ភ្នំពេញៈ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជានៅថ្ងៃទី ២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ បានប្រកាសដាក់ឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការនូវកម្មវិធីគោលនយោបាយអាទិភាពទី៥ និងទី៦ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីលើកស្ទួយផលិតកម្មកសិកម្ម រកទីផ្សារ និងរក្សាលំនឹងថ្លៃកសិផលតាមរយៈកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទាន ការដាក់ពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្មឃុំសង្កាត់ និងការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ កសិកម្មទំនើប។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងក្នុងពិធីឱកាសនោះថា៖«គោលនយោបាយអាទិភាពទី៥ និងទី៦ គឺសំដៅពង្រឹងនិងជំរុញបន្ថែមលើការជួយទាញនូវសក្តានុពលកសិកម្មរបស់យើង ដោយយើងមិនត្រឹមតែមិនដើរចេញឬដើរចោលកសិកម្មនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដាក់គោលនយោបាយដើម្បីពង្រឹងនិងទាញសក្តានុពលបន្ថែមទៀតដោយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបានផលកាន់តែច្រើនដល់កសិកររបស់យើង»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្តថា ទីផ្សារផលិតផលកសិកម្ម មិនខុសពីទីផ្សារដទៃទៀតនោះទេ គឺមានភាពប្រកួតប្រជែងច្រើន ដូច្នេះបច្ចេកទេសកសិកម្មត្រូវតែធ្វើទំនើបកម្មជាប្រចាំ ដើម្បីបង្កើនផលិតភាព កាត់បន្ថយតម្លៃ និងធានាទីផ្សារ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា៖ «ពេលដែលយើងនិយាយពីកសិកម្ម យើងតែងតែនិយាយពីតុល្យភាពរវាងអ្នកប្រើប្រាស់និងអ្នកផលិត។អ៊ីចឹងតុល្យភាពនេះ គឺជាអ្វីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានគិតគូរដើម្បីធានាឱ្យប្រយោជន៍ច្រើនដល់កសិករ និងរក្សាលំនឹងថ្លៃនៅលើទីផ្សារផងដែរ ដោយត្រូវតែគិតដល់អ្នកផលិតនិងអ្នកប្រើប្រាស់ដូចគ្នា»។
លោកបន្តថា នៅក្នុងបរិការណ៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយកាន់តែស្មុគស្មាញ សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកពិបាកព្យាករ កម្ពុជាកាន់តែមិនអាចបោះបង់ឬព្រងើយកន្តើយចំពោះការអភិវឌ្ឍកសិកម្ម ដែលជាឆ្នាំងបាយរបស់ខ្លួននោះឡើយ។
ជាក់ស្តែងទន្ទឹមនឹងការព្យាយាមធ្វើទំនើបក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មពីឧស្សាហកម្មអតិពលកម្មទៅជាឧស្សាហកម្មផ្អែកលើជំនាញបច្ចេកវិទ្យា រាជរដ្ឋាភិបាលក៏មានកាតព្វកិច្ចក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មដូចគ្នាពីកសិកម្មដែលពឹងផ្អែកដោយពលកម្ម តាមបែបប្រពៃណីទៅជាកសិកម្មពឹងផ្អែកលើជំនាញ បច្ចេកវិទ្យា និងមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក៏បានថ្លែងក្នុងពិធីនោះដែរថា ការរក្សាលំនឹងថ្លៃកសិផលគន្លឹះ គឺជាការងារអាទិភាពមួយរបស់ក្រសួងកសិកម្ម ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍តម្លៃនៅលើទីផ្សារឱ្យបានទាន់ពេលវេលា និងជួយដល់កសិករក្នុងពេលដែលការផ្គត់ផ្គង់ជន់ជោរ ប្រឈមនឹងការធ្លាក់គំហុកថ្លៃក្នុងរយៈពេលខ្លី។
ចំពោះគោលនយោបាយដាក់ពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្មឃុំ សង្កាត់ លោកឌិត ទីណា បានបញ្ជាក់ថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ ក្រសួងកសិកម្ម នឹងរួមសហការជាមួយក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុរៀបចំការប្រឡងប្រកបដោយតម្លាភាពដែលគ្រោងប្រព្រឹត្តទៅនៅសប្តាហ៍ទី ២ នៃខែធ្នូខាងមុខដើម្បីជ្រើសរើសមន្ត្រីកសិកម្មចំនួន ២៥០ នាក់សម្រាប់ដាក់ពង្រាយនៅតាមឃុំ-សង្កាត់ ក្នុងខេត្តចំនួន ១៧។
លោកបានឱ្យដឹងថា ខេត្តទាំងនេះ មានសក្តានុពលផ្នែកដំណាំកសិកម្ម ដូចជា ខេត្តតាកែវ កំពង់ស្ពឺ កំពង់ធំ សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង បាត់ដំបង កំពត ពោធិ៍សាត់ ព្រៃវែង ព្រះវិហារ ត្បូងឃ្មុំ ស្វាយរៀង ឧត្តរមានជ័យ កណ្តាល និងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដោយផ្តល់អាទិភាពដល់បេក្ខជនមានលំនៅក្នុងបណ្តាខេត្តគោលដៅ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «មន្ត្រីទាំងអស់នឹងស្នាក់នៅជាអចិន្រៃ្ដយ៍នៅមូលដ្ឋាន ផ្សារភ្ជាប់ការងារ និងជីវភាពដោយផ្ទាល់ជាមួយប្រជាកសិករ ប្រមូលព័ត៌មានអំពីស្ថានភាពផលិតកម្មកសិកម្មនៅមូលដ្ឋានព្រមទាំងផ្តល់ព័ត៌មាន និងសំណូមពររបស់ប្រជាកសិករមកក្រសួងដើម្បីពិនិត្យ និងស្វែករកដំណោះស្រាយបានទាន់ពេលវេលា»។
ចំពោះ ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍កសិកម្មទំនើបវិញ លោករដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម បានឱ្យដឹងថា មកទល់បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានសហគមន៍កសិកម្មចំនួន ១ ២៥១ ដែលមានសមាជិកសរុបជាង ១៧ ម៉ឺននាក់ ក្នុងនោះសហគមន៍រឹងមាំមានតែ ២១៧ ប៉ុណ្ណោះ។ សហគមន៍ទាំងអស់មានដើមទុនសរុបជាង ២៦ លានដុល្លារ ឬប្រមាណ ២ ម៉ឺនដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ សហគមន៍។ សហគមន៍កសិកម្មបច្ចុប្បន្នជួបបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនតាំងពីដើមទុន ការដឹកនាំគ្រប់គ្រង ឥណទានខ្សែច្រវាក់ផលិតកម្មទំហំផលិតកម្មថ្លៃដើមផលិតកម្មខ្ពស់ និងទីផ្សារ។ល។
លោក ឌិត ទីណា បានថ្លែងថា៖ «ក្រសួងមានទស្សនទានជំរុញឱ្យមានការបង្កើតសហគមន៍កសិកម្មទំនើបដែលមានកម្រិតសមាហរណកម្មខ្ពស់ប្រមូលផ្តុំប្រជាកសិករឱ្យនៅក្រោមយន្តការផលិតកម្មតែ ១ ដើរតួនាទីជាសហគ្រាសសេដ្ឋកិច្ចកសិកម្មរឹងមាំ មានសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងទាំងលើបរិមាណ គុណភាព និងតម្លៃ និងមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារប្រកបដោយនិរន្តរភាព»។
បើតាមលោក ឌិត ទីណា សហគមន៍កសិកម្មទំនើប នឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ប្រជាកសិករជាសមាជិក ដូចជា ការទទួលបានការគាំទ្រផ្នែកបច្ចេកទេស ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផលិតកម្មទំនើប ការប្រឹក្សាយោបល់ ការគ្រប់គ្រងមុខជំនួញ ឥណទាន ការប្រាក់ទាប កិច្ចសន្យាផលិតកម្ម ការកាត់បន្ថយហានិភ័យ ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងការលើកកម្ពស់អំណាចចរចាទីផ្សារ ជាពិសេសការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិត និងបង្កើនប្រាក់ចំណេញតាមរយៈការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចមាត្រដ្ឋាន (Economies of Scale)។
លោកថា ដំណាក់កាលដំបូង ក្រសួងគ្រោងដាក់ឱ្យដំណើរការសហគមន៍កសិកម្មទំនើបនេះសម្រាប់ដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រមួយចំនួនដូចជា បន្លែ ស្រូវ ស្វាយចន្ទី និងម្រេចជាដើម។ ជុំវិញការជ្រើសរើសមន្ដ្រីកសិកម្មឃុំ សង្កាត់នេះផងដែរ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានណែនាំឱ្យក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវឱ្យមានតម្លាភាព សុក្រឹតភាព ខណៈបច្ចុប្បន្នមាននិស្សិតប្រមាណ ១ ម៉ឺននាក់បានដាក់ពាក្យរួចដែលតម្រូវការមានតែ ២៥០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានលើកឡើងថា៖«យើងត្រូវធ្វើឱ្យការប្រកួតប្រជែងនេះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព និងធានាអ្នកមានសមត្ថភាពចេះជាប់។ បើជាប់ ជាប់ដោយមោទនភាព បើធ្លាក់ ធ្លាក់ឱ្យអស់ចិត្ត ដែលនេះជាគោលការណ៍របស់យើង។ មន្ត្រីកសិកម្ម គឺភ្នាក់ងារដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់ក្រសួងដែលក្តាប់បានបញ្ហាមូលដ្ឋានចំតែម្តង»។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានអំពាវនាវឱ្យយុវជន ដែលបានដាក់ប្រឡងធ្វើជាមន្ត្រីកសិកម្ម ឃុំ-សង្កាត់ ពេលប្រឡងជាប់រួចរាល់ហើយ សូមបំពេញភារកិច្ចដោយបេះដូងទាំងមូល ដើម្បីជួយដល់ប្រជាកសិករ ព្រោះ[យើង]មិនមែនយកដើម្បីបានក្របខ័ណ្ឌ ដើម្បីបានប្រាក់ខែទេ តែ[យើង]ធ្វើដើម្បីបានធ្វើបុណ្យជាមួយប្រជាជនជាមួយប្រទេសជាតិ។
ទាក់ទងនឹងការដាក់ឱ្យអនុវត្តកម្មវិធីគោលនយោបាយអាទិភាពទី ៥ និងទី ៦ នេះដែរ លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានថ្លែងថា ការប្រកាសដាក់ឱ្យអនុវត្តចាប់ពីពេលនេះនឹងកែទម្រង់ប្រព័ន្ធផលិតកម្មកសិកម្មកម្ពុជាឱ្យកាន់តែទំនើប។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «គោលនយោបាយទាំងនេះក៏ដើម្បីធានាសន្តិសុខស្បៀង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច បញ្ចៀសហានិភ័យនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងទីផ្សារ បង្កើនប្រាក់ចំណេញសម្រាប់ប្រជាកសិករ និងជួយសន្សំសំចៃចំណាយសម្រាប់អ្នកទទួលទានទូទាំងប្រទេសតាមរយៈយន្តការរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃ ចូលរួមកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងជួយទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចជាតិថែមទៀតផង»។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនួញក្នុងវិស័យកសិកម្ម បានថ្លែងដែរថា តាមការពិនិត្យមើលកម្មវិធីគោលនយោបាយទាំង ២ សុទ្ធតែមានសារៈសំខាន់ទាំងអស់ពាក់ព័ន្ធនឹងខ្សែច្រវាក់ផលិតកម្មកសិកម្ម និងជំរុញការនាំចេញ ដោយសារគោលនយោបាយនេះបានដាក់ចេញវិធានការចំៗ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងធនធានមនុស្ស និងថវិកា។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ធនធានមនុស្ស និងថវិកានេះ មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងមានតែគោលនយោបាយ តែខ្វះធនធានមនុស្ស និងថវិកា នោះការអនុវត្តគោលនយោបាយក៏មិនអាចជំរុញទៅមុខបានដែរ»។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ បានបន្តថា ៖«ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ចំណុច ១ ទៀត គឺទាក់ទងនឹងការជំរុញការធ្វើកសិកម្ម ការរកទីផ្សារ និងការរក្សាលំនឹងតម្លៃក៏សំខាន់ផងដែរ ពិសេសមួយទៀតនោះ គឺកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទានដែលសុទ្ធសឹងតែជាគោលនយោបាយទាក់ទាញសម្រាប់អ្នកនៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម»។
សូមជម្រាបថា កម្មវិធីគោលនយោបាយអាទិភាពទី ៥ និងទី ៦ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ចាប់ផ្តើមអនុវត្តភ្លាមក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ នេះ រួមមាន កម្មវិធីទី ៥ ការដាក់ចេញយន្តការសម្របសម្រួល និងកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទាន សំដៅលើកស្ទួយផលិតកម្ម រកទីផ្សារ និងរក្សាលំនឹងថ្លៃកសិផលសំខាន់ៗក្នុងកម្រិតសមរម្យ។
តាមរយៈការដាក់ចេញកញ្ចប់ថវិកាជាក់លាក់ដោយចាប់ផ្តើមពីចំនួន ១០០ លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចវិភាជថវិកាបន្ថែម ប្រសិនបើមានតម្រូវការចាំបាច់ដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ឱ្យបានទាន់ពេល ក្នុងការទិញកសិផលពីប្រជាកសិករជាមួយនឹងគោលដៅរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃនៅរាល់រដូវប្រមូលផល ជាពិសេសលើផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួន ជាអាទិ៍ ស្រូវ ស្វាយកែវរមៀត មៀនប៉ៃលិន ស្វាយចន្ទី ដំឡូង ពោត និងផលិតផលផ្សេងទៀតតាមការចាំបាច់។
ចំណែកកម្មវិធីទី ៦ គឺការដាក់ពង្រាយមន្ត្រីបច្ចេកទេសកសិកម្មទៅគ្រប់ឃុំសង្កាត់ដែលមានសកម្មភាពកសិកម្មនៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីជំរុញការលើកកម្ពស់ផលិតភាពកសិកម្ម និងជួយដល់គ្រួសារកសិករ ក្នុងការលើកស្ទួយផលិតផលកសិកម្មរបស់ខ្លួន។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី ៧ នឹងយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរទៅលើការរៀបចំឱ្យមានសមាគមកសិករនៅតាមទីជនបទដើម្បីរក្សាកម្លាំងរបស់កសិករក្នុងការផលិត ក៏ដូចជា ការតថ្លៃជាមួយអ្នកទទួលទិញ៕