មណ្ឌលគិរីៈកម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាប ដែលអនុវត្តដោយអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) បានបង្ហាញពីការកើនឡើងចំនួនសម្បុកសត្វស្លាបប្រភេទកម្រនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ក្នុងខេត្ដមណ្ឌលគិរី ពី ១១ សម្បុកក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ រហូតដល់ ៤១ សម្បុកក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។
ការកើនឡើងនៃចំនួនសម្បុកសត្វស្លាបនេះ បានឆ្លុះបង្ហាញឱ្យឃើញពីសមិទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងលើកិច្ចការពារអភិរក្សសម្បុកសត្វស្លាបក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាតាមរយៈកម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាប ដោយប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានដែលអនុវត្តដោយអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃបានផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់សហគមន៍ ជាពិសេសគឺការបង្កើនហិរញ្ញវត្ថុតាមរយៈការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ។
លោក សូត្រ វ៉ាន់ឌឿន ប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃរបស់អង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS)ប្រចាំកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា អត្ថប្រយោជន៍នៃកម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាបដោយប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានបានជួយជីវភាពរបស់សហគមន៍ និងផ្ដល់ប្រភពហិរញ្ញវត្ថុប្រកបនិរន្តរភាព តាមរយៈការងារអភិរក្សសត្វព្រៃ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលនានា កម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាបនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា បានបង្កើនចំនួនសម្បុកសត្វស្លាបតិចបំផុតពី ១១ សម្បុកក្នុងឆ្នាំ២០១៨ កើនឡើងដល់ ៤១ សម្បុកនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលសមិទ្ធផលនេះ បង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពក្នុងការចូលរួមរបស់សហគមន៍ និងការយល់ដឹងរបស់សហគមន៍ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សសត្វព្រៃ»។
លោកសូត្រ វ៉ាន់ឌឿន បញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «វាជាការរីករាយដែលបានឃើញពីការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនរបស់សហគមន៍អំពីការងាររបស់យើង។ការគាំទ្រពីសហគមន៍ និងដៃគូគឺជារឿងចាំបាច់សម្រាប់ការការពារ និងអភិរក្សប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពលើប្រភេទសត្វស្លាបកម្រ»។
លោកបានបន្តថា តាមរយៈបទពិសោធន៍នេះ បង្ហាញពីការអនុវត្តប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សសត្វព្រៃ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពផងដែរ។
អ្នកស្រី ផៃ ណៃ ជាស្ត្រីជនជាតិដើមភាគតិចព្នងនៅតំបន់នោះ បានលើកឡើងពីការចាប់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងប្រភេទសត្វស្លាបកម្រ ខណៈនៅតំបន់ក្បែរលំនៅឋានរបស់អ្នកស្រីបានប្រទះឃើញសម្បុកសត្វត្រយងយក្សដែលជិតផុតពូជនៅលើដើមឈើ។
អ្នកស្រី និងក្រុមគ្រួសារ ក៏បានចាប់ផ្តើមចូលរួមក្នុងការអភិរក្សជាមួយក្រុមស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃរបស់អង្គការ WCSដើម្បីបញ្ជាក់តំបន់នេះថាជាទីតាំងសម្បុកដ៏សំខាន់សម្រាប់សត្វត្រយងយក្ស និងសត្វត្រយងតូច ក្នុងការដាក់បញ្ចូលទៅកម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាបរបស់អង្គការ WCS។
ក្រោយពីបានដាក់តំបន់នេះបញ្ចូលទៅកម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាបហើយ អ្នកស្រី ផៃ ណៃ និងក្រុមគ្រួសារបានក្លាយទៅជាអ្នកការពារសម្បុកសត្វស្លាបទាំងនេះ ដោយទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលប្រចាំថ្ងៃចំនួន៤,៥ដុល្លារ និងការរកឃើញសម្បុកសត្វស្លាបទទួលបានថវិកាចំនួន ១៥ ដុល្លារ។
អ្នកស្រីបានឱ្យដឹងដែរថា លើសពីនេះទៀត កម្មវិធីការងារសម្បុកសត្វស្លាប ក៏បានផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍លើវិស័យទេសចរណ៍ ដែលជាប្រភពចំណូលប្រកបដោយនិរន្តរភាពតាមរយៈការងារអភិរក្សសត្វព្រៃនេះ។
អ្នកស្រីផៃ ណៃ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ពីមុនខ្ញុំមិនបានដឹងពីសារៈសំខាន់នៃប្រភេទសត្វព្រៃជិតផុតពូជឬអត្ថប្រយោជន៍នៃការការពារពួកវាទេ។ ខ្ញុំពិតជាកោតសរសើរចំពោះវត្តមានរបស់វា និងរំភើបចិត្តពេលឃើញចំនួនសម្បុកសត្វស្លាបមានការកើនឡើង»។
សូមបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីការពារសម្បុកសត្វស្លាបដោយប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋាននៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា បានចាប់ផ្ដើមឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ដែលអនុវត្តដោយអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) ក្រោមការគាំទ្រពីគម្រោងរេដបូក កែវសីមា និង USAID-មរតកបៃតង។ ក្នុងនោះកម្មវិធីនេះ បានការពារសម្បុកសត្វស្លាបទឹក និងប្រភេទសត្វស្លាបហើរដ៏កម្រជាច្រើនដូចជា សត្វត្រយងយក្ស សត្វក្រៀល និងសត្វត្រដក់តូចជាដើម៕