រថយន្តដែលបើកបុកម៉ូតូបណ្តាលឱ្យម្តាយ និងកូនតូចស្លាប់ ខណៈប្តីរបួសធ្ងន់។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញ: ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍គួរឱ្យតក់ស្លុតមួយនៅថ្ងៃបុណ្យគ្រិស្តស្មាស់កន្លងទៅ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដ៏សាហាវបានកើតឡើងនៅវេលាពាក់កណ្តាលអ្រធាត្រនៅលើផ្លូវព្រះស៊ីសុវត្ថិ ក្នុងសង្កាត់ស្រះចក ខណ្ឌដូនពេញ ដែលបានឆក់យកជីវិតមនុស្ស ២ នាក់ និង ១ នាក់រងរបួសធ្ងន់។
គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នេះបានកើតឡើងរវាងអ្នកជិះម៉ូតូម៉ាក NEX ពណ៌ស ជិះគ្នា ៣ នាក់ ប្តីប្រពន្ធ និងកូនអាយុ ២ ឆ្នាំ និងអ្នកបើកបររថយន្ត Hummer SUV។ ជារឿងគួរឱ្យសោកសង្រេងរន្ធត់តក់ស្លុត ពីព្រោះស្ដ្រីជាម្ដាយ អាយុ ២០ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិដីឥដ្ឋ ស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង និងកូនប្រុសតូចបានបាត់បង់ជីវិតភ្លាមៗ។
ចំណែកឪពុករងរបួសធ្ងន់ត្រូវបានបញ្ជូនទៅសង្គ្រោះបន្ទាន់នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត។ ដំណោះស្រាយមិនត្រូវបានធ្វើឡើងភ្លាមៗទេ ដោយសារតែជនបង្កបានរត់គេចខ្លួន រហូតដល់ថ្ងៃទី ២៩ ខែធ្នូ ទើបអ្នកបើកបររថយន្ដ Hummer បានចូលរួមសារភាពនៅប៉ុស្ដិ៍ប៉ូលិស។
អ្នកស្រី វាស្នា ស្រីរ័ត្ន ជាបងប្អូនជីដូនមួយជាមួយជនរងគ្រោះជាប្រពន្ធ ដែលត្រូវបានរថយន្ដ Hammer បុកពីក្រោយ ឱ្យដឹងថា បុរសជាឪពុកត្រូវរបួសធ្ងន់តាំងពីថ្ងៃទី ២៥ រហូតមកដល់ពេលនេះម៉ោងនេះនៅមិនទាន់ដឹងខ្លួននៅឡើយ។
អ្នកស្រីប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «តែជើងគាត់អាចកម្រើកបានតិចៗហើយចំពោះម្ដាយដែលកូនស្រីរបស់គាត់បានស្លាប់ អារម្មណ៍គាត់លែងដូចមុន ប្រែជាបាក់ទឹកចិត្ត។ បើអ៊ំខ្ញុំដែលកូនប្រុសគាត់នៅពេទ្យនោះអារម្មណ៍គាត់ពេលខ្លះភាំងៗច្រើន»។
កាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ នៅខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ រថយន្ត Jeep Overland បើកបរដោយកូនប្រុសមេធាវីម្នាក់ បានបើកបុកអ្នកជិះម៉ូតូឈ្មោះ លី គឹមហុង មន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងសេដ្ឋកិច្ច និងជាអត្តពលិកជម្រើសជាតិបណ្តាលឱ្យស្លាប់។ គ្រួសារជនសង្ស័យបានផ្តល់ប្រាក់ចំនួន ១ ០០០ ដុល្លារ ដើម្បីដោះស្រាយករណីនេះ ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ តែគ្រួសារជនរងគ្រោះបដិសេធ ដោយស្វែងរកយុត្តិធម៌ជំនួសវិញ។
ជនសង្ស័យឈ្មោះ ព្រហ្ម វិចិត្រសុសក្តា អាយុ ២៣ ឆ្នាំ បានចូលខ្លួនមកបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី ២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ចំពេលមានសម្ពាធពីសំណាក់សាធារណជន និងការអត្ថាធិប្បាយរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ជននេះត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត ហើយត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ PJ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញរង់ចាំការកាត់ទោស។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា (AIP) ឱ្យដឹងថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតមានឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលបង្កឱ្យមានរបួស និងស្លាប់នៅលើដងផ្លូវ ដោយគ្រាន់តែរឿងខ្លះទាក់ទាញចំណាប់អារម្មរណ៍ពីមហាជន ខណៈរឿងខ្លះទៀតមិនសូវមានការចាប់អារម្មណ៍។
លោក បញ្ញា បាននិយាយចំពោះការបញ្ចេញមតិយោបល់ពីសំណាក់មហាជនថា៖ «ខ្ញុំស្វាគមន៍ចំពោះការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបែបនេះ ហើយសូមឱ្យការចូលរួមទាមទាររកយុត្ដិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះពីករណីជាក់លាក់ណាមួយទៅជាការចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ និងជំរុញការអនុវត្ដច្បាប់ប្រកបដោយតម្លាភាព ស្មើភាពដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា»។
របាយការណ៍របស់ UNDP ឆ្នាំ ២០១៩ ស្តីពី «គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកនៅកម្ពុជា (RTAs)» បង្ហាញពីការប៉ះពាល់ដល់មនុស្ស និងសេដ្ឋកិច្ចកើតចេញពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។ ការរកឃើញសំខាន់ៗរួមមានការស្លាប់ជាមធ្យមលើសពី ៥ នាក់ក្នុង ១ ថ្ងៃ ដែលមានតម្លៃ ៤៦៦,៨ លានដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ ឬ ១,៧ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
មូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យមានអ្នកស្លាប់លើដងផ្លូវ រួមមានការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ មិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ និងប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទពេលបើកបរ។ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកើនឡើងខ្ពស់អំឡុងពេលចុងសប្តាហ៍ បង្កដោយយុវជនជាច្រើនដែលមិនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិធានការសុវត្ថិភាព។ កត្តារួមផ្សំ ដូចជា ស្ថានភាពផ្លូវ និងការសង្គ្រោះទាន់ពេល ក៏ប៉ះពាល់ដល់អត្រាមរណភាពផងដែរ។
យោងតាមរបាយការណ៍ឱ្យដឹងថា៖ «អនុសាសន៍គោលនយោបាយបានផ្តោតលើការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយា ការអប់រំសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ និងការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីកាត់បន្ថយអ្នកស្លាប់ និងការបាត់បង់សេដ្ឋកិច្ច»។
ការជំរុញឱ្យជនសង្ស័យចូលខ្លួនសារភាពនៅប៉ុស្ដិ៍ប៉ូលិស ប្រហែលជាមិនកើតឡើងទេ បើគ្មានការណែនាំដ៏រឹងមាំពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
បទបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ សម្រេចឃុំខ្លួនជនសង្ស័យជាបន្ទាន់ក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដូចដែលបានបញ្ជាក់នៅក្នុងសុន្ទរកថា របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែធ្នូ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានលើកទឹកចិត្តមន្ដ្រីអនុវត្ដន៍ច្បាប់ឱ្យមានការសម្រេចចិត្តដោយមិនរង់ចាំការបញ្ជាពីថ្នាក់លើ និងគាំទ្រការប្រើប្រាស់ខ្នោះនៅពេលចាំបាច់។
រឹតបន្ដឹងការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍បន្ថែមចំពោះគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ លោក ស សុខា រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានលើកឡើងពីក្ដីកង្វល់ចំពោះសុវត្ថិភាពលើដងផ្លូវ និងការទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់។
ដោយថ្លែងរំឭកសម្ដីលោក ស ខេង អតីតរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា មិនគាំទ្រចំពោះអ្នកបើកបរបង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងការចរចារក្រៅផ្លូវការដើម្បីសម្របសម្រួលគេចពីសំណាញ់ច្បាប់ឡើយ។
លោក ស សុខា និយាយដូច្នេះ នៅទិវាអន្តរជាតិរំឭកដល់ជនរងគ្រោះដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកលើកទី ១៨ ដែលបានរៀបចំឡើងនៅទីលានតេជោ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិ ៤ សង្កាត់លេខ ៤ ក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣។
លោកបន្ដថា៖ «ជនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃ តែងតែព្យាយាមបើករត់ លុះត្រាតែរថយន្ដរបស់ពួកគេជាប់ទៅមុខលែងរួច។ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថា ជនបង្កអាចជួបបញ្ហាសុវត្ថិភាពពេលពួកគេនៅរង់ចាំការដោះស្រាយ។ យ៉ាងណាមិញ ខ្ញុំណែនាំឱ្យមានការចាប់ផ្ដើមទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់»។
ក្នុងឱកាសនោះលោក ស សុខា បានរិះគន់មន្ដ្រីជាប្រធានការិយាល័យចរាចរណ៍រាជធានីភ្នំពេញដែលគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកើតឡើងជាច្រើនម៉ោង តែបានឆ្លើយប្រាប់លោកថា មិនមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះកើតឡើងទៅវិញ។
លោកបញ្ជាក់ថា រយៈពេល ២ សប្ដាហ៍ចុងក្រោយនេះ ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកើនឡើងបណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ ៦៩ នាក់ របួស ២៤៨ នាក់។
ទន្ទឹមនឹងការប្ដេជ្ញាចិត្ដរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្ដិទី៧ ដែលជំរុញការអនុវត្ដច្បាប់ម៉ឺងម៉ាត់ លោក បញ្ញា បានលើកឡើងថា ការចូលរួមបញ្ចេញមតិយោបល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅលើបណ្ដាញសង្គមជាកត្ដាសំខាន់ក្នុងការជំរុញឱ្យមានការសម្រេចចិត្ដជាវិជ្ជមានថែមទៀតចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ។
លោកលើកទឹកចិត្ដឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមដោយការលើកជាមតិយោបល់ និងសំណូមពរក្នុងការរឹតបន្ដឹងច្បាប់ការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍បន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានការអនុវត្តច្បាប់មួយដែលល្អប្រសើរ កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កាន់តែច្រើន។
លោក បញ្ញា បញ្ជាក់ថា៖ «ការរឹតបន្ដឹងការអនុវត្ដច្បាប់មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ជាងនាពេលបើកបរជាក់ស្ដែងនេះ ពីព្រោះការអប់រំ ការផ្សព្វផ្សាយ ការបណ្ដុះបណ្ដាល ត្រូវការពេលវេលាយូរដែលមិនអាចធ្វើជាមួយមនុស្សពេញវ័យ កំពុងតែបើកបរនោះទេ។ វាគួរត្រូវបានធ្វើចំពោះសិស្សានុសិស្សជាពិសេសមនុស្សតាំងពីកុមារភាពមក»។
លោកបញ្ញាបាននិងកំពុងតែតាមដានអំពីការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍នេះដោយលោកបានលើកឡើងអំពីការកំណែទម្រង់ច្បាប់ចរាចរណ៍ប្រកបដោយវិជ្ជមានតាំងពីឆ្នាំ ២០១៦ របស់រដ្ឋាភិបាល។
ស្ថានភាពគ្រួសារផ្លាស់ប្ដូរទាំងស្រុងក្រោយជួបឧប្បត្ដិហេតុគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍អ្នកស្រី ស្រីរ័ត្ន និយាយថា ចំពោះបន្ទុកគ្រួសារជីវភាពជួបការលំបាកខ្លាំង ដោយសារអ្នកដែលរបួសធ្ងន់ជាកូនបង មុខរបរគាត់ជាកម្មករស៊ីនទ្រី។
ស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលចរចាសំណងជាមួយជនបង្ក អ្នកស្រីថា៖ «សាច់ញាតិត្រូវរ៉ាប់រងការចំណាយបន្ថែមពីលើការប្រើប្រាស់កាត ប.ស.ស ដែលលើសពីលទ្ធភាពរបស់ពួកគេ។ ភរិយាដែលបានស្លាប់ជាមួយកូនតូចនោះជាកម្មកររោងចក្រ»។
ការសិក្សាឆ្នាំ ២០១១ ដោយ Matthew Ericson នៅសាកលវិទ្យាល័យ Monash ដែលមានចំណងជើងថា«តើការរងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកប៉ះពាល់ដល់សុខុមាលភាពគ្រួសារក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយប្រើប្រាស់គោលការណ៍កំណត់គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍» ជាចម្បង បានរកឃើញថា មានការខាតបង់ប្រាក់ចំណូល ២១ ភាគរយ នៅក្នុងគ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយការរងរបួសចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ជនក្រីក្របំផុត និងអ្នករងរបួសធ្ងន់ធ្ងរ។
ការសិក្សានេះបង្ហាញថា៖ «ការរកឃើញដ៏សំខាន់បានបង្ហាញពីអត្រាបោះបង់ការសិក្សាដែលកើនឡើង គម្លាតប្រាក់ចំណូលយេនឌ័រកាន់តែធំឡើង ដោយសារការកើនឡើងនៃតួនាទីថែទាំរបស់ស្ត្រី ការថយចុះនៃសុខភាពកុមារ និងមាតា និងអត្រាជំងឺកើនឡើងក្រោយគ្រោះថ្នាក់»។
លោក គឹម បញ្ញា ឱ្យដឹងថា ឥរិយាបថរបស់អ្នកបើកបរពិតជាបានចូលរួមបង្កគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងធំធេងក្នុងចំណោមបញ្ហាបង្កជាច្រើនទៀត។ និន្នាការនេះបានកើតឡើងភាគច្រើនចំពោះអ្នកដំណើរនាពេលយប់ ដែលអាចមកពីកត្ដាស្ងាត់នៅលើដងផ្លូវ ក៏ដូចជាពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹងផង ដែលនាំឱ្យប្រើប្រាស់ល្បឿនខ្ពស់។
លោកប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «អ្នកបើកបរមិនអាចយកឋានៈក្នុងសង្គមរបស់ខ្លួនមកធ្វើជាមូលហេតុក្នុងការគេចវេះពីទោសទណ្ឌ ពេលបង្កគ្រោះថ្នាក់របួស និងស្លាប់មនុស្សនៅលើដងផ្លូវនោះទេ»។
ចំពោះបន្ទុកគ្រួសារក្រោយពីមានសមាជិក ជាពិសេស បុគ្គលជាចន្ទល់គ្រួសារជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បាត់បង់សមត្ថភាពការងារ ឬស្លាប់ លោកបញ្ញានិយាយថា លោកធ្លាប់មានការសិក្សាមួយកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ បានបង្ហាញថា លទ្ធផលការសិក្សាមួយដែលបានកើតឡើងក្នុងស្រុកមុខកំពូល ខេត្ដកណ្ដាល រកឃើញថា បន្ទុកលើក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះពិតជាធ្ងន់ធ្ងរណាស់។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាប៉ះពាល់ទៅលើអ្នករកប្រាក់ចំណូល គ្រួសារនោះប្រាកដជាធ្លាក់ខ្លួនទៅក្នុងភាពក្រីក្រតែម្ដង។ កូនត្រូវបង្ខំចិត្ដឈប់រៀនដើម្បីទៅរកការងារធ្វើ ឬមើលថែជនរងគ្រោះដែលពិការ ហើយផលប៉ះពាល់នេះ បានជះឥទ្ធិពលទៅលើសាច់ញាតិដទៃថែមទៀត។
ការអង្កេតលោក បញ្ញា ទទួលស្គាល់ថា មិនមានការស្រាវជ្រាវចំពោះគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ប៉ុន្មានករណីដែលជនបង្កបានរួចទោស ដោយមិនត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់នោះទេ។ ប៉ុន្ដែលោកមើលឃើញថា ករណីខ្លះជនបង្កហេតុឆ្លៀតឱកាសរត់គេចខ្លួន។ ក្រៅពីការរឹតបន្ដឹងពីមន្ដ្រីមានសមត្ថកិច្ច ស្ថាប័នឯកជន និងគ្រឹះស្ថានអប់រំគួរតែមានការចូលរួមរឹតបន្ដឹងច្បាប់ក្នុងកម្រិតស្ថាប័ន និងគ្រឹះស្ថានរបស់ខ្លួនឯង តាមរយៈការជំរុញ និងបង្កើនការអនុវត្ដបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និងគោលនយោបាយច្បាប់ចរាចរណ៍។
ដោយមើលឃើញការអនុវត្ដច្បាប់នៅខ្សោយចំពោះសិស្សានុសិស្ស លោក បញ្ញានិយាយថា៖ «យើងអាចធ្វើបានតាមរយៈការជិះម៉ូតូពាក់មួកសុវត្ថិភាព។ អត្រាពាក់មួកនេះនៅទាបចំពោះសិស្សា-នុសិស្ស ដែលទាមទារឱ្យមានការរឹតបន្ដឹង»។
ថ្វីដ្បិតតែការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងបើកបរនាពេលយប់មិនទាន់មានតួលេខខ្ពស់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភក៏ពិតមែនក៏រាល់គ្រោះថ្នាក់តែងតែបង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់។
លោក ស សុខា និយាយថា ប្រជាពលរដ្ឋមានប្រមាណ ១៦ លាននាក់ តែក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរក្នុងស្រុកមានចំនួន ៧ ដោយមិនទាន់គិតផលិតផលនាំចូល រួមទាំងក្រុមហ៊ុន ផលិតស្រាបៀរឱ្យម៉ាកដទៃ។ ដូច្នេះ ការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង និងបើកបរមានហានិភ័យខ្ពស់នៅកម្ពុជា។ លោកអំពាវនាវឱ្យយុវជន ជាពិសេស កងកម្លាំង ក្លាយជាបុគ្គលឆ្នើម ជាគំរូដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ ទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ត្រូវចៀសវាងការបើកបរ៕
