សៀមរាបៈ កម្ពុជាបានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តជាថ្មីក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ តាមរយៈការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រចក្រាបរិស្ថានថ្មីឆ្នាំ ២០២៣-២០២៨ និងគោលដៅកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ខណៈវិបត្តិនេះកំពុងយាយីកម្ពុជា និងសកលលោក។
ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះធ្វើឡើងតាមរយៈសុន្ទរកថា របស់រដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថានលោក អ៊ាង សុផល្លែត នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៣ (CCCS23) នាខេត្តសៀមរាប ដែលមានការចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលី អ្នកជំនាញផ្នែកអាកាសធាតុនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ប្រមាណជាង ៣០០ នាក់ កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ស្ថានទូតនិងអង្គការស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត។
តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានលោក អ៊ាង សុផល្លែត បានលើកឡើងពីវិបត្តិបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុដែលកំពុងគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែខ្លាំងឡើងសម្រាប់ពិភពលោក ខណៈកម្ពុជាមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងផែនការប្រយុទ្ធប្រឆាំងបញ្ហានេះនៅកម្ពុជានិងនៅក្នុងតំបន់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ចេញផែនការកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ឱ្យនៅត្រឹម ៤១,៧% នៅឆ្នាំ ២០៣០ ជាមួយនឹងក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយផ្សេងៗទៀតរបស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីជាមួយយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១ ជាពិសេសយុទ្ធសាស្ត្រចក្រាបរិស្ថានថ្មី ២០២៣-២០២៨ ដែលគ្រោងដាក់ដំណើរការនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់មិនត្រឹមតែគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវការសកម្មភាពជាក់ស្តែង ដើម្បីគាំទ្រដល់តម្រូវការដែលពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ចាស្ទីន វ៉ាយអាត ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា ក៏បានលើកឡើងដែរថា វិបត្តិអាកាសធាតុជាបញ្ហាកំពុងប្រឈមបំផុតមួយរបស់ពិភពលោក ហើយកិច្ចប្រជុំនៅកម្ពុជានេះជាវេទិកាពិភាក្សាពី សកម្មភាពជាក់ស្តែងដើម្បីអាចសម្របខ្លួនទៅនឹងផលប៉ះពាល់ ជាពិសេសផែនការអព្យាក្រឹតកាបូនឆ្នាំ ២០៥០ ខណៈអូស្ត្រាលីកំពុងសហការជាមួយកម្ពុជាតាមរយៈកម្មវិធី CAPRED។
ចំណែក លោក W. Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាក៏បានលើកឡើងដែរថា អាមេរិកកំពុងជួយកម្ពុជាលើវិធានការប្រយុទ្ធប្រឆាំងវិបត្តិអាកាសធាតុនេះ ខណៈអាមេរិកបានវិនិយោគទឹកប្រាក់ជាង ១០០ លានដុល្លារនៃជំនួយអន្តរជាតិ ដើម្បីសម្របសម្រួលការលក់ឥណទានកាបូនជាង ៤០ លានដុល្លារ ទៅក្រុមហ៊ុន Disney និង Delta ក្នុងការជួយកម្ពុជាសម្រេចផែនការអព្យាក្រឹតភាពកាបូន។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោក សាម អ៊ីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន បានប្រាប់ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ៥ ខែវិច្ឆិកាថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានបានសម្លឹងចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយចំពោះការប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
តួយ៉ាងដូចជាផែនការ អព្យាក្រឹតកាបូន ការកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ការការពារធនធានធម្មជាតិ គម្រប ព្រៃឈើ ការស្តារព្រៃឈើឡើងវិញជាជំហានៗ បូករួមនឹងផែនការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពលពីប្រភពធ្យូងថ្ម ជាមួយផែនការប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាត ការប្រើប្រាស់យានយន្តអគ្គិសនី ជាដើម។
លោកបានបន្តថា រដ្ឋាភិបាលមានគម្រោងកាត់បន្ថយបំភាយឧស្ម័នមេតានពីសកម្មភាពកសិកម្មតាមរយៈវិធីសាស្ត្រនិងបច្ចេកទេសវិទ្យាសាស្ត្រផងដែរ ជាពិសេសលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រថ្មីក្នុងឧស្សាហកម្ម ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់រថយន្តថ្មីៗ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នពុលទៅលើបរិយាកាស។
លោក សាម អ៊ីន បានថ្លែងទៀតថា៖«រដ្ឋាភិបាលយើងចាប់ផ្តើមធ្វើជាជំហានៗទាំងក្របខ័ណ្ឌនយោបាយ និងសកម្មភាពជាក់ស្តែង យើងនឹងព្យាយាមស្តារគម្របព្រៃឈើ ដាំដើមឈើជាដើម ក៏ដូចជា ការពារព្រៃឈើផងដែរ»។
លោកបានបន្តថា ក្រសួងបរិស្ថានបានចុះពន្យល់ដល់ប្រជាកសិករ និងប្រជាសហគមន៍ឱ្យយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិអាកាសធាតុ ហើយបង្រៀនពលរដ្ឋឱ្យចេះធ្វើកសិកម្មធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក៏ដូចជាបង្កើតរបៀងអេកូទេសចរណ៍ដែលអាចជាប្រភពទេសចរផង និងអាចការពារធនធានធម្មជាតិបានផង។
សម្រាប់លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវនិងតស៊ូមតិនៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) និងជាសកម្មជនបរិស្ថាន បានគាំទ្រលើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាជាមួយការជ្រោមជ្រែងពីបណ្តាប្រទេសជាដៃគូក្នុងសកម្មភាពប្រយុទ្ធប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាធាតុនិងការពារបរិស្ថានដែលជាកិច្ចការមួយសំខាន់។
លោកថា បញ្ហាបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ជាបញ្ហាចម្បងចំពោះវិបត្តិអាកាសធាតុដែលកម្ពុជាជាប្រទេសរងគ្រោះមួយដែរ គួរមានវិធានការបំភាយតិច ដែលជាយន្តការល្អ ហើយធានាដល់កម្មវិធីអព្យាក្រឹតកាបូនដែលកម្ពុជាមានគម្របព្រៃឈើដែលមានវិសាលភាពស្តុកកាបូនដែលអាចជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុដែលកម្ពុជា និងប្រទេសដៃគូគួរមានវិធានការជួយការពារគម្របព្រៃឈើ។
លោក ហេង គឹមហុង ក៏ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានត្រូវធានាកុំឱ្យកើតមានអំពើពុករលួយនៅក្នុងសកម្មភាពការពារបរិស្ថាននិងប្រយុទ្ធប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ ក៏ដូចជាអំពាវនាវឱ្យបណ្តាប្រទេសជាមិត្តកម្ពុជាធានាឱ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគរកស៊ីនៅកម្ពុជាគិតគូរលើការការពារបរិស្ថាន។
សូមជម្រាបថា កិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៣ (CCCS23) រៀបចំឡើងក្នុងគោលដៅពិនិត្យលើតួនាទីសំខាន់នៃគោលនយោបាយអន្តរជាតិ ក្នុងការបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រទប់ទល់នឹងផលប៉ះពាល់នៃបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជា៕