ភ្នំពេញៈស្ថាប័នជំនាញ ដែលកំពុងធ្វើការផ្នែកវិស័យស្បៀងអាហារនៅកម្ពុជា បានជំរុញឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់រួមគ្នាពង្រឹងប្រព័ន្ធស្បៀងឱ្យរឹងមាំដើម្បីផ្តល់សន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប ព្រមទាំងឈានទៅមានភាពធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុសម្រាប់មនុស្សលើភពផែនដី។
ការជំរុញនេះត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈទិវាជាតិអាហារូបត្ថម្ភលើកទី១០ ដែលធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ«ការពង្រឹងប្រព័ន្ធស្បៀងក្នុងបរិបទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ» នាថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ថ្លែងក្នុងឱកាសនោះ លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទបានឱ្យដឹងថា តាមការព្យាករក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំខាងមុខ ប្រទេសកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងការលំបាកកាន់តែខ្លាំងឡើងទាក់ទងនឹងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បញ្ហាបរិស្ថាន និងប្រព័ន្ធស្បៀង។
លោកបានបន្តថា ក្នុងរយៈពេលនោះ ប្រព័ន្ធស្បៀងចាំបាច់ត្រូវធ្វើឱ្យកាន់តែមានភាពធន់ ឆ្លាតវៃជាមួយនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បរិយាបន្ន ផ្តល់របបអាហារសុខភាព ជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជនដែលងាយរងគ្រោះ ដូចជាកុមារ ស្ត្រី និងមនុស្សចាស់ជាដើម។
លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន បានបន្តថា៖«ប្រព័ន្ធស្បៀងងាយរងគ្រោះខ្លាំង ដោយសារការគំរាមកំហែងផ្នែកបរិស្ថាន ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគ្រោះមហន្តរាយនានា»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ហេតុនេះយើងត្រូវការពង្រឹងប្រព័ន្ធស្បៀង ហើយការលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធស្បៀងតម្រូវឱ្យគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងអស់យកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធស្បៀងកាន់តែរឹងមាំ ផ្តល់នូវសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប មានភាពធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ មានចីរភាពបរិស្ថាន ចីរភាពសង្គម ហើយនិងចីរភាព និងវិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ចជាដើម»។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនោះ លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិទី៧នេះបានដាក់ចេញផែនទីបង្ហាញផ្លូវស្តីពីប្រព័ន្ធស្បៀងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០៣០ដែលមានចក្ខុវិស័យឆ្ពោះទៅពង្រឹងប្រព័ន្ធស្បៀងមួយឱ្យកាន់តែមានភាពរឹងមាំ ឆ្លាតវៃ ធន់ បរិយាបន្ន ផ្តល់របបអាហារសុខភាព និងអាហារូបត្ថម្ភ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «តាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្រទាំងនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល រំពឹងថា នឹងឈានឆ្ពោះទៅសម្រេចឱ្យបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពឆ្នាំ២០៣០ ដោយមិនទុកនរណាម្នាក់ចោលឡើយ ពិសេសគោលដៅទី២គឺបញ្ចប់ភាពអត់ឃ្លាន សម្រេចឱ្យបានសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភដែលល្អប្រសើរ ហើយនិងលើកកម្ពស់កសិកម្មប្រកបដោយចីរភាព»។
នៅក្នុងពិធីនោះដែរ លោកស្រី ក្លែ កូណាន់ (Claire Conan) នាយិកាកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក និងជាតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិនៃចលនាបង្កើនអាហារូបត្ថម្ភនៅកម្ពុជាបានថ្លែងថា ការប្រារព្ធទិវាជាតិអាហារូបត្ថម្ភនាពេលនេះគឺសំខាន់ណាស់ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងជាសាធារណៈពីវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖«មនុស្សយើងកំពុងតែប្រឈមជាមួយនឹងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងអាហារូបត្ថម្ភហើយអ្វី ដែលយើងជួបជុំពេលនេះ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយលើប្រព័ន្ធស្បៀង ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានសុវត្ថិភាពក្នុងពេលមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ខណៈអាកាសធាតុបានប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដូចជាការឡើងកម្តៅផែនដី ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត ដែលអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់ GDP ចំនួន១០ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០៣០ ផងដែរ»។
បើតាមលោកស្រី ក្លែ កូណាន់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភឱ្យស្របនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ អង្គការសហប្រជាជាតិបានប្តេជ្ញាថា នឹងបន្តខិតខំជួយជំរុញ ពិសេសសហការជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឈានទៅពង្រឹង និងបង្កើនប្រព័ន្ធស្បៀងនៅកម្ពុជាឱ្យបានរឹងមាំផងដែរ។
លោក សុខ ស៊ីឡូ អគ្គលេខាធិការនៃក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ បានថ្លែងដែរថា ការរៀបចំទិវានេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ គឺក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងជាសាធារណៈឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យសន្តិស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ។
លោកបានបន្តថា ដោយសារវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភជាបញ្ហាអន្តរវិស័យ តម្រូវឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ ការសហការ ការសម្របសម្រួល ការចូលរួម និងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរលើការវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្ម ម្ហូបអាហារ សុខាភិបាល អប់រំ ការងារ ការអភិវឌ្ឍជនបទ ទឹកស្អាត និងអនាម័យ ព្រមទាំងវិស័យពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រៀបចំទិវាជាតិអាហារូបត្ថម្ភលើកទី១០នេះផ្តោតលើប្រធានបទ «ការពង្រឹងប្រព័ន្ធស្បៀងក្នុងបរិបទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។ ការរៀបចំនេះស្របពេល ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិនឹងរៀបចំសន្និសីទកំពូលនៃបណ្តាភាគីនៃអនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើកទី២៨ (COP28) នៅទីក្រុងឌូបៃ ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ដល់ទី១២ ខែធ្នូដើម្បីឱ្យរដ្ឋជាសមាជិកបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះអនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគោលការណ៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ៕