សៀមរាប: Walker Hedgepath មិនទាន់ស្គាល់ទឹកដីកម្ពុជានៅឡើយ ខណៈរូបគេកំពុងសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៅអាមេរិក។ យុវជនរូបនេះបានស្គាល់ជនជាតិខ្មែរជាអ្នកក្បែរខាង និងស្រាប់តែចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះការសិក្សាភាសាខ្មែរតែម្ដង។
Walker បានប្រើភាសាខ្មែរសរសេរមកកាន់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «បាទ! ជម្រាបសួរខ្ញុំឈ្មោះវ៉កឃើរ ខ្ញុំអាយុ ២៦ ឆ្នាំ ហើយខ្ញុំជាជនជាតិអាមេរិក។ ខ្ញុំបានរៀនភាសាខ្មែររយៈពេល ៣ ឆ្នាំហើយ ជាមួយសាលានិយាយដូចខ្មែរ (Be Like Khmer) នៅក្រុងសៀមរាប ហើយកន្លះឆ្នាំទៀត រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យនៅអាមេរិក»។ «ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ជាមួយការសិក្សាភាសាខ្មែរតាំងពីខ្ញុំចូលរៀនបរិញ្ញបត្រនៅអាមេរិកព្រោះបន្ទប់គេងខ្ញុំនៅសាកលវិទ្យាល័យគឺក្បែរបន្ទប់របស់ជនជាតិខ្មែរ ២ នាក់ ហើយពួកគេចាប់ផ្ដើមបង្រៀនខ្ញុំអំពីប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់ឥឡូវខ្ញុំព្យាយាមរៀនភាសាខ្មែរ ដើម្បីស្គាល់មនុស្សហើយយល់អំពីវប្បធម៌គេ»។ នេះជាសំណេររបស់យុវជនអាមេរិកដែលសរសេរជាភាសាខ្មែរបានយ៉ាងល្អតាមរយៈការសិក្សានៅសាលាបង្រៀនភាសាខ្មែរដល់ជនបរទេសនៅទីក្រុងសៀមរាប។
សាលា Be Like Khmer (BL-K) មិនត្រឹមតែបង្រៀនភាសាខ្មែរដល់ធុរជនអ្នកបម្រើការនៅតាមអង្គការ និងភ្ញៀវទេសចរគ្រប់កម្រិតប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្ដែសាលានេះក៏បានផ្សព្វផ្សាយអំពីវប្បធម៌ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់រស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរដល់ជនបរទេសផងដែរ។
លោក សេង គឹមហុង ស្ថាបនិកសាលា BLK ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «យើងមានវគ្គសិក្សាស៊ីជម្រៅ (intensive course) ដែលរៀនជាច្រើនខែរហូតដល់ឆ្នាំ និងវគ្គសិក្សាបណ្ដោះអាសន្ន ជាមួយការសិក្សា ១ អាទិត្យ ១ ឬ ២ ម៉ោង រយៈពេល ២ ខែ»។ លោកឱ្យដឹងថា ទៅតាមលទ្ធភាពរបស់សិស្សបរទេសពួកគេអាចជ្រើសរើសការសិក្សាថ្នាក់ក្រៅម៉ោង និងពេញម៉ោងសម្រាប់ការប្រាស្រ័យទាក់ទងក្នុងការរស់នៅរហូតដល់ទំនាក់ទំនងការងារ។
លោក គឹមហុង អាយុ ៣៣ ឆ្នាំដំបូងឡើយ ជាគ្រូបង្រៀនភាសាអង់គ្លេស នៅអង្គការមួយក្នុងក្រុងបាត់ដំបង ពីឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ ២០១២ ដែលលោកធ្វើការជាមួយជនបរទេសជាច្រើន។ ដោយមានការសំណូមពរពីជនបរទេស ជាមិត្ដរួមអាជីព ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរឱ្យលោក គឹមហុង បង្រៀនពួកគេនូវភាសាខ្មែរ ការរស់នៅបែបខ្មែរ ក៏ដូចជាប្រពៃណី និងវប្បធម៌ខ្មែរ លោកបានចាប់ផ្ដើមបង្រៀនភាសាជាតិដល់ពួកគេចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ ។
«ពេលបង្រៀនយូរៗទៅខ្ញុំស្រាវជ្រាវ និងស្រឡាញ់ពីវប្បធម៌ខ្លួនឯង។ យើងជួយគាត់ឱ្យរស់នៅក្នុងស្រុកខ្មែរកាន់តែរលូនជាងមុន តាមរយៈការស្គាល់ចេះដឹងអំពីវប្បធម៌ និងប្រពៃណីខ្មែរ។ យើងចង់ចែករំលែកវប្បធម៌ និងភាសារបស់យើងទៅកាន់បរទេសហើយក៏មើលឃើញបញ្ហាមួយចំនួនរបស់បរទេស ដែលធ្វើការនៅស្រុកខ្មែរពិបាករកសាលារៀន»។
បុរសដែលវិវឌ្ឍខ្លួនពីគ្រូបង្រៀនភាសាអង់គ្លេសមកជាគ្រូបង្រៀនខ្មែរដល់ជនបរទេសរូបនេះ ឱ្យដឹងថា សិស្សបរទេសទាំងនេះមានចម្រុះជាតិសាសន៍ដែលភាគច្រើនធ្វើការងារតាមអង្គការ។ «យើងមានមោទនភាព ដែលគ្នាយើងតែប៉ុន្មាននាក់អាចជួយឱ្យជនបរទេសយល់ថា កម្ពុជាគឺជាផ្ទះទី២ របស់ពួកគាត់។ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមឈប់ធ្វើការអង្គការ និងបង្រៀនភាសាខ្មែរពេញម៉ោងនៅបាត់ដំបង»។
ប៉ុន្ដែអំឡុងឆ្នាំ ២០១៦ ចំនួនជនបរទេសនៅបាត់ដំបងមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំងបង្ខំឱ្យលោក គឹមហុង ផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងមកខេត្ដសៀមរាបវិញ។ ដោយមើលឃើញពីសក្ដានុពលខ្លាំងនៅសៀមរាបលោកចាប់ផ្ដើមមានបំណងបើកសាលារៀនភាសាខ្មែរ និងធ្វើការបណ្ដុះបណ្ដាលយុវជនឱ្យចេះបង្រៀនភាសាខ្មែរដល់ជនបរទេស។
សាលារៀនភាសាខ្មែរ BLKត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ នៅក្រុងសៀមរាប និងបន្ដរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ដោយឆ្លងផុតសម័យកាលកូវីដប្រកបដោយជោគជ័យ។ ស្ថាបនិក BLK ថា៖ «ប្រាកដណាស់មនុស្សរស់នៅទីក្រុង ចេះភាសាអង់គ្លេសច្រើន។ ដូច្នេះជនបរទេសមិនចាំបាច់ចេះភាសាខ្មែរសម្រាប់ទំនាក់ទំនងក៏បាន។ ប៉ុន្ដែពួកគាត់មានដួងចិត្ដគោរពវប្បធម៌ និងគោរពប្រទេសយើង។ ការរស់នៅក្នុងប្រទេសយើងចេះភាសាយើងគឺជាការគោរព និងផ្ដល់តម្លៃដែលជំរុញចិត្ដគាត់ខំរៀន»។
លោកថា៖ «ដោយសារពួកគាត់រស់នៅខ្មែរគាត់ធ្វើការនៅអង្គការជួយលើកិច្ចការអប់រំអនាម័យ សុខភាពតាមភូមិប្រាកដណាស់អ្នករស់នៅតាមភូមិ ៨០ ទៅ ៩០% អត់ចេះភាសាអង់គ្លេសទេ។ វាធ្វើឱ្យការងាររបស់ពួកគាត់ជួបការលំបាកដែលទាមទារឱ្យពួកគាត់រៀនភាសាខ្មែរ»។
ការសិក្សាឆាប់ចេះ ឬក្រចេះវាអាស្រ័យលើការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់បុគ្គលផ្ទាល់ ដោយមិនផ្ដោតលើជាតិសាសន៍ណាមួយនោះទេ។ Be Like Khmer មានសិស្សជនជាតិជប៉ុន កូរ៉េ អ៊ីតាលីបារាំង អង់គ្លេស និងអាមេរិក។
Shelli បាននិយាយ ថា៖ «សួស្ដីខ្ញុំឈ្មោះ Shelli ខ្ញុំមកពីអាមេរិក ខ្ញុំជនជាតិអាមេរិក ខ្ញុំអាយុ ៣៤ ឆ្នាំ។ ខ្ញុំរស់នៅស្រុកខ្មែរ ៤ ឆ្នាំកន្លះហើយ ប៉ុន្ដែខ្ញុំរៀនភាសាខ្មែរបាន ៣ ឆ្នាំកន្លះ ពីព្រោះខ្ញុំមកប្រទេសកម្ពុជាដំបូង ខ្ញុំប្រហែលជាអត់ត្រូវការនិយាយខ្មែរពីព្រោះខ្ញុំអត់ត្រូវការរស់នៅស្រុកខ្មែរ។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំរស់នៅស្រុកខ្មែរយូរជាងខ្ញុំគិតពីពេលមុន។ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវការរៀនភាសាពីព្រោះវាសំខាន់សម្រាប់ខ្ញុំមានទំនាក់ទំនងជាមួយជនជាតិខ្មែរ»។
Shelli ដែលបង្រៀនច្រៀង និងលេងព្យ៉ាណូបានបន្ដថា ដោយសារខ្លួនធ្វើការជាមួយជនជាតិខ្មែរទាំងអស់ដែលភាគច្រើនអត់ចេះនិយាយភាសាអង់គ្លេស។ ដូច្នេះ Shelli គិតថា ខ្លួនត្រូវចេះនិយាយភាសាខ្មែរ ដើម្បីប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយពួកគេ។ អ្នកគ្រូបង្រៀនភ្លេងរូបនេះបានឱ្យដឹងថា លោកគ្រូនៅ BLK ជួយខ្លួនច្រើនទាំងការប្រើប្រាស់ភាសា និងវប្បធម៌ខ្មែរ អំពីស្ថានភាពនៅស្រុកខ្មែរ។ Shelli និយាយជាសំឡេងប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំជាអ្នកច្រៀង ហើយខ្ញុំចង់ច្រៀងជាភាសាខ្មែរ ដើម្បីឱ្យជនជាតិខ្មែរយល់ ហើយនិងក្រុមខ្ញុំបានបកប្រែបទចម្រៀងខ្លះ។ ឥឡូវខ្ញុំរៀនសរសេរ និងអានភាសាខ្មែរ។ ខ្ញុំរៀនថ្នាក់ ៥ ឥឡូវ»។
លោក គឹមហុង លើកឡើងថា បើមានពេលអនុវត្ដច្រើន ពួកគេអាចចាប់បានលឿន។ ឧទាហរណ៍ថា ពេលមកខ្មែរដំបូងពួកគេផ្ដោតលើ ៦ ខែរៀនភាសាខ្មែរ រាល់ថ្ងៃពួកគេចាប់បានរហ័ស ដែលអាចសន្ទនាជាមួយជនជាតិខ្មែរបាននិងយល់វេយ្យាករណ៍ ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងសាមញ្ញប្រចាំថ្ងៃ។
ស្ថាបនិកសាលាបង្រៀនភាសាជាតិដល់ជនបរទេសទាំងថ្នាក់ក្រៅម៉ោង និងពេញម៉ោង ដែលផ្ដោតលើភាសាសម្រាប់ការងាររូបនេះបាននិយាយថា៖ «ករណីសិស្សមួយចំនួនទោះពួកគាត់នៅវ័យក្មេងមែនតែដោយសារគាត់ធ្វើការអង្គការពេញម៉ោងការរៀនរបស់ពួកគាត់ ១ ថ្ងៃឬ ២ ថ្ងៃឬ ១ សប្ដាហ៍ ហើយគាត់អត់មានអនុវត្ដកម្រិតនៃការយល់ដឹងក៏នៅខ្សោយតាមហ្នឹងដែរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចំពោះវគ្គសិក្សាស៊ីជម្រៅពួកគាត់ចេះអានកាសែតស្ដាប់ព័ត៌មាន និងសរសេរខ្មែរបាន។ គាត់អាចមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងរលូនជាមួយខ្មែរយើងបានដោយចេះទាំងគ្រាមភាសា។ ដើម្បីឈានដល់កម្រិតនេះពួកគាត់អាចចំណាយពេលសិក្សាពី ១ ឆ្នាំកន្លះដល់ ២ ឆ្នាំ»។
ទោះបីស្ថិតក្នុងការបិទខ្ទប់ដោយសារកូវីដយ៉ាងណាក៏ដោយក៏សាលា BLKនៅបន្ដដំណើរការតាមរយៈការសិក្សាពីចម្ងាយ។ ដោយសារសិស្សបរទេសទាំងនោះ បន្ដគាំទ្រ និងស្រឡាញ់ភាសាខ្មែរ ក៏ដូចជាចង់ជួយឧបត្ថម្ភដល់គ្រូៗជួបការលំបាកពីការបិទទ្វារ ពួកគេនៅតែបន្ដការសិក្សាអនឡាញតាម Zoom។
ក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំនេះសាលា BLK ទទួលសិស្សបរទេសប្រមាណជិត ១ ពាន់នាក់រួមទាំងអ្នកសិក្សាហ្មត់ចត់ និងអ្នកសិក្សាសម្រាប់ទំនាក់ទំនងតិចតួច។ លោក គឹមហុង ឱ្យដឹងថា៖«បច្ចុប្បន្ននេះ យើងមានសិស្សចន្លោះពី ៦០ ទៅ ៧០ នាក់ ដែលបាននិងកំពុងបន្ដការសិក្សានៅសាលារៀន ជាមួយគ្រូបង្រៀនចំនួន ១០ នាក់។ សិស្សរបស់យើងខ្លះ បន្ដការសិក្សាតាមអនឡាញ ដូចជានៅអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ដ្រាលី បារាំង និងអ៊ីតាលី»។
ក្រៅពីការបង្រៀនភាសា BLK តែងតែបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងផ្សេងៗ តាមរយៈសិក្ខាសាលាផ្សេងៗ។ ជាក់ស្ដែងនៅខែកញ្ញា នេះកម្ពុជាប្រារឰពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ សាលាមានសិក្ខាសាលានិយាយអំពីពិធីបុណ្យនេះក៏ដូចជាបុណ្យអុំទូក។ ស្ថាបនិកសាលា ដែលផ្ដល់ការសិក្សា ១ ម៉ោងឥតគិតថ្លៃរៀងរាល់ថ្ងៃសុក្រ ដល់ជនបរទេសដែលចង់សិក្សាជាមួយគ្រូជនជាតិខ្មែររូបនេះ និយាយថា៖«យើងពន្យល់ពួកគាត់អំពីចរិតលក្ខណៈខ្មែររបស់យើង វប្បធម៌ខ្មែរ និងម្ហូបខ្មែរ»។
យុវជន Walker បានបន្ដសំណេរជាភាសាខ្មែរទៀតថា៖ «ក្រៅពីភាសាខ្ញុំបានដឹងច្បាស់ថា ជនជាតិខ្មែរគឺរួសរាយ រាក់ទាក់ព្រោះនៅពេលខ្ញុំជួបជនជាតិខ្មែរហើយចាប់ផ្ដើមនិយាយភាសាខ្មែរ ពួកគាត់តែងតែញញឹម ហើយលើកទឹកចិត្ដខ្លាំងឱ្យខ្ញុំព្យាយាមនិយាយ និងស្ដាប់ពួកគាត់»។ «ម្យ៉ាងទៀតខ្ញុំបានដឹងច្បាស់ថា ជនជាតិខ្មែរ មានវប្បធម៌គួរឱ្យគោរពព្រោះពួកគាត់ព្យាយាមឱ្យខ្ញុំប្រើពាក្យត្រឹមត្រូវទាក់ទងនឹងតួនាទីមនុស្ស ដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំដឹងអំពីសង្គមខ្មែរ។ សូមអរគុណចំពោះសំណួរ ហើយខ្ញុំចង់លើកទឹកចិត្ដបរទេសឱ្យព្យាយាមរៀនភាសាខ្មែរគ្រប់គ្នា»៕