កម្មករ-កម្មការិនីចេញពីធ្វើការក្នុងរោងចក្រនៅភូមិព្រៃទា សង្កាត់ចោមចៅ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ នាពេលកន្លងទៅ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ សេដ្ឋវិទូ និងអ្នកជំនួញ អះអាងថា វិស័យឧស្សាហកម្មកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះនឹងបន្តបោះជំហានទៅមុខកាន់តែលឿន ខណៈកម្ពុជាបានទទួលគម្រោងវិនិយោគថ្មីៗជាច្រើន ស្របពេលរាជរដ្ឋាភិបាលព្យាករថា វិស័យឧស្សាហកម្ម នឹងបន្តមានសម្ទុះលឿនជាងវិស័យសេវាកម្ម និងកសិកម្ម។
ឯកសារថវិកាសង្ខេប ឆ្នាំ ២០២៤ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុឱ្យដឹងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ត្រូវបានព្យាករនឹងងើបឡើងវិញ ហើយរំពឹងនឹងសម្រេចបានកំណើនក្នុងរង្វង់ ៦,៦ ដែលនឹងធ្វើឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផសស) ថ្លៃបច្ចុប្បន្នស្ថិតក្នុងរង្វង់ ១៤ ២៩៥៧ ប៊ីលានរៀលសមមូលនឹង ៣៥ ១៦៨ លានដុល្លារអាមេរិក។
ស្របពេល ផសស សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ត្រូវបានរំពឹងនឹងកើនដល់ ២ ០៧១ ដុល្លារអាមេរិក បើធៀបនឹង ១ ៩១៧ ដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។ តាមការព្យាករ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ត្រូវបានទ្រទ្រង់សំខាន់ជាងគេដោយវិស័យឧស្សាហកម្ម នឹងមានកំណើន ៨,៥ ភាគរយ, វិស័យសេវាកម្ម ៦,៩ ភាគរយ និងវិស័យកសិកម្ម ១,១ ភាគរយ។
ឯកសារបញ្ជាក់ថា៖ «វិស័យឧស្សាហកម្មត្រូវបានព្យាករថា នឹងបន្តនិន្នាការកើនឡើងក្នុងរង្វង់ ៨,៥ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ គឺប្រមាណ ៥,០ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដោយសារការរំពឹងទុកការងើបឡើងវិញនៃអនុវិស័យកាត់ដេរ ស្របពេលដែលអនុវិស័យកម្មន្តសាលមិនមែនកាត់ដេរនៅបន្តរក្សាបានកំណើនរឹងមាំ ខណៈអនុវិស័យសំណង់នៅបន្តមានកំណើនទាប»។
ឯកសារឱ្យដឹងទៀតថា អនុវិស័យកាត់ដេរ រំពឹងថានឹងមាននិន្នាការងើបឡើងវិញ ដោយសារការងើបឡើងវិញនៃតម្រូវការសកល ពិសេសបណ្តាប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា រួមមាន អាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបជាដើម។ ការដាក់ចេញ «យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងកាបូបកម្ពុជា ឆ្នាំ ២០២២-២០២៧» ក៏ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងជួយជំរុញបរិយាកាសវិនិយោគ និងការប្រកួតប្រជែងបន្ថែមក្នុងអនុវិស័យនេះផងដែរ។ យ៉ាងណាមិញ ភាពមិនប្រាកដប្រជាខ្ពស់នៃស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសកល ដែលនាំឱ្យមានភាពរង្គោះរង្គើដល់តម្រូវការខាងក្រៅ ជាពិសេសទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា រួមមាន អាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប អាចបង្កជាបច្ច័យអវិជ្ជមានដល់អនុវិស័យនេះផងដែរ»។
សម្រាប់អនុវិស័យកម្មន្តសាលមិនមែនកាត់ដេរ នឹងនៅបន្តរក្សាបានភាពល្អ ដែលមួយផ្នែកនឹងបន្តជំរុញដោយការរក្សាបានតុល្យភាពនៃផលិតកម្មដែលបម្រើឱ្យតម្រូវការក្នុងស្រុក និងមួយផ្នែកទៀត គាំទ្រដោយការរំពឹងទុកកំណើនល្អប្រសើរនៃផលិតកម្មបម្រើឱ្យការនាំចេញ។ និន្នាការល្អនៃតម្រូវការខាងក្រៅ និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី នឹងបន្តជំរុញកំណើននៃអនុវិស័យនេះ លើផ្នែកផលិតកម្មបម្រើការនាំចេញ ជាពិសេសទៅលើ ផលិតផលសំខាន់ៗមួយចំនួនរួមមានបន្ទះសូឡា, សម្បកកង់, និងស្បែកសត្វមានរោម ជាដើម។
ការកើនឡើងនៃគម្រោងវិនិយោគនិងការពង្រីកការវិនិយោគនៅកម្ពុជាសេដ្ឋវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ ថា ការស្នើសុំ និងការអនុម័តគម្រោងវិនិយោគថ្មីៗជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់អាជ្ញាធរនារយៈពេល ៣-៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមយ៉ាងរឹងមាំចំពោះភាពរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា។
លោកបន្តថា មូលហេតុដែលកម្ពុជាអាចទាក់ទាញការវិនិយោគថ្មីៗ និងការពង្រីកអាជីវកម្ម គឺដោយសារមានកត្តាសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា ភាពអំណោយផលនៃទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ច្បាប់វិនិយោគអំណោយផល និងជាពិសេសកម្ពុជាទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំទំនិញទៅទីផ្សារធំៗ ដូចជា អាមេរិក កាណាដា និងអឺរ៉ុប។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រាកដណាស់បើគ្មានប្រធានស័ក្តិណាមួយកើតឡើង គឺកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៤ នេះនឹងបោះជំហានទៅមុខយ៉ាងរលូន ដោយឈរនៅលើមូលដ្ឋាននៃការរីកចម្រើនដ៏ឆាប់រហ័សនៃវិស័យឧស្សាហកម្ម និងការនាំចេញទំនិញកាន់តែច្រើនទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។ សម្រាប់វិស័យផ្សេងៗទៀតដូចជា ទេសចរណ៍ និងកសិកម្ម ក៏នឹងមានភាពល្អប្រសើរដែរធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣»។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក លឹម ហេង បានប្រាប់ថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះវិស័យឧស្សាហកម្មនឹងនៅតែបន្តរីកចម្រើនទៅមុខបន្ថែមទៀត ពិសេសការនាំចេញផលិតផលក្នុងវិស័យវាយនភណ្ឌ ឧស្សាហកម្មកែច្នៃ ដែលកម្ពុជាបន្តទទួលបានភាពចំណេញពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសចិន, កូរ៉េខាងត្បូង និងកិច្ចព្រមព្រៀងRCEP ជាដើម។ លោកបន្តថា ជាមួយគ្នានេះកម្ពុជាក៏បានទទួលប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនាំចូលទៅទីផ្សារប្រទេសធំៗមួយចំនួនទៀតផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «កត្តាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ច្បាប់វិនិយោគ កម្លាំងពលកម្ម និងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនឹងជួយឱ្យកម្ពុជាទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគកាន់តែច្រើនឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់ដើម្បីផលិតបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុក និងនាំទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ»។
តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនឹងជួយទាក់ទាញការវិនិយោគលើវិស័យឧស្សាហកម្ម និងរោងចក្រកាន់តែច្រើនប្រធានសមាគមអចលនទ្រព្យសកល លោក សំ សុខនឿន ដែលកំពុងសិក្សាលទ្ធភាពចាប់ដៃគូជាមួយវិនិយោគិនជប៉ុនលើគម្រោងបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស កម្ពុជា-ជប៉ុន បានលើកឡើងថា តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកំពុងជួយឱ្យកម្ពុជាទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិធំៗឱ្យមកបើករោងចក្រដើម្បីផលិតនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នមានវិនិយោគិនចម្រុះជាតិសាសន៍ជាច្រើនកំពុងបណ្តាក់ទុនលើវិស័យជាច្រើននៅកម្ពុជា។
លោកប្រាប់ថា៖ «បច្ចុប្បន្នខ្ញុំកំពុងសិក្សាស៊ីជម្រៅជាមួយនឹងវិនិយោគិនជប៉ុនដើម្បីស្វែងរកក្រុមហ៊ុនដែលមានលទ្ធភាពនៅក្នុងការកៀរគរក្រុមហ៊ុនជប៉ុនដទៃទៀតឱ្យចូលមកបើករោងចក្រនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកម្ពុជា-ជប៉ុន ដែលអាចលេចវត្តមាននាពេលខាងមុខផងដែរ។ នៅពេលមានរោងចក្រផ្ទាល់កាន់តែច្រើន វានឹងជួយឱ្យគុណភាពផលិតផល និងការនាំចេញបានកាន់តែច្រើន»។
យោងតាមឯកសារក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ក្រៅពីវិស័យឧស្សាហកម្ម នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះវិស័យសេវាកម្ម ត្រូវបានរំពឹងនឹងកើន ៦,៩ ភាគរយ និងវិស័យកសិកម្ម កើន ១,១ ភាគរយ៕
