រាវសាកល្បង ហើយប្រសិនបើការស្រាវជ្រាវគម្រោងនេះទទួលបានជោគជ័យ គេនឹងធ្វើការពង្រីកបន្ថែមទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងនេះ»។
ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពនៃជំងឺរបេងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហួត ចាន់យុដា ប្រាប់ថា ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជាពិភពលោកបានជួបនូវវិបត្តិកូវីដ ១៩ រយៈពេល ២ ឆ្នាំបានធ្វើឱ្យមានបញ្ហាមួយចំនួនធំផងដែរទាក់ទងនឹងការស្រាវជ្រាវរកជំងឺរបេងតាមគោលដៅ ហើយជំងឺរបេងក៏មានការកើនឡើងវិញផងដែរ។
លោកប្រាប់ថា៖ «បន្ទាប់ពីស្ថានភាពជំងឺកូវីដធូរស្រាល យើងបានធ្វើការស្រាវជ្រាវឡើងវិញ ឃើញមានតំបន់មួយចំនួនមានការកើនឡើងដោយសារកូវីដបានធ្វើឱ្យជំងឺរបេងមានផលប៉ះពាល់ ដោយសារវាឆ្លងតាមផ្លូវដង្ហើមដូចគ្នា និងមកសួតដូចគ្នា ប៉ុន្តែករណីកើតលើកុមារតិចជាងមនុស្សធំ ដែលជាមធ្យមរកឃើញប្រមាណជា ៦ ពាន់នាក់ក្នុង ១ ឆ្នាំៗ»។
សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១ កន្លងទៅនេះ ករណីជំងឺរបេងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួនជាង ៣២ ០០០ នាក់ ហើយក្នុងរយៈពេល ៦ ខែឆ្នាំ ២០២២ នេះមានប្រមាណជា ១៥ ០០០ នាក់។
បើយោងតាមវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាក្នុងបរិបទនេះគម្រោង TB-Speed មានគោលបំណងចូលរួមចំណែក កាត់បន្ថយអត្រាមរណៈរបស់កុមារ ដោយការបង្កើនចំនួនកុមារ ដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថា មានជំងឺរបេង និងត្រូវបានព្យាបាល ដោយធ្វើការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវសំខាន់ៗចំនួន ២។ ក្នុងនោះមានវិមជ្ឈការនៃវិធីសាស្ត្រវិនិច្ឆ័យប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតនៃជំងឺរបេងនៅមន្ទីរពេទ្យស្រុក និងកម្រិត មណ្ឌលសុខភាពបឋម និងការកែលម្អការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យលើកុមារដែលងាយរងគ្រោះបំផុត ពោលគឺ កុមារដែលខ្វះអាហារូបត្ថម្ភរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ ឬមានជំងឺរលាកសួតធ្ងន់ធ្ងរ។
គម្រោងនេះបានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវចំនួន ៥ លើកក្នុងចំណោមកុមារដែលមានការសង្ស័យថា មានជំងឺរបេង។ ការស្រាវជ្រាវនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការពង្រឹងសមត្ថភាព វិនិច្ឆ័យជំងឺរបេង កុមារនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យបង្អែកចំនួន ១៦ មន្ទីរពេទ្យស្រុកចំនួន ១២ និងមណ្ឌលសុខភាពបឋមចំនួន ៤៨ តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិក ការដំឡើងម៉ាស៊ីន GeneXpert សម្រាប់ការវិភាគម៉ូលេគុលនៃជំងឺរបេង ការដាក់ពង្រាយឧបករណ៍ និងសម្ភារសម្រាប់ការប្រមូលផ្តុំគំរូជំនួស៕
