ភ្នំពេញៈ ក្នុង​ដំណើការ​កំណែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការដើម្បី​ផ្ដល់សេវា​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និង​តម្លា​ភាព​​​ដល់​ពលរដ្ឋ​​ ក្រសួង​យុត្តិធម៌ កំពុង​រៀបចំ​សេចក្ដីព្រាង​ច្បាប់ ​និង​លក្ខន្តិកៈ​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រងសារ​ការី​ ក្រឡាបញ្ជី និង​អាជ្ញា​សាលា ខណៈ​វិជ្ជាជីវៈទាំង​៣នេះ មិនទាន់​មាន​ច្បាប់​គ្រប់​គ្រង​នៅ​ឡើយ​។ នេះបើតាម​ លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​។


លោក ​ជិន ម៉ាលីន ថ្លែង​ប្រាប់​ ភ្នំពេញ ​ប៉ុស្ដិ៍ កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែកក្កដា​ថា​ ការ​រៀបចំ​ច្បាប់ និង​បញ្ញត្តិ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិស័យ​​យុត្ដិ​ធម៌ ក្រសួង​យុត្ដិធម៌​ពិនិត្យ​ឃើញ​ថា នៅខ្វះ​គោល​នយោ​បាយ និងច្បាប់​ជាច្រើន​ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​ប្រ​ព័ន្ធ​យុត្តិ​ធម៌​​របស់​កម្ពុជា​។

លោក​បាន​ឱ្យដឹង​ថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២២​ នេះ ក្រុម​ការងារ​បច្ចេកទេស​នៃក្រសួង​យុត្តិធម៌ ​កំពុង​តែរៀបចំ នឹងខិតខំ​​សម្រេច​​ឱ្យ​បាន​នូវ​សេចក្ដីព្រាង​​ច្បាប់ នឹងលក្ខន្តិកៈ​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​វិជ្ជា​ជីវៈ​ចំនួន ៣ សំខាន់ ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​​ដែល​​មិន​ទាន់​មាន​ច្បាប់​គ្រប់គ្រង ក្នុង​នោះ​មាន សារ​ការី ក្រឡា​បញ្ជី និង​​អាជ្ញា​សាលា។

លោកបន្តថា​៖ «អ៊ីចឹង​ទេបាន​ជា​ក្រសួង​យុត្តិ​ធម៌ កំពុង​តែ​ធ្វើការងារ​នេះ ហើយក្រុម​ការងារ​បច្ចេកទេ​ស​របស់ខ្ញុំ​​កំពុង​តែរៀប​ចំ​នូវ​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់ និង​លក្ខន្តិកៈ​ស្ដីពី សារការី ក្រឡា​បញ្ជី និង​​អាជ្ញាសាលា​នេះ ហើយ​យើង​រំពឹង​ថា នឹង​​បញ្ចប់​នៅ​ចុង​​ឆ្នាំ​ ២០២២​ នេះ​»​។

រដ្ឋ​មន្រ្ដី​ក្រសួង​យុត្តិ​ធម៌ លោក ​កើត រិទ្ធ កាល​ពីថ្ងៃ​ទី ៥ កក្កដា បាន​ដឹក​នាំ​កិច្ច​ប្រជុំ​ក្រុម​ការងារ​ រៀប​ចំ​បទ​ដ្ឋាន​គតិយុត្ត​ទាក់​ទង​នឹង​លក្ខន្តិកៈ​នៃសារ​ការី ក្រឡា​បញ្ជី និង​អាជ្ញា​សាលា​នេះ​ ដើម្បី​ពិនិត្យ និង​ពិភាក្សា​បន្ត​លើ​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់ និង​លក្ខន្តិកៈ​ទាំងនេះ​​។


បើតាម​លោក ជិន ម៉ាលីន មន្រ្ដីវិជ្ជាជីវៈ​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​រួមមាន​ ចៅក្រម ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា ក្រឡា​បញ្ជី សារ​ការី និង​អាជ្ញា​សាលា។ មន្រ្ដីវិជ្ជា​ជីវៈ​នីមួយៗ​គឺត្រូវ​មាន​ច្បាប់គ្រប់​គ្រង​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ការ​បំពេញ​ភារកិច្ច ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​រួម​ទាំង​ការ​គ្រប់​គ្រង​លើ​វិជ្ជាជីវៈ​នីមួយៗ​​។

​​កន្លង​មកក្នុង​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​មាន​ច្បាប់​គ្រប់គ្រង​វិជ្ជាជីវៈចំនួន ២ គឺព្រះរាជអាជ្ញា នឹង​​ចៅ​ក្រម ដែល​​ហៅថា​ ​ច្បាប់​និង​លក្ខន្ដិកៈចៅក្រម និង​ព្រះរាជ​អាជ្ញា​ ដែលបានបង្កើត​ឡើង​​​កាលពីឆ្នាំ​២០១៤​ ក្រោម​កម្ម​​វិធី​កែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​របស់​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​។ ក៏ប៉ុន្ដែ​​វិជ្ជាជីវៈ​ទាំង ៣ គឺក្រឡា​បញ្ជី សារការី និង​អាជ្ញា​​សាលានៅ​មិន​ទាន់​មាន​ច្បាប់​គ្រប់​គ្រង​នៅ​ឡើយ។​

លោក​បន្តថា​៖ «ក្រសួង​ប្រើ​ប្រាស់​ក្រមនីតិវិធី​រដ្ឋប្បវេណី​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រងវិជ្ជាជីវៈទាំង៣នេះ​​​ជា​រួម​។ ប៉ុន្ដែ​វាត្រូវ​មាន​ច្បាប់លក្ខន្តិកៈដាច់​ដោយឡែក​សម្រាប់គ្រប់គ្រងវិជ្ជាជីវៈនីមួយៗ​។​ អ៊ីចឹងបាន​ជា​​កម្មវិធី​កំណែ​ទម្រង់​​យើង​បន្ត​រៀប​ចំ​ច្បា​ប់​ដើម្បី​គ្រប់​គ្រង​វិជ្ជាជីវៈ ក្រឡា​បញ្ជី សារ​ការី និង​អាជ្ញា​សាលានេះ​​»។

លោក​ អំ សំអាត នាយក​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកា​ដូថ្លែង​ថា ​ការ​បង្កើត​​សេច​ក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​៣​នេះ គឺមាន​សារៈ​សំខាន់​ ព្រោះ​កម្ពុជា​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ច្បាប់​ស្តីពី​លក្ខន្តិកៈ និង​ការ​គ្រប់​គ្រងក្រឡា​បញ្ជី អាជ្ញា​សាលា និង សាការី នៅ​ឡើយ​ទេ។

លោ​កថ្លែង​ថា៖ «ស្ថា​ប័ន​ទាំង​ ៣ នេះ គឺចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ធ្វើកំណែ​ទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិ​ធម៌​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​អនុ​វត្ត​តួនាទី និង​ភារកិច្ច​របស់​ខ្លួន​»។

ក៏ប៉ុន្តែ​លោក​ អំ សំអាត លើក​ឡើង​ថា ការ​ធ្វើ​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​ទាំង​នេះ គឺ​ត្រូវ​ការឱ្យ​មាន​ការ​សិក្សា​ច្បាស់​លាស់ ការ​ប្រមូល​ធាតុ​ផ្សំ​ឱ្យ​បាន​គ្រប់ជ្រុង​ជ្រោយ ដើម្បី​ចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​កំណែ​ទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​ពិត​ប្រាកដ ដែល​ទទួល​បាន​ការ​ជឿទុក​ចិត្ត​ពី​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​»។

លោក ជិន ម៉ាលីន​ បញ្ជាក់​ថា បច្ចុប្បន្ន​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ​កំពុង​ធ្វើការ​ត្រួត​ពិនិត្យ និង​វាយ​តម្លៃ​​ទៅ​លើប្រសិទ្ធ​ភាព​នៃ​ការ​​អនុវត្ដ​ច្បាប់ថា តើ​ច្បាប់​ខ្លះ​ចេញ​មក​ហើយ ហេតុដូច​ម្ដេច​ទើប​អនុវត្ដ​មិន​កើត? ច្បាប់​ខ្លះ​ចេញ​មក​ហើយ​ ហេតុ​អ្វី​​អនុវត្ដ​បាន​តែពី​ដំបូង​?

លោក​បន្ត​ថា តើ​បញ្ហា​ទាំង​នោះ​ ដោយសារ​តែគុណ​ភាព ខ្លឹមសារ ឬមួយ​ដោយ​សារ​តែការ​យល់​​ដឹង​​របស់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ ការ​យល់​ដឹង​របស់​​​សមត្ថ​កិច្ច មន្រ្ដី​អនុវត្ដ​ច្បាប់​ ឬដោយ​សារ​តែខ្វះ​ធនធាន​ពេល​ធ្វើ​ច្បាប់​នោះ​​​មិនបានរៀបចំ​បម្រុង​នូវ​​ធន​ធាន និង​យន្តការ​នៃការ​គាំទ្រការ​អនុវត្ដ​ច្បាប់​ទាំងអស់​នោះ​ដើម្បីឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព​​។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «ដូច្នេះ​យើង​​កំពុង​ធ្វើការ​វាយ​តម្លៃ (Assessment and Review) ​ឡើង​វិញ​។ នេះ​ជាទិស​ដៅ​ទី១​ ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ការ​​កែ​ទម្រង់​ច្បាប់​»៕