លោកហ៊ុន សែន នៅក្នុងកម្មវិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបូកលើកទី៩ នៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី២៣វិច្ឆិកា។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ពីជំហរម៉ឺងម៉ាត់របស់កម្ពុជាលើយន្តការពហុភាគីនិយម ហើយសង្ឃឹមថា រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត ក៏គិតគូរពង្រឹងជំហរពហុភាគីនិយមនេះដែរ នៅចំពោះមុខការប្រកួតប្រជែងយ៉ាងស្រួចស្រាល់ និងភាពតានតឹងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងររបស់ពិភពលោកដទៃទៀត។
ថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបូកលើកទី៩ នៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី ២៣ វិច្ឆិកា លោក ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំជានិច្ចចំពោះយន្តការពហុភាគីនិយមប្រកបដោយបរិយាប័ន្ននិងបើកចំហ ក្នុងឋានៈកម្ពុជាជាប្រទេសតូច នៅចំពោះមុខភាពមិនប្រាកដប្រជានៃស្ថានការណ៍សកល និងការប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលស្ថិតក្នុងវិបត្តិដ៏ស្មុគស្មាញ និងកំពុងគំរាមកំហែងដល់គ្រឹះនៃសន្តិភាព ស្ថិរភាពពិភពលោក។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ក្នុងឋានៈជារដ្ឋតូច កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំជានិច្ច ចំពោះយន្តការពហុភាគីនិយមប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងបើកចំហ ក៏ដូចជាចំពោះការពង្រឹងយន្តការដឹកនាំដោយអាស៊ាន ឬសណ្តាប់ធ្នាប់តំបន់ ដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន និងការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអន្តរជាតិ ជាពិសេសធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា សមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត ក៏មានទស្សនៈដូចគ្នានៅលើចំណុចនេះដែរ »។
.jpg)
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាលើកឡើងថា យន្តការពហុភាគីនិយម មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ក្រុមបណ្តាប្រទេសតូចតាច និងបណ្តាប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ក្នុងបរិបទពិភពលោកដែលនិន្នាការឯកតោភាគីនិយម និងនិន្នាការគាំពារនិយមកំពុងលេចត្រដែតឡើង ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌតំបន់ និងពិភពលោក។
លោកគិន ភាបញ្ជាក់ថា៖ «បញ្ហាជាច្រើនដែលបានកើតឡើងគឺមិនអាចត្រូវបានដោះស្រាយដោយប្រទេសណាមួយតែឯកឯងបានទេ លុះត្រាតែមានការរួមកម្លាំងគ្នាពីបណ្តាប្រទេសនិងភាគីពាក់ព័ន្ធនានា ទើបយើងអាចដោះស្រាយបាន ពីព្រោះបញ្ហាប្រឈមគឺគ្មានព្រំដែនឡើយ។ ដូច្នេះ ការពង្រឹងពហុភាគីភាគីនិយម មានសារៈខាន់សម្រាប់កម្ពុជានិងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ យើងអាចរាប់បានដូចជាវិបត្តិរាតត្បាតកូវីដ១៩ បញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ វិបត្តិស្បៀង វិបត្តិថាមពល ជាដើម »។
ទោះបីជាក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន តែងមានការលើកកម្ពស់យន្តការពហុភាគីនិយមជារឿយៗក្តី ក៏លោក គិន ភា យល់ថា នៅមានការរាំងស្ទះមួយចំនួនដែរ ខណៈនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តចំពោះផលប្រយោជន៍រដ្ឋនៅខណៈពេលខ្លះ មានការប្រទាំងប្រទើសចំពោះនិន្នាការពហុភាគីនិយម និងឯកតោភាគីនិយម ពីបណ្តារដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានខ្លះ។
ជាមួយគ្នានេះ លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញភូមិសាស្រ្តនយោបាយយល់ថា កត្តាទំនាក់ទំនងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនិងកត្តាផលប្រយោជន៍របស់បណ្តារដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានជាដើមចម នៃការរាំងស្ទះដល់ដំណើរលើកកម្ពស់និន្នាការពហុភាគីនិយម។
ក្រៅពីនោះ ទំនោរទៅរកប្រទេសមហាអំណាចណាមួយ ក្នុងលក្ខខណ្ឌសម្ព័ន្ធមិត្ត ឬមិត្តដែកថែបពីសំណាក់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានជាដើម ក៏ជាឆ្អឹងទទឹងក ក្នុងដំណើរយន្តការពហុភាកីនិយមសម្រាប់អង្គការតំបន់មួយនេះដែរ។
សម្រាប់លោក យង់ ពៅ លោកមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះដំណើររួមនៃនិន្នាការពហុភាគីនិយមរបស់អាស៊ាន បើទោះបីអង្គការតំបន់មួយនេះ នៅមានចំណុចអារិភាពនឹងគ្នាខ្លះៗ ដែលមិនទាន់រកចំណុចរួម និងកុងសង់ស៊ីសក្តី ព្រោះលោកយល់ថា អង្គការតំបន់នេះបានហែលឆ្លងព្យុះភ្លៀងរាប់សិបឆ្នាំជាមួយនឹងគ្នាទៅហើយ ក៏អង្គការនេះរក្សាបាននូវចំណងតាំងពីមានសមាជិកត្រឹម ៥ ប្រទេស មក ១០ ប្រទេស ហើយនឹងអាចកើនដល់សមាជិក ១១ ប្រទេស។
ការប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនជាថ្មីនេះ ចំពេលដែលពិភពលោក កំពុងក្រឡេកមើលមកកាន់តំបន់អាសាន ដែលកំពុងនៅកណ្ដាលនៃផលប្រយោជន៍របស់ចិននិងអាមេរិក។ អាស៊ានក្លាយជាទីប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នាពី ១ ថ្ងៃ ទៅ ១ ថ្ងៃ រវាងមហាអំណាច ក្នុងតំបន់និងពិភពលោក៕
