ភ្នំពេញ​:នៅ​ភាគ​ឦសាន​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ គម្រោង​ចក្ខុ​វិស័យ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​បញ្ហា​ប្រឈម​បរិស្ថាន​ដែល​កើត​ឡើង​ពី​ការ​កាប់​ឈើ​ខុស​ច្បាប់ រូបសំណាកដើម​ឈើ​ផ្គុំពីរណារ​យន្ដ​កម្ពស់ ១​០​ ម៉ែត្រ​ ហាក់​បាន​ក្លាយ​ជា​ឧបករណ៍​​ឧទ្ទិស​ដល់​បុព្វ​ហេតុ​នៃ​កា​រអភិ​រក្ស​បរិស្ថាន​។​


​ដឹកនាំ​ដោយ​កញ្ញា​ ម៉​ង់ រតនៈមាលា​ ជា​សិស្ស​ពីសា​លា​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​ឡៃ​ហ្គឺ Liger Leadership Academy (LLA) និង​ជា​ប្រធាន​គម្រោង​នៃ​«​សកម្ម​ភាព និង​ក្ដីសង្ឃឹម​» គំនិត​ផ្តួ​ចផ្តើម​នេះ​ មាន​គោល​បំណង​បង្កើត​ការ​យល់​ដឹង​អំពី​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ និង​អបអរ​សាទរ​លទ្ធ​ផល​​​វិជ្ជមាន​ដែល​សម្រេច​បាន​ដោយ​ថ្នាក់ Liger ឆ្នាំ​ ២០២៣​។​

​កញ្ញា ​រតនៈ​មាលា​ បាន​ថ្លែង​​ថា​៖ «​ដោយ​មាន​ការគាំទ្រ​ពី​សំណាក់​រដ្ឋាភិ​បាល ​គំនិត​ចង់​សាង​សង់​រូបសំណាកដើម​រណារ​យន្ដ​ផ្គុំពី​ម៉ាស៊ីន​រណារដែល​រឹប​អូស​ខុស​ច្បាប់​នៅ​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី​ក៏បាន​ផុស​ឡើង​»​។​

​ទោះបីជា​យ៉ាង​ណាក៏​ដោយ​ ការចាប់​ផ្តើម​នៃ​ជំងឺ​រាត​ត្បាត​ជំងឺ​កូ​វីដ ១៩ ​សិស្សានុ​សិស្ស ឡៃ​ហ្គឺ​ បាន​បង្វែ​រគម្រោង​នេះ​ត្រឹម​មក​កសាង​រូបសំណាក់ដើម​ឈើ​ផ្គុំពីរណារ​យន្ដ​កម្ពស់​ ៣​ ម៉ែត្រ​នៅក្នុង​បរិ​វេណ​សាលា​វិញ​ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២០។​

​កញ្ញា ​រតនៈមាលា​ បាន​សម្រេច​ចិត្ត​បន្ត​គម្រោង​នេះ​ហើយ​កំណត់​គោល​ដៅ​ថ្មី​មួយ​គឺ​ការ​ដំឡើងរូបសំណាក​ដើមឈើ​ កម្ពស់១០ម៉ែត្រផ្គុំពីរណារ​យន្ដ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​រឹបអូស​ពី​អ្នក​កាប់​ឈើ​ខុស​ច្បាប់​ចំនួន​ ៣០០​ គ្រឿង​នៅ​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី​។​


​កិ​ច្ចការ​សម្រាប់​សិស្សានុ​សិស្ស​ដែល​សម្រេច​បាន​ក្នុង​ខែសីហា ​ឆ្នាំ​ ២០២២ ក៏​បានដើរតួ​យ៉ាង​សំខាន់​សម្រាប់​គម្រោង​មួយ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា ​«​សកម្ម​ភាព​និង​ក្តី​សង្ឃឹម​»​។​

​គម្រោង​នេះ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ឥទ្ធិពល​វិជ្ជមាន​ដែល​សិស្សានុ​សិស្ស​ជំនា​ន់ទី​២ របស់​សាលា​ភាពជា​អ្នកដឹក​នាំ​ឡៃ​ហ្គឺ​បាន​ផ្ដល់​មក​លើ​ខ្លួន​ឯង​ សង្គម​ប្រទេស​ជាតិ​ក៏ដូចជា​ពិភព​លោក​ទាំង​មូល​។​

លោក ​សាន វ​ឌ្ឍ​នា អនុរដ្ឋ​លេខាធិកា​រ​នៃ​ក្រសួង​អប់រំ​ យុវជន និង​កីឡា បាន​ប្រៀប​ធៀប​គម្រោង «​សកម្ម​ភាព និង​ក្តី​សង្ឃឹម​» ទៅ​នឹង​ការ​បណ្ដុះ​គ្រាប់​ពូជ​នៃ​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ចំពោះ​បញ្ហា​អប់រំ ​និង​បរិ​ស្ថាន​នៅ​កម្ពុជា​។

​លោក​បាន​ថ្លែង​ថា វា​ហាក់​បីដូចជា​រដូវប្រាំ​ង ដែល​វា​លស្រែ​ត្រូវបាន​ដុត​ឆេះ​ខ្លោច ក្រោយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ប្រមូល​ផល​ច្រូត​កាត់​រួច​។ ប៉ុន្ដែ​នៅពេល​តំណក់​ទឹក​ភ្លៀង​ដំបូង​ធ្លាក់​លើ​វាលស្រែ​​ពណ៌​ប្រផេះ​ទាំង​នោះ ​ស្អែក​ឡើង ​ពន្លក​នៃ​រុក្ខជាតិ​ថ្មី​ក៏​ចាប់​ដុះ​លូត​ឡើង​។

​លោក វ​ឌ្ឍ​នា បាន​ថ្លែង​ក្នុង​ឱកាស​នោះ​ថា​៖ «​ផ្ដើម​ពី​បំណង​ប្រាថ្នា​និង​ចាប់​ផ្ដើមធ្វើ​សកម្ម​ភាព​អ្វី​តូច​មួយ​ប្រកប​ដោយ​ក្ដី​សង្ឃឹម ពេល​នោះ ​បំណង​ប្រាថ្នា​មួយ​នេះ​នឹង​កើត​មា​នឡើង​។ នៅ​ពេល​ប្អូនៗ​ជួប​ឧបសគ្គ​អ្វី​ក៏ដោយ​ រឿង​អ​ស់សង្ឃឹម​អ្វី​ក៏ដោយឬ​បរាជ័យ​អ្វី​ក៏ដោយ ក៏ត្រូវ​ហ៊ាន​ក្រោកឈរ​ឡើងវិញ ដោយ​ដួល​កន្លែង​ណា ក្រោក​កន្លែង​នោះ​។ ពេលនោះ បំណង​របស់​ប្អូនៗ​នឹង​បានសម្រេច​ជាក់​ជាមិនខាន​»​។

​យុវតី​ រតនៈ​មាលា ទទួល​ស្គាល់​ការ​គាំទ្រ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​របស់​ក្រសួង​អប់រំ​និង​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ដោយ​សង្កត់​ធ្ងន់​លើ​តួនាទី​សំខាន់​របស់​ពួកគេ​ក្នុងការ​ធ្វើឱ្យ​គំនិត​ផ្តួច​ផ្តើម​នេះ​អាច​ធ្វើ​ទៅបាន​។​ដោយ​មាន​កិច្ច​សហការ​និង​ជំនឿ​មិន​ងាករេ​លើ​សក្តានុ​ពល​របស់​គម្រោង​ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិ​បាល​បាន​ដើរ​តួ​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ជាក់​ស្តែង​។​

​ដើម្បី​ដឹង​គុណ​ចំពោះ​សារៈ​សំខាន់​នៃ​ស្នាដៃ​នេះ ​ការ​ស្វែង​យល់​អំពី​ដំណើរ​ដែល​នាំ​ទៅ​ដល់​ឱកាស​នេះគឺ​ជារឿងដ៏​សំខាន់​។​ការ​ចាប់​ផ្តើម​គម្រោង​នេះ​មាន​តាំងពី៤​ឆ្នាំមុន​នៅ​ពេល​ដែល ​ រតនៈ​មាលា​ បាន​ដឹកនាំ​គម្រោង​បង្កើត​រូបសំណាកដើម​ឈើផ្គុំពី​រណារ​យន្ដ​នេះ​ឡើង​។​

រូបសំណាក់ដើមឈើដែលផ្គុំពីរណារយន្ដ។ Arch-Roma architecture & decor

​កញ្ញាបាននិយាយ​ថា​៖ «​គម្រោង​នេះ​ត្រូវបាន​ផ្តួចផ្តើម​ដោយ​អ្នក​ណែនាំ​សាលា​របស់ខ្ញុំ​គឺ​លោក​ Dominic Sharpe និង​សិស្ស​ច្បង​គឺ​លោក​ ម៉េង​ ហួត​លីម ​ប្រហែល ​៤​ ឆ្នាំមុន​»​។​

​រូបសំណាកដើម​ឈើផ្គុំពី​​រណារ​យន្ដ​កម្ពស់​ ១០ ​ម៉ែត្រ​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ ត្រូវបាន​សាង​សង់​នៅក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​កែវ​សីមា​ ស្ថិតក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី​។​ ជា​និមិត្ត​សញ្ញា​ដ៏​គួរឱ្យ​ភ័យ​ខ្លាច ​រូបសំណាកនេះ​ដើរតួ​ជា​គ្រឿង​រំឭក​ដ៏​មាន​អានុ​ភាព​សម្រាប់​មនុស្ស​គ្រប់​រូប​ដើម្បី​ការ​ប្រកាស​អាសន្ន​ពីបញ្ហា​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ​ជាស​កល​និង​ចាត់​វិធាន​ការ​ជា​បន្ទាន់​។

​រតនៈ​មាលា ​ក៏​បាន​ថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់​ក្រុម​វិស្វករ​ដែល​បាន​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ក្នុងការ​កែច្នៃ​រូបសំណាកនេះ​ឱ្យមាន​រូបរាងឡើង​ទាន់​ពេល​រៀបចំ​កម្ម​វិធី​អប​អរ​បញ្ចប់​ឆ្នាំ​សិក្សា​នេះ​។​

​លើសពីនេះទៀតរូបសំណាកដើម​ឈើផ្គុំពី​រណារ​យន្ដ​នេះក៏បង្ហាញ​ពី​លទ្ធ​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដ៏​អាក្រក់​នៃ​ការកាប់​ឈើ​ខុស​ច្បាប់​ ខណៈ​ពេល​ដែល​វា​ក៏​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ក្តី​សង្ឃឹម​ និង​ភាព​ធន់​ក្នុង​ការ​ប្រឈម​មុខ​នឹងភាព​មិន​អនុ​គ្រោះ​ដល់បរិ​ស្ថាន​។​

​កញ្ញា ​រតនៈ​មាលា​ បាន​បន្ដថា​៖ «​វា​ឈរ​ខ្ពស់​ជា​សក្ខី​ភាព​នៃ​ឥទ្ធិពល​សកម្ម​ភាព​រួម ​និង​បម្រើ​ជាការ​រំឭក​ពី​តម្រូ​វការ​បន្ទាន់​ក្នុង​ការ​ថែរក្សា​បេតិក​ភណ្ឌ​ធម្ម​ជាតិ​ដ៏​សម្បូរ​បែប​របស់​កម្ពុជា​»​។​

​គម្រោង «​សកម្ម​ភាព និង​ក្ដី​សង្ឃឹម​» មិន​ត្រឹមតែ​បង្ហាញ​ពី​ស្ថាន​ភាព​នៃ​ការកាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ​ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​បង្ហាញ​ពី​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​យ៉ាង​សកម្ម​របស់​សិស្សានុ​សិស្ស​ឡៃ​ហ្គឺ​ដែលមាន​ការប្តេជ្ញា​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​ធ្វើឱ្យ​មាន​ការផ្លាស់​ប្តូរ​ជា​វិជ្ជមា​ន​។​

​កញ្ញា មាលា បានបញ្ជាក់​​ថា​៖«​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា កម្មវិធីនេះ​នឹង​បំផុស​គំនិត​ឱ្យ​ភ្ញៀវកិត្តិ​យស​ទាំង​អស់​ធ្វើ​សកម្ម​ភាព​ដែល​នឹង​ជួយ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ មិន​ថា​តិច ឬ​ច្រើន​ក្ដី​ពីព្រោះ​ពេល​ខ្លះ​យើង​មិន​អាច​ឃើញ​លទ្ធ​ផល​នៃ​ការផ្លាស់​ប្ដូរ​ភ្លាម​ៗ​ទេ ​ប៉ុន្តែ​ការផ្លាស់​ប្ដូរ​ទាំង​នោះ​នឹង​អាច​ក្លាយ​ទៅ​ជារលក​មួយ​ដែល​រសាត់​ឆ្ងាយ​ទូទាំង​ពិភព​លោក​»​។​

​តាម​រយៈ​ការលើក​កម្ពស់​ការ​អនុវត្ត​ប្រក​បដោយ​និរន្តរ​ភាព​ និង​ស្មារតី​បរិស្ថាន​ អ្នក​តស៊ូ​មតិ​វ័យក្មេង​ទាំង​នេះ​កំពុង​បណ្តុះ​អនា​គត​ដ៏​ត្រចះ​ត្រចង់​សម្រាប់​ខ្លួន​ពួកគេ ​សហ​គមន៍​របស់​ពួកគេ​ និង​ពិភព​លោក​។​

​នៅក្នុង​ពិភព​លោក​ដែល​កំពុង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​បញ្ហា​បរិស្ថាន​ រូបសំណាកដើមឈើ​ផ្គុំរណារ​យន្ដ​ដើរតួ​នាទី​ជា​ពន្លឺ​នៃ​ក្តីសង្ឃឹម​ដោយ​រំឭក​មនុស្ស​គ្រប់រូប​ថា ​រាល់​សកម្ម​ភាព​មិន​ថា​តូច​ប៉ុនណា​ក៏ដោយ​ អាចរួម​ចំណែក​ដល់​អនាគត​ដ៏​បៃតង​និង​មាន​និរន្តរ​ភាព​ជាង​នេះ​៕